Τετάρτη
30 Οκτωβρίου 2024

«Παρίσι 2024» - «Αθήνα 2004»: Η «προφητική κριτική» του Οδυσσέα Ελύτη

«Το παν είναι η ευγένεια και η ποιότητα, σε αντίθεση με το μέγεθος και την ποσότητα που χαρακτηρίζει τη Δύση»

Πολιτισμός

Γράφει ο Αντώνης Πρέκας

Αντί ενός ακόμη σχολίου περί της Τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων «Παρίσι 2024» και την (περίπου αναπόφευκτη) με την αντίστοιχη προ 20ετίας την «Αθήνα 2004», αντιγράφω τα όσα είχε δηλώσει ο Νομπελίστας Οδυσσέας Ελύτης, το 1980, στην εισαγωγική εκπομπή, της σειράς ντοκιμαντέρ των Καρυπίδη-Σγουράκη «Εδώ γεννήθηκε η Ευρώπη», με αφορμή τότε, την  ένταξη της χώρας μας ως 10ο μέλος, στη λεγόμενη «ΕΟΚ των εννέα»:

«Κάποτε θα ερχότανε η στιγμή για την Ευρώπη να συνειδητοποιήσει τις ρίζες της, αφού δεν μπορεί να υπάρξει σαν αυτόνομη μονάδα χωρίς θεωρητικό υπόβαθρο. Αλλά και για την Ελλάδα η στιγμή να αποφασίσει αν θα μείνει απομονωμένη στις δικές της αξίες ή θα ενταχθεί σε ένα ευρύτερο σύνολο με οφέλη πρακτικής φύσεως, αναμφισβήτητα, αλλά και με τον κίνδυνο να αλλοιωθεί η φυσιογνωμία της (...). Μια ζωή ολόκληρη αγωνίστηκα για την διατήρηση αυτού που λέμε ελληνικότητα, που δεν είναι τίποτα άλλο από έναν τρόπο να βλέπεις και να αισθάνεσαι τα πράγματα, είτε στην μεγάλη κλίμακα είτε στην ταπεινή, είτε είναι ο Παρθενώνας είτε ένα λυχνάρι∙ το παν είναι η ευγένεια και η ποιότητα, σε αντίθεση με το μέγεθος και την ποσότητα, που χαρακτηρίζει την Δύση.

Γιατί εκεί βρίσκεται η διαφορά. Οι Ευρωπαίοι αντλήσανε από τις Ελληνικές αξίες για την δική τους Αναγέννηση. Αλλά η Αναγέννηση η δική τους είναι κάτι πολύ διαφορετικό, απ’ αυτό που θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει εμείς, εάν δεν μας σταματούσε η Τουρκοκρατία. Το βλέπουμε αυτό στην ταπεινή κλίμακα, τη μόνη άλλωστε που μπορούσαμε ακόμη να εκδηλωνόμαστε.

Από την άποψη, ότι μια εσωτερική αυλή ενός νησιώτικου σπιτιού ή ένας περίβολος Μοναστηριού, σαν αντίληψη εννοώ, είναι πολύ πιο κοντά στο πνεύμα που έκανε τους Παρθενώνες, παρά όλες οι Κολώνες και οι Μετώπες των Ευρωπαϊκών ανακτόρων. Που σημαίνει ότι αν συνέχισε κάποιος την αισθαντικότητα την Ελληνική και τη διατήρησε είναι αποκλειστικά ο λαϊκός μας πολιτισμός.

Μόνο που όμως και αυτός στις ημέρες μας κινδυνεύει. Οι αστοί στην πλειοψηφία τους, μιμήθηκαν τους Ευρωπαίους, δηλαδή την παραποιημένη αίσθηση της Ελληνικότητας και στη συνέχεια οι ανερχόμενοι από το λαό, μιμήθηκαν τους αστούς (…).

Ο Ελληνισμός έδειξε ανέκαθεν μια καταπληκτική ικανότητα να αφομοιώνει, να προσαρμόζεται και να διαφοροποιείτε μέσα στα ξένα σύνολα (…). Και πότε αυτά; Την εποχή που η Ευρώπη ήταν στην ακμή της και τα κράτη ήταν ισχυρά και σκληρά. Πόσο μάλλον σήμερα που τα κράτη είναι γηρασμένα, είναι εξασθενημένα και έχουν την ανάγκη από το σφρίγος νεοτέρων λαών (...). Γι αυτό χρειαζόμαστε μια παιδεία σοβαρή,  βαθιά, όχι αυτή την τεχνική που ξιπάζει στις μέρες μας. Γιατί μόνο με αυτή θα μπορέσουμε να διακριθούμε και να πορευθούμε σε έναν καινούριο δρόμο, αλλά και να διατηρήσουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της φυσιογνωμίας μας».

Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις


Διαβάστε ακόμη

Επέστρεψε στην Ελλάδα από τη Γερμανία αρχιτεκτονικό μέλος από την Ακροκόρινθο

Λίθινο αρχιτεκτονικό μέλος μεσοβυζαντινών χρόνων (8ος-12ος αι. μ.Χ.) επαναπατρίσθηκε από το Μάιντς της Γερμανίας στις 15 Οκτωβρίου. Πρόκειται για τμήμα επιστυλίου ή υπέρθυρου, διασ...

Φόρτωση άρθρων...