Ουσιαστική και επιτυχημένη υπήρξε η συμμετοχή της Ένωσης Ελληνικών Εταιριών Αεροδιαστημικής, Άμυνας & Ασφάλειας (Ε.ΕΛ.Ε.Α.Α.), μέσω του Προέδρου της κου Νίκου Παπάτσα, στο panel με θέμα «Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία: μια περιφερειακή δύναμη σύντομα» στο πλαίσιο του 8ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών που πραγματοποιήθηκε στους Δελφούς 26 - 29 Απριλίου, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας, κας Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Στη συζήτηση συμμετείχαν ο πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας και επίτιμος Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Ναύαρχος (ε.α) Ευάγγελος Αποστολάκης, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΑΒ Δημήτριος Παπακώστας, ο Corporate Vice President της Lockheed Martin Corporation Κώστας Παπαδόπουλος και ο Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Εταιριών Αεροδιαστημικής, Ασφάλειας και Άμυνας (ΕΕΛΕΑΑ) και Αντιπρόεδρος ΕFA GROUP κ. Νίκος Παπάτσας.
Όπως σημείωσε ο κύριος Παπάτσας, στο πάνελ που συντόνισε ο δημοσιογράφος Μάκης Πολλάτος, ο πόλεμος στην Ουκρανία έφερε στην επιφάνεια τα προβλήματα της Ευρώπης στον τομέα της Άμυνας, αφού για πολλά χρόνια δεν είχαν γίνει επενδύσεις σε αμυντικά συστήματα, με εξαίρεση τη Γαλλία και τη Γερμανία, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλά κενά. «Τα δύο μεγάλα μαθήματα που προέκυψαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι ότι μια χώρα δεν μπορεί να στηρίζει την άμυνά της σε κάποιον τρίτο και πως στην περίοδο κρίσης αυτή η χώρα θα είναι μόνη της και θα πρέπει να πολεμήσει με τις δικές της δυνάμεις».
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Ε.ΕΛ.Ε.Α.Α. κατά τη διάρκεια της 10ετούς κρίσης δεν είχαμε εξοπλιστικά προγράμματα και αντιστοίχως δεν είχαμε και επενδύσεις στην Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία, με κάποιες εξαιρέσεις ιδιωτικής πρωτοβουλίας που ανέπτυξαν εξωστρέφεια, επενδύσεις και δεξιότητες. Κάποιες ελληνικές εταιρείες στράφηκαν προς την ΕΕ η οποία έκανε επενδύσεις σε προγράμματα Έρευνας και Ανάπτυξης. Ως αποτέλεσμα, η χώρα μας το 2022 (EDF 2021 Selected Projects) βρέθηκε στην 5η θέση (μετά από την Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία και Γερμανία) όσον αφορά στις συμμετοχές - προτάσεις που επιλέχθηκαν προς χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (EDF). «Η σημαντική επιτυχία των ελληνικών εταιρειών αποδεικνύει ότι στη χώρα μας υπάρχει ένα πολύ καλό τεχνολογικό δυναμικό που αν χρησιμοποιηθεί σωστά, και το Κράτος επενδύσει σε αυτό το δυναμικό, η εγχώρια αμυντική βιομηχανία θα μπορεί να προσφέρει έργο προς τις ΕΕΔ, δημιουργώντας ταυτόχρονα θέσεις εργασίας και έσοδα για τη χώρα».
Αυτό που λείπει σήμερα, σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Ε.ΕΛ.Ε.Α.Α., είναι οι επενδύσεις προς αυτή την κατεύθυνσή. Οι Ευρωπαίοι σημείωσε ο κύριος Παπάτσας, θα επενδύσουν τα επόμενα 5 χρόνια σημαντικά ποσά όχι μόνο στην Ερεύνα και Ανάπτυξη, αλλά και στη δημιουργία υποδομών. «Εάν δεν γίνουν επενδύσεις στην αμυντική βιομηχανία, δεν θα έχουμε αμυντική βιομηχανία ή διαφορετικά οι χρόνοι παραγωγής θα είναι μεγάλοι. Η Ασφάλεια του Εφοδιασμού θα πρέπει να είναι ένα από τα βασικά κριτήρια βάσει των οποίων θα γίνονται οι αγορές των οπλικών συστημάτων», τόνισε ο κ. Παπάτσας.
Η εγχώρια αμυντική βιομηχανία θα πρέπει να έχει συμμετοχή στα εξοπλιστικά προγράμματα για να μπορεί να υποστηρίξει σε βάθος χρόνου τα οπλικά συστήματα που αποκτώνται από τις Ένοπλες Δυνάμεις, τόσο προς όφελος των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΕΔ), όσο και προς όφελος της Εθνικής Οικονομίας.
«Χωρίς επενδύσεις αυτό δεν γίνεται» συμπλήρωσε ο κύριος Παπάτσας, ενώ όπως σημείωσε οι συμπαραγωγές είναι πάρα πολύ καλές. Αντί όμως να ζητάμε ποσοτικό έργο για την εγχώρια βιομηχανία από τους ξένους προμηθευτές, θα είναι καλύτερα σύμφωνα με τον κύριο Παπάτσα, το Ελληνικό Κράτος να ζητά ποιοτικό, τεχνολογικό έργο, όπως ανάπτυξη και παραγωγή, ηλεκτρονικών, λογισμικού, τεχνολογία κυβερνο-ασφάλειας, προϊόντα που η εγχώρια πολεμική βιομηχανία μπορεί να αναπτύξει τις δεξιότητές της σε βάθος χρόνου, ώστε να μπορεί να υποστηρίξει τις ΕΕΔ».
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Ε.ΕΛ.Ε.Α.Α., θα πρέπει να ακολουθήσουμε δύο άξονες για την εγχώρια αμυντική βιομηχανία. Ο πρώτος άξονας περιλαμβάνει τις επενδύσεις που το Ελληνικό Κράτος πρέπει να κάνει στην αμυντική βιομηχανία, μέσα από ένα νέο Θεσμικό Πλαίσιο που θα υποστηρίζει την Ασφάλεια του Εφοδιασμού των ΕΕΔ. Ο δεύτερος άξονας περιλαμβάνει τη χορήγηση αναπτυξιακών κονδυλίων προς τον τομέα της Έρευνας και Ανάπτυξης νέων συστημάτων, όπως για παράδειγμα για την ανάπτυξη αεροχημάτων όπου η Ελλάδα κάποτε ήταν πρωτοπόρα. «Στη χώρα μας υπάρχουν δυνατότητες, αφού τόσο κρατικές, όσο και ιδιωτικές εταιρείες ασχολούνται με την ανάπτυξη αεροχημάτων. Χρειάζεται όμως να γίνει μια σοβαρή επένδυση σε αυτό το τομέα και το ελληνικό κράτος να εμπιστευτεί τις ελληνικές εταιρείες».
Σε ερώτηση αναφορικά με τη συμμετοχή της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας στην συμπαραγωγή του F-35, ο κύριος Παπάτσας ανέφερε ότι πολλές χώρες που δεν συμμετείχαν στην αρχική φάση της ανάπτυξης και παραγωγής του αεροσκάφους, εισήλθαν αργότερα στο πρόγραμμα διεκδικώντας είτε τμήμα της παραγωγής, είτε της υποστήριξης του μαχητικού.
«Η χώρα μας θα πρέπει να εισέλθει στο συνεργατικό αυτό βιομηχανικό πρόγραμμα και ο μόνος τρόπος για να εισέλθει στο πρόγραμμα η Ελλάδα είναι να πραγματοποιήσει επενδύσεις, όπως έπραξαν και οι υπόλοιπες χώρες που εντάχτηκαν στο πρόγραμμα αργότερα».
Ανέφερε χαρακτηριστικά το παράδειγμα της Γερμανίας, η οποία μετά την πρόσφατη παραγγελία του F-35 θα κατασκευάζει τμήμα της ατράκτου του μαχητικού. Η συγκεκριμένη επένδυση υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 800 εκατ. ευρώ και θα πραγματοποιηθεί με εργαλεία που ονομάζονται ESI (Essential Security Interests), όπως το προτεινόμενο για την ελληνική περίπτωση πρόγραμμα SSI (Security of Supply & Information). Όπως ανέλυσε ο κύριος Παπάτσας, το εν λόγω βιομηχανικό πρόγραμμα στη Γερμανία γίνεται για να διατηρηθεί το τεχνολογικό επίπεδο στο κομμάτι της αεροναυπηγικής.
Αναφέρθηκε επίσης και στη Φιλανδία, ένα ακόμη παράδειγμα χώρας που πρόσφατα συμφώνησε να προμηθευτεί F-35 και να ενταχτεί στο βιομηχανικό πρόγραμμα του μαχητικού. Η σκανδιναβική χώρα μέσω των ΑΩ προγράμματος βιομηχανικής συμπαραγωγής, θα επενδύσει πάνω από 100 εκατ. ευρώ για να αποκτήσει μεταξύ άλλων την τεχνογνωσία να συναρμολογεί τους κινητήρες του F-35 εγχώρια. Χάρις σε αυτή την επένδυση, οι Φιλανδοί θα μπορούν να συντηρούν τους κινητήρες των δικών τους F-35 με ιδία μέσα, χωρίς να χρειάζεται να τους στέλνουν στο εξωτερικό για συντήρηση σε βάθος χρόνου.
Υπενθύμισε επίσης ότι η Lockheed Martin μέσω αυτών των προγραμμάτων έχει πραγματοποιήσει επενδύσεις στην ΕΑΒ, οι οποίες μεταξύ άλλων περιελάμβαναν μεταφορά τεχνολογίας, εκπαιδεύσεις τεχνικών και ανάθεση έργου που επέτρεψαν στην ΕΑΒ να φτάσει στο επίπεδο που είναι σήμερα.
Ολοκληρώνοντας την ανάπτυξη των θέσεων του για αυτό το ζήτημα, ο κύριος Παπάτσας σημείωσε ότι όλα αυτά πρέπει να τα δει η Ελληνική κυβέρνηση και να γίνουν οι σχετικές επενδύσεις. «Εάν η Ελλάδα δεν εισέλθει στο βιομηχανικό πρόγραμμα του μαχητικού και δεν κάνει τις αναγκαίες επενδύσεις, δεν θα μπορεί να υποστηρίξει τα F-35 μακροχρόνια για τις δεκαετίες που θα είναι σε υπηρεσία και θα είναι εξαρτώμενη από τρίτους. Είναι ζήτημα Ασφάλειας Εφοδιασμού της Πολεμικής Αεροπορίας.
Για αυτό το λόγο, η Ελληνική Κυβέρνηση θα πρέπει, σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Ε.ΕΛ.Ε.Α.Α., να καταρτήσει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέψει τη συμμετοχή της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας στο πρόγραμμα μέσω επενδύσεων, είτε μέσω ESI/SSI, είτε με επενδύσεις που θα γίνουν, ενώ αρμόδιο για τη λήψη των αποφάσεων και την υλοποίηση αυτών των επενδύσεων θα πρέπει να είναι το Υπουργείο Άμυνας.
Εν κατακλείδι, ο Πρόεδρος της Ε.ΕΛ.Ε.Α.Α. προτείνει για το μέλλον της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας τη δημιουργία ενός Θεσμικού Πλαισίου για τις προμήθειες των ΕΕΔ με έμφαση την ουσιαστική συμμετοχή της βιομηχανίας για την Ασφάλεια Εφοδιασμού.
«Για να προοδεύσει η Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία χρειαζόμαστε την εμπιστοσύνη και τη συνεργασία των ΕΕΔ, οι οποίες θα ήταν ωφέλιμο για όλους, να μοιράζονται με την εγχώρια βιομηχανία τις εξοπλιστικές τους ανάγκες, ώστε αυτές οι απαιτήσεις να γίνουν αναπτυξιακά επενδυτικά προγράμματα, προκειμένου η Αμυντική Βιομηχανία να μπορεί να προσφέρει τις λύσεις που χρειάζονται για να υποστηρίζουν τη χώρα.