Εντυπωσιακή εκκίνηση κατέγραψε η εκτέλεση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2025, με το πρωτογενές πλεόνασμα να εκτινάσσεται στα 4,5 δισ. ευρώ (4.493 εκατ. για την ακρίβεια) κατά το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου. Η επίδοση αυτή, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, ξεπέρασε κατά πολύ τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα μόλις 0,6 δισ. ευρώ (616 εκατ. ευρώ) και είναι σημαντικά υψηλότερη από το αντίστοιχο περσινό πλεόνασμα των 3,0 δισ. ευρώ (2.987 εκατ. ευρώ). Αντίστοιχα, το συνολικό ισοζύγιο του προϋπολογισμού εμφάνισε πλεόνασμα 1,6 δισ. ευρώ, αντί για στόχο ελλείμματος 2,4 δισ. ευρώ, δηλαδή σημείωσε υπέρβαση 4 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, αυτό το εντυπωσιακό, εκ πρώτης όψεως, πλεόνασμα καταγράφεται σε τροποποιημένη ταμειακή βάση και όχι σε δημοσιονομική, η οποία είναι και η κρίσιμη για την αξιολόγηση της πορείας της οικονομίας και τη λήψη αποφάσεων για μέτρα πολιτικής. Η θεαματικά μεγάλη διαφορά από τον στόχο οφείλεται σε σημαντικό βαθμό σε παράγοντες συγκυριακούς ή λογιστικούς. Συγκεκριμένα, περίπου 2,1 δισ. ευρώ (1,42 δισ. από τον τακτικό προϋπολογισμό και 0,7 δισ. από τις επενδυτικές δαπάνες) αφορούν πληρωμές που απλώς μεταφέρθηκαν χρονικά για αργότερα μέσα στο έτος και δεν συνιστούν μόνιμη εξοικονόμηση. Επιπλέον, σχεδόν 0,9 δισ. ευρώ (890 εκατ. ευρώ) από την πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ εισπράχθηκαν τον Μάρτιο αντί για τον Απρίλιο, "φουσκώνοντας" τα έσοδα του τριμήνου.
Η βαθύτερη ανάλυση αυτών των στοιχείων, για να διαπιστωθεί το πραγματικό, διατηρήσιμο και επαναλαμβανόμενο μέρος αυτού του πλεονάσματος, θα αποτελέσει την πυξίδα για τις αποφάσεις του οικονομικού επιτελείου. Από αυτήν την "ακτινογραφία" των δημοσίων οικονομικών θα εξαρτηθεί ο σχεδιασμός και η εξειδίκευση των νέων μέτρων πολιτικής και, κυρίως, των ελαφρύνσεων για τη μεσαία τάξη, που η κυβέρνηση έχει προαναγγείλει ότι θα παρουσιαστούν εντός του έτους. Η βιωσιμότητα της υπεραπόδοσης είναι το "κλειδί" που θα ξεκλειδώσει τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο.
«Ένεση εσόδων» με ΕΝΦΙΑ, υστέρηση στις επενδύσεις
Στο μέτωπο των εσόδων, η εικόνα του τριμήνου ήταν ισχυρή, αλλά και εδώ με "αστερίσκους". Τα καθαρά έσοδα ανήλθαν σε 17,7 δισ. ευρώ, με υπέρβαση 1,8 δισ. ευρώ ή 11,4% έναντι του στόχου. Κύριος μοχλός ήταν τα φορολογικά έσοδα (16,9 δισ. ευρώ, +1,8 δισ. ή +12,1% έναντι στόχου), τα οποία ενισχύθηκαν από την πρόωρη είσπραξη του ΕΝΦΙΑ, αλλά και από την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη τρεχόντων φόρων (ΦΠΑ, ΕΦΚ κ.λπ.) και δόσεων φόρου εισοδήματος προηγούμενου έτους.
Απομονώνοντας τις συγκυριακές επιδράσεις (πρώιμος ΕΝΦΙΑ, έσοδα που αφορούν δημοσιονομικά το 2024), το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά την "πραγματική" υπέρβαση στα φορολογικά έσοδα του 2025 γύρω στα 0,6 δισ. ευρώ (598 εκατ. ευρώ). Σημειώνεται, επίσης, η επίπτωση της συναλλαγής για την Αττική Οδό (περίπου 0,8 δισ. ευρώ), η οποία όμως ήταν δημοσιονομικά ουδέτερη για το 2025 καθώς αφορούσε το 2024.
Αντίθετα, προβληματισμό προκαλεί η πορεία των δαπανών, όχι τόσο για το συνολικό τους ύψος που εμφανίζεται μειωμένο ταμειακά, αλλά για την υστέρηση σε κρίσιμους τομείς. Οι συνολικές δαπάνες διαμορφώθηκαν σε 16,1 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 2,2 δισ. έναντι του στόχου, κυρίως λόγω του ετεροχρονισμού πληρωμών προς ασφαλιστικά ταμεία (ΟΚΑ), εξοπλιστικά προγράμματα και κυρίως του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).
Οι πληρωμές του ΠΔΕ ανήλθαν μόλις σε 1,8 δισ. ευρώ, με υστέρηση έναντι του στόχου για το α΄τρίμηνο κατά σχεδόν 0,7 δισ. ευρώ (696 εκατ. ευρώ) και μειωμένες κατά 1 δισ. ευρώ σε σχέση με το α' τρίμηνο του 2024. Αυτή η σημαντική ταμειακή υστέρηση χρήζει προσοχής, καθώς μπορεί να υποδηλώνει καθυστερήσεις στην υλοποίηση έργων ή στην πληρωμή φορέων της αγοράς. Δημοσιονομικά όμως, η υποχρέωση πληρωμής καταγράφεται σαν η δαπάνη να έχει ήδη γίνει και, άρα, δεν λογίζεται σαν δημοσιονομικός χώρος που επιτρέπει παροχές. Αξιοσημείωτη υστέρηση έναντι του στόχου (κατά 0,3 δισ. ευρώ) καταγράφηκε επίσης και στα έσοδα του ΠΔΕ.
Συνολικά, το α' τρίμηνο του 2025 έφερε ένα εντυπωσιακό πρωτογενές πλεόνασμα στα χαρτιά, τροφοδοτούμενο όμως σε μεγάλο βαθμό από συγκυριακούς παράγοντες και λογιστικές μεταφορές. Ο πραγματικός δημοσιονομικός χώρος για ελαφρύνσεις θα κριθεί τους επόμενους μήνες του έτους, όταν ομαλοποιηθούν και οι τυχόν πρόσκαιρες επιδράσεις.
ΕΝΦΙΑ: Σε ποιες περιοχές οι ιδιοκτήτες απαλλάσσονται από την καταβολή του - Πώς ενημερώνονται οι δικαιούχοι
«Καμπανάκι» από ΔΝΤ: Κίνδυνος για «κραχ» στις αγορές από τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο
Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
