Ένα αργυρό φυλαχτό ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφών στο Εθνικό-Αρχαιολογικό Πάρκο της πόλης Deultum-Debelt, κοντά στο χωριό Debelt στη Βουλγαρία.
Η ανακάλυψη προσέφερε τις πιο πρώιμες αποδείξεις του Χριστιανισμού στη Βουλγαρική επικράτεια. Η πόλη Deultum, υπήρξε η μοναδική αποικία ελεύθερων Ρωμαίων πολιτών στο έδαφος της σημερινής Βουλγαρίας.
Μετά την κατάκτηση του στρατηγού Λεύκιου Αυρηλίου Βέρου της ακτής της Νότιας Μαύρης Θάλασσας, το 72 π.Χ., ο αυτοκράτορας Βεσπασιανός εγκαθίδρυσε την αποικία Deultum, ανατολικά της αποικίας Develt ή Debelt.
Συναρπαστική ανακάλυψη από αρχαιολόγους: Βρέθηκε κτίριο του 4ου αιώνα που μαρτυρά την ύπαρξη μίας χαμένης χριστιανικής κοινότητας. Στην πόλη Deultum, υπήρχε ένας παλιός, θρακικός οικισμός, προγενέστερος της νέας περιόδου. Στον οικισμό εγκαταστάθηκαν βετεράνοι της Λεγεώνας του Αυγούστου του VIII, το 70 του πρώτου αιώνα, κατά την αυτοκρατορία του Τίτου Φλάβιου Βεσπασιανού.
Η πόλη Deultum, στους επόμενους τρεις αιώνες αναπτύχθηκε σε μια από τις πλουσιότερες της περιοχής. Η στρατηγική σημασία της Deultum, ο εντυπωσιακός αστικός σχεδιασμός και οι αριστοκράτες κάτοικοι, της χάρισαν επάξια το προσωνύμιο «η Μικρή Ρώμη της Θράκης».
Το 812, ο Κρούμος ο Φοβερός (Χαν της Βουλγαρίας), κατέλαβε την Develt (Deultum) και οδήγησε τους κατοίκους της στα βόρεια του Δούναβη. Η πόλη εκβουλγαρίστηκε πλήρως.
Οι ιστορικοί θεωρούν ότι η περιοχή έχει στενούς δεσμούς με τον εκχριστιανισμό του πληθυσμού της Βουλγαρίας, το 864. Ενώ αρχικά εικαζόταν ότι επρόκειτο για ασημένια πλάκα, ύστερα από προσπάθεια αποκατάστασης από τη Silvia Borisova, αποκαλύφθηκε τελικά ότι το εύρημα είναι ένα φυλαχτό με χαραγμένα τα ονόματα των αρχαγγέλων Γαβριήλ και Μιχαήλ, μαζί με εκείνο του Φύλακα Ιησού Χριστού.
«Οι πρώτοι Χριστιανοί ήταν προσεκτικοί να μην αναγνωρίζονται και χρησιμοποιούσαν διάφορα σύμβολα για να αναφερθούν στον Χριστό. Σε αυτή την περίπτωση, το φυλαχτό τοποθετείται σε έναν τάφο, κοντά στο κεφάλι του θαμμένου ατόμου, μακριά από τα μάτια των ανθρώπων», εξήγησε η επιμελήτρια του μουσείου, Dora Todorova.
«Το όνομα του Χριστού είναι γραμμένο πάνω του αλλά το πρώτο γράμμα είναι περιστραμμένο κατά 45% και σχηματίζει τον σταυρό. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι γνωστό σε κάποιες πολύ πρώιμες χριστιανικές επιγραφές», ανέφερε η επιμελήτρια.
Μετά την αποκατάσταση και την ανάλυση της επιγραφής του, μπορεί πλέον να προβληθεί στο μουσείο της περιοχής, δήλωσε στο ΒΤΑ η Dora Todorova.
Κορυφαίο ορόσημο της χριστιανικής ιστορίας
To έργο της ερμηνείας και της χρονολόγησης του φυλαχτού, πραγματοποιήθηκε απ’ τον επιφανή επιγραφολόγο, αναπληρωτή καθηγητή Nikolay Sharankov, σε συνεργασία με την επιστημονική ομάδα του αρχαιολογικού πάρκου, η οποία ανέλαβε την ανάγνωση και δημοσίευση των επιγραφών που ανασύρθηκαν κατά τις ανασκαφές.
Σύμφωνα με την Krasimira Kostova, διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Πάρκου Deultum– Debelt, το τεχνούργημα χρονολογείται στο ύστερο μισό του 2ου ή τις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ., σηματοδοτώντας ένα «κορυφαίο ορόσημο» στη χριστιανική ιστορία της περιοχής.
Στην ανάλυσή του, η οποία δημοσιεύθηκε σε ειδική έκδοση του επιστημονικού περιοδικού Arheologia Bulgaria, ο Δρ. Sharankov, παραθέτει ένα πειστικό επιχείρημα υπέρ της χρονολόγησης της επιγραφής ως +ΡЄICTOC με το ЄI αντί του I.
Ακόμα, εξηγεί ότι η απεικόνιση του συμβόλου του σταυρού, καθώς και η ονομασία μόνο των αρχαγγέλων Γαβριήλ και Μιχαήλ, υποδεικνύουν έντονα τη σχέση του φυλαχτού με μια χριστιανική κοινότητα.
Επίσης, ο Sharankov παρατηρεί ότι, η χρονολόγησή του το ανάγει οριστικά στο αρχαιότερο χριστιανικό τεχνούργημα της Βουλγαρίας, σηματοδοτώντας την πιο πρώιμη αναφορά στον Χριστό στην περιοχή.
Σύμφωνα με τον επιγραφολόγο, η ανακάλυψη ενός τόσο παλιού χριστιανικού μνημείου στη Deultum, ανάμεσα στις υπόλοιπες επαρχίες, δεν είναι αναπάντεχη, καθώς η Ρωμαϊκή αποικία υπήρξε η πρώτη κοινωνία που αποδεδειγμένα είχε χριστιανική κοινότητα και επίσκοπο.