Μέχρι στιγμής, οι μάχες που μαίνονται στην ανατολική Ευρώπη εξακολουθούν να είναι ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας. Αλλά ο Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν ήταν ποτέ πιο κοντά, αναφέρει σε ανάλυσή του το περιοδικό Politico.
Καθώς οι ρωσικές δυνάμεις σφυροκοπούν το Κίεβο και άλλες πόλεις, οι δυτικές δυνάμεις ήταν εξαιρετικά προσεκτικές για να αποφύγουν την άμεση σύγκρουση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, τον άνθρωπο που ελέγχει το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο και δεν έχει κανέναν ενδοιασμό να καυχιέται για αυτό.
Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας ήδη προμηθεύουν αμυντικά όπλα και άλλο υλικό, αλλά έχουν αποκλείσει την ιδέα της επιβολής ζώνης απαγόρευσης πτήσεων. Παρέχουν συστήματα αεράμυνας, αλλά αρνούνται να στείλουν μαχητικά αεροσκάφη, ενώ καμία χώρα δεν προσφέρθηκε να στείλει στρατεύματα.
Σενάρια
Ωστόσο, ανώτεροι αξιωματούχοι, διπλωμάτες και στρατιωτικοί αναλυτές της Δύσης, αναγνωρίζουν ότι υπάρχει πλέον σοβαρός κίνδυνος οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλοι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ να συρθούν στον πόλεμο -σχεδόν ανά πάσα στιγμή- ως αποτέλεσμα ενός αριθμού απευκταίων σεναρίων.
«Το ένα σενάριο είναι το πιθανό λάθος», ανέφερε ένας Αμερικανός αναλυτής. «Χτυπούν με έναν πύραυλο την Πολωνία. Αυτό δεν είναι αδύνατο και πολύ γρήγορα μπορεί να κλιμακωθεί η κατάσταση. Αλλά πρέπει να ανταποκριθούμε. Δεν μπορούμε να μην απαντήσουμε».
Παράλληλα, «η κατακραυγή εξαιτίας των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας μπορεί να είναι τόσο δυνατή που η δύση θα νιώσει υποχρεωμένη να λάβει μια περιορισμένη και συνετή δράση», σημείωσε ο αναλυτής.
«Η επιβολή no-fly zone σημαίνει θάνατος Ρώσων. Οτιδήποτε κάνουμε και έχει ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν Ρώσοι, μας βάζει στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο», πρόσθεσε.
Ο βομβαρδισμός και η πυρκαγιά στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια την περασμένη εβδομάδα παρείχε ένα ακόμη τρομακτικό παράδειγμα ενός σεναρίου έκτακτης ανάγκης που θα μπορούσε να παγιδεύσει έναν ευρύτερο διεθνή συνασπισμό στον πόλεμο του Πούτιν: να αποτραπεί επειγόντως μια παγκόσμια καταστροφή.
Αλλά υπάρχουν και άλλα πιο «εφικτά» σενάρια. Ήδη, ρωσικά αεροσκάφη παραβίασαν πολλές φορές τον σουηδικό εναέριο χώρο, ενώ εσθονικό φορτηγό πλοίο βυθίστηκε στα ανοικτά των ακτών της Οδησσού, προφανώς μετά από πρόσκρουση σε νάρκη. Κάθε τέτοιο περιστατικό θα μπορούσε εύκολα να κλιμακωθεί.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έχει δηλώσει κατηγορηματικά ότι οι αμερικανικές δυνάμεις δεν θα εμπλακούν στις μάχες, ωστόσο ένας ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος ανέφερε ότι οι αναλυτές στην Ουάσιγκτον κατέληξαν σε ένα τρομακτικό συμπέρασμα: «Η Ρωσία είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει θερμοπυρηνική βόμβα στην Ουκρανία».
Ο ίδιος αξιωματούχος σημείωσε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν πολύ πιο επικίνδυνος από οτιδήποτε έχει δει η Ευρώπη από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, συμπεριλαμβανομένων των πολέμων στα Βαλκάνια τη δεκαετία του 1990. «Όσο φρικτό κι αν ήταν τότε, αυτό είναι χειρότερο, με τη δυνατότητα να γίνει ένας παγκόσμιος πόλεμος πολύ γρήγορα».
Πόλεμος δι’ αντιπροσώπων
Αξιωματούχοι και διπλωμάτες, με ειδίκευση στη Ρωσία, λένε ότι η προσπάθεια να απεικονιστεί η τρέχουσα σύγκρουση ως πόλεμος της Ουκρανίας δεν είναι σωστή: Ο Πούτιν επιτέθηκε στην Ουκρανία ακριβώς επειδή επέλεξε την Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΝΑΤΟ.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, λένε, είναι μια επίθεση κατά της Δύσης.
Ορισμένοι πιστεύουν ότι η σύγκρουση μπορεί να επιλυθεί μόνο εάν επιλυθούν τα παράπονα του Πούτιν για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Μέχρι τότε, θα συνεχίσει τον πόλεμο, επιδιώκοντας να κατακτήσει ή να καταστρέψει τη χώρα.
Με άλλα λόγια, η Δύση θα καταλήξει περισσότερο… εμπλεκόμενη, πολιτικά και ίσως στρατιωτικά, από ό,τι είναι ήδη.
Η ακριβής φύση του ρόλου της, βέβαια, είναι θέμα συζήτησης. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι όσο πιο γρήγορα υπάρξει εμπλοκή, τόσο πιο γρήγορα θα τελειώσει ο πόλεμος. Αυτή η εκτίμηση, φυσικά, προϋποθέτει ότι ο Πούτιν θα επιλέξει την αυτοσυντήρηση από έναν πυρηνικό Αρμαγεδδώνα.
Ωστόσο, όλα τα σημάδια δείχνουν ότι η κατάσταση στην Ουκρανία θα χειροτερέψει πολύ τις επόμενες ημέρες – μια παρατήρηση στην οποία προέβη και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
Καθώς ο Πούτιν συνειδητοποιεί ότι δεν έχει εξασφαλίσει την υποστήριξη των Ουκρανών πολιτών, ανεξάρτητα από το στρατιωτικό αποτέλεσμα, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να επιδιώξει απλώς να καταστρέψει την Ουκρανία, ισοπεδώνοντας πόλεις και κωμοπόλεις της, όπως ακριβώς οι ρωσικές δυνάμεις κατέστρεψαν την πρωτεύουσα της Τσετσενίας, Γκρόζνι.
Από την άλλη, το καταστροφικό μπαράζ στη ρωσική οικονομία θα παραμείνει σε ισχύ, δίνοντας στον ρώσο πρόεδρο ελάχιστα κίνητρα να απομακρυνθεί από τον στόχο του, δηλαδή την κατάκτηση της Ουκρανίας και την ανατροπή της κυβέρνησής της.
Ο Πούτιν επέλεξε τον πόλεμο γνωρίζοντας πλήρως ότι θα υπήρχαν σοβαρές οικονομικές συνέπειες – έναν υπολογισμό που είχε κάνει νωρίτερα με την εισβολή και την προσάρτηση της Κριμαίας, η οποία οδήγησε σε κυρώσεις.
Ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ είπε ότι οι Ουκρανοί θα πλήρωναν τρομερό τίμημα, καθώς η Δύση επιμένει ότι δεν μπαίνει στη μάχη και καθυστερεί την άμεση εμπλοκή της. «Θα προσποιηθούν λίγο ακόμη, με αποτέλεσμα πολλοί περισσότεροι Ουκρανοί να πεθάνουν» είπε ο ανώτερος αξιωματούχος.
Άλλος Ευρωπαίος αξιωματούχος είπε ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ φρόντισαν να βεβαιωθούν ότι τα όπλα που παρέχουν στην Ουκρανία ήταν σύμφωνα με το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, σχετικά με το δικαίωμα μιας χώρας στην αυτοάμυνα.
«Η ΕΕ δεν βρίσκεται σε πόλεμο με τη Ρωσία», είπε ο δεύτερος αξιωματούχος και πρόσθεσε: «Αλλά πρέπει να βοηθήσουμε την Ουκρανία γιατί η δέχεται επίθεση και έχει δικαίωμα στην αυτοάμυνα».
Η Μόλι ΜακΚιού, μια ανεξάρτητη αναλύτρια ασφαλείας με έδρα την Ουάσιγκτον, η οποία δημοσιεύει ένα ενημερωτικό δελτίο με την ονομασία Great Power, είπε ότι αρνούμενες τον πρωταγωνιστικό τους ρόλο, οι δυτικές δυνάμεις δεν κατάφεραν να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία να ενώσουν τα τρία σλαβικά έθνη, για τα οποία μιλάει συχνά ο Πούτιν -την Ουκρανία. Ρωσία και Λευκορωσία-, εναντίον του ρωσικού αυταρχικού, υπέρ της δημοκρατίας.
«Είναι σαν να μην καταλαβαίνουμε ότι είμαστε ήδη συμμετέχοντες σε αυτόν τον πόλεμο – όχι επειδή βάλαμε τους εαυτούς μας εκεί, ούτε επειδή αναζητούσαμε αυτόν τον πόλεμο, ούτε λόγω οποιασδήποτε απόφασης πήρε το ΝΑΤΟ, αλλά επειδή ο Πούτιν κάνει πόλεμο εναντίον μας», επεσήμανε η ΜακΚιού.
Ο Πούτιν και η «νοοτροπία Καντάφι»
Η συζήτηση περί δολοφονίας ή καθαίρεσης του Πούτιν επίσης θα μπορούσε να μετατρέψει τη μάχη στην Ουκρανία σε παγκόσμιο πόλεμο, λένε οι ειδικοί, καθώς ο Ρώσος ηγέτης συμπεραίνει ότι πλέον δεν προσπαθεί μόνο για τη διατήρηση του καθεστώτος του, αλλά κυριολεκτικά για τη ζωή του.
Πολλοί δυτικοί αξιωματούχοι και διπλωμάτες φωνασκούν ότι κάποιος Ρώσος ολιγάρχης ή κάποιος άλλος κοντά στον Πούιν θα τον σκοτώσει.
Ο Aμερικανός γερουσιαστής Γκράχαμ πρότεινε την Πέμπτη να δολοφονηθεί ο Πούτιν, λέγοντας: «Υπάρχει Βρούτος στη Ρωσία; Υπάρχει κάποιος συνταγματάρχης Κλάους φον Στάουφενμπεργκ στον ρωσικό στρατό;».
Είναι γνωστό ότι ο Πούτιν τρέφει βαθιά οργή για τον θάνατο του Λίβυου ηγέτη, Μουαμάρ Καντάφι, ο οποίος συνελήφθη, ταπεινώθηκε, ξυλοκοπήθηκε και σκοτώθηκε ενώ εκλιπαρούσε τους απαγωγείς του για έλεος.
Αναλυτές με έδρα την Ουάσιγκτον λένε ότι ο ρώσος πρόεδρος θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποφύγει τη μοίρα του Καντάφι.
«Ακόμα πιο τρομακτικό» από άλλα σενάρια που θα έσυραν το ΝΑΤΟ σε μια σύγκρουση «είναι η συζήτηση περί δίκης του ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου» είπε ο αναλυτής. «Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί για να τα βάλουμε με έναν δικτάτορα που εξακολουθεί να έχει το δάχτυλό του σε ένα πυρηνικό κουμπί».