Στοχευμένα μέτρα χειρουργικής ακρίβειας που δεν θα επηρεάσουν την πορεία του Προϋπολογισμού αναζητά η κυβέρνηση για να πάει… με κάτι ακόμα στις εκλογές και με τις πληροφορίες να «φωτογραφίζουν» ως επικρατέστερο σενάριο τη νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στο όριο των προεκλογικών δεσμεύσεων του 2019. Πλην των εισφορών, οι εκκρεμότητες έως τις εκλογές αφορούν την αύξηση του κατώτατου μισθού και τα επιδόματα προς τους ευάλωτους, ενώ εξετάζεται η μείωση προκαταβολής φόρου, η μείωση τέλους επιτηδεύματος και η παράταση του Market Pass.

Συγκεκριμένα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση κλειδώνει μέσα στο προσεχές διάστημα μια νέα μείωση κατά 0,60% των ασφαλιστικών εισφορών εντός του 2023, ενώ σε βάθος τετραετίας θα εξεταστεί και περαιτέρω μείωση του μη μισθολογικού κόστους. Το οικονομικό επιτελείο βλέπει πολύ θετικά τη μείωση των εισφορών, η οποία θα ευνοήσει νέες προσλήψεις, θα ελαφρύνει το κόστος των επιχειρήσεων και θα αυξήσει το καθαρό εισόδημα των μισθωτών. Βέβαια επειδή πρόκειται για μέτρο μόνιμου χαρακτήρα, στελέχη του οικονομικού επιτελείου επισημαίνουν την ανάγκη προσεκτικών χειρισμών, καθώς δεν πρέπει να τεθεί σε κίνδυνο η δημοσιονομική σταθερότητα.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχει ακόμα ένα μικρό περιθώριο για μείωση εισφορών που αντιστοιχούν στις παρακρατήσεις υπέρ ΔΥΠΑ, όπως της κατάρτισης, η οποία πλέον χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Ωστόσο, από εκεί και πέρα τα περιθώρια στενεύουν, καθώς ο «σκληρός πυρήνας» των εισφορών αντιστοιχεί στον κλάδο υγείας και σύνταξης, δύο κλάδους που είναι ελλειμματικοί αν δεν χρηματοδοτηθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Ο κατώτατος μισθός

Οι εξαγγελίες για τις εισφορές πιθανότατα να συνδυαστούν με την ανακοίνωση του νέου κατώτατου μισθού το πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου. Μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) πρέπει να παραδώσει το υπόμνημά του στον υπουργό Εργασίας, ο οποίος με τη σειρά του σε σύντομο χρονικό διάστημα θα πρέπει να φέρει την πρόταση για τον νέο κατώτατο μισθό προς έγκριση στο Υπουργικό Συμβούλιο ώστε να μπορέσει να εφαρμοστεί από την 1η Απριλίου.

Οι εργοδοτικοί φορείς στα υπομνήματά τους πρότειναν αυξήσεις από 4% έως 10%, ενώ 15% (826 ευρώ) πρότεινε η ΓΣΕΕ. Αύξηση 3%-5% εισηγήθηκε η ΤτΕ και 3%-4% το ΚΕΠΕ επισημαίνοντας ότι οποιαδήποτε αύξηση του κατώτατου μισθού πάνω από αυτό το ποσοστό θα αυξήσει το μοναδιαίο κόστος εργασίας και θα παγιδεύσει στο δόκανο της Εφορίας μισθωτούς που μέχρι σήμερα ήταν εντός του αφορολόγητου ορίου. Η κυβέρνηση, συνεκτιμώντας τις προτάσεις των ινστιτούτων και των φορέων, προσανατολίζεται να αυξήσει τον κατώτατο μισθό τουλάχιστον στο όριο του προβλεπόμενου πληθωρισμού 5,5% (ήτοι 752 ευρώ), ενώ δεν αποκλείεται το εύρος της αύξησης να φτάσει έως το 7,75% στο ύψος της αύξησης των συντάξεων (768 ευρώ) ή και να το ξεπεράσει αγγίζοντας το 9%.

Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι ο νέος κατώτατος μισθός, που σήμερα είναι 713 ευρώ μεικτά, θα αυξηθεί στα επίπεδα των 750-780 ευρώ, άρα η αύξηση θα είναι 40-70 ευρώ μεικτά. Υπενθυμίζουμε ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς έδωσαν έμφαση στα υπομνήματά τους για τον κατώτατο μισθό στη μείωση των εισφορών πιέζοντας για τη συρρίκνωση του μη μισθολογικού κόστους.

Ειδικότερα ο ΣΕΒ προτείνει αύξηση 5%-6% υπό την προϋπόθεση ότι θα μειωθεί και το μη μισθολογικό κόστος κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες άμεσα και κατά επιπλέον 3 μονάδες το διάστημα 2024-2025 προκειμένου η Ελλάδα να αρχίσει να προσεγγίζει τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ.

Σύμφωνα με τα σενάρια που παραθέτει ο ΣΕΒ, αν ο κατώτατος μισθός αυξηθεί κατά 5% και από 713 ανέλθει σε 748,5 ευρώ και οι εισφορές μειωθούν κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, η πραγματική αύξηση θα είναι 7,4%, καθώς οι καθαρές αποδοχές του εργαζομένου θα ανέλθουν σε 660 ευρώ από 614 ευρώ τον μήνα που είναι σήμερα. Αν η μείωση των εισφορών είναι κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, τότε ο καθαρός κατώτατος μισθός θα διαμορφωθεί στα 667 ευρώ, αυξημένος κατά 8,7%. Αντίστοιχα, εάν η αύξηση είναι της τάξης του 6% και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, η πραγματική αύξηση στην τσέπη του εργαζομένου θα είναι της τάξης του 9,7%, καθώς ο νέος μεικτός κατώτατος μισθός θα είναι 755,8 ευρώ, ενώ ο καθαρός μισθός θα ανέρχεται σε 674 ευρώ.

Υπενθυμίζουμε ότι ως τώρα οι εισφορές μειώθηκαν κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες τον Ιούνιο του 2020 (0,42 για τον εργαζόμενο και 0,48 για τον εργοδότη) και κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες τον Ιανουάριο του 2021 (1,21 για τον εργαζόμενο και 1,79) ενώ κατά 0,50% μειώθηκαν οι εισφορές προς την επικουρική ασφάλιση από την 1η Ιουνίου 2022. Υπολείπεται λοιπόν η μείωση 0,60% από τη συνολική μείωση των πέντε ποσοστιαίων μονάδων για την οποία έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση. Ωστόσο, η συγκεκριμένη διαδικασία ενδέχεται να έχει και συνέχεια κατά τα επόμενα έτη. Συγκεκριμένα το οικονομικό επιτελείο μελετά το ενδεχόμενο να υπάρξει πρόταση για περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών έως τρεις ποσοστιαίες μονάδες, από το 2024 και μετά.

Την ίδια στιγμή, δεν έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο να πραγματοποιηθεί η κατάργηση της εισφοράς 10 ευρώ υπέρ ανεργίας, που επιβαρύνει τους ελεύθερους επαγγελματίες. Με δεδομένο ότι επίκεινται αυξήσεις 9% σε αυτή την ειδική κατηγορία μη μισθωτών εργαζομένων, λόγω πληθωρισμού, το αντιστάθμισμα σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο εξετάζεται να είναι η κατάργηση αυτής της εισφοράς. Υπολογίζεται ότι αν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε τουλάχιστον για την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία που σήμερα είναι 210 ευρώ αναμένεται να αυξηθεί στα 230 ευρώ και θα περιοριστεί κατά το ήμισυ η επιβάρυνση.

Και αυτά πάνω- κάτω είναι τα μέτρα που εξετάζονται ως τις εκλογές, καθώς οριζόντιες παρεμβάσεις ή ενισχύσεις φαίνεται πως απορρίπτονται. Δεν είναι διόλου τυχαία η δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Θεόδωρου Σκυλακάκη πως «δεν υπάρχει κάποιο μαζικό δημοσιονομικό πακέτο, δεν πρόκειται να κάνουμε μια εκλογική περίοδο η οποία θα στηρίζεται στο χρήμα του φορολογουμένου. Εχουμε αφήσει ένα πολύ μικρό περιθώριο, κάποιες μικρές ρυθμίσεις από εδώ και από εκεί που είναι αναγκαίες».

Το Μarket Pass

Πάντως στη φαρέτρα της κυβέρνησης υπάρχουν «έτοιμα» μέτρα στήριξης που περιμένουν το πράσινο φως, όπως:

■ Παράταση του Market Pass: Σύμφωνα με αναλυτές, ο κύκλος των δευτερογενών επιπτώσεων στα είδη διατροφής δεν αναμένεται να κλείσει σύντομα, με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι έχουμε μπροστά μας τουλάχιστον ένα ακόμα εξάμηνο ανατιμήσεων στα τρόφιμα. Για κάθε μήνα παράτασης του Market Pass, το κόστος υπολογίζεται σε περίπου 100 εκατ. ευρώ

■ Επιταγές ακρίβειας: Aμεση εισοδηματική ενίσχυση 350 ευρώ με τη μορφή επιδόματος σε ευάλωτα νοικοκυριά. Σχεδιάζεται να εισπράξουν την ενίσχυση δικαιούχοι αναπηρικών επιδομάτων χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, ανασφάλιστοι υπερήλικες, δικαιούχοι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, μακροχρόνια άνεργοι.

■ Μείωση προκαταβολής φόρου: Η προκαταβολή κυμαίνεται από 55% ως 100%. Για φυσικά πρόσωπα με επιχειρηματική δραστηριότητα η προκαταβολή φόρου είναι 55%, για νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες 80% και για τις τράπεζες 100%. Η προκαταβολή φόρου μειώνεται στο μισό, όταν υποβάλλεται δήλωση για πρώτη φορά από φυσικό πρόσωπο που αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Ενα από τα σενάρια που είναι στο τραπέζι προβλέπει μείωση της προκαταβολής φόρου για φέτος.

■ Μείωση τέλους επιτηδεύματος: Το σχέδιο που έχει τεθεί υπό εξέταση προβλέπει μείωση κατά 30%-50% του τέλους επιτηδεύματος το 2023, για 650.000 ελεύθερους επαγγελματίες. Παράλληλα για το 2024, πάλι υπό τον αστερίσκο των δημοσιονομικών περιθωρίων, υπάρχει η σκέψη για πλήρη κατάργησή του.