Τι σημαίνει η απόφαση του ΣτΕ για το bonus στα κτίρια – Πόσο επηρεάζονται οι οικοδομικές άδειες

Αντισυνταγματικές κρίθηκαν από την ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), οι διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού με τις οποίες δίδονται «μπόνους» σε ύψος και όγκο, με αντιστάθμισμα κτίρια ενεργειακά αναβαθμισμένα.

Το Δικαστήριο έκρινε επίσης ότι αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης των παταριών, του δώματος όπως και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια. Οι ανώτατοι δικαστές, ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη και το δημόσιο συμφέρον, έκριναν ότι η αντισυνταγματικότητα δεν αφορά όσους μέχρι την σημερινή ανακοίνωση έχουν εκδώσει οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει. Η δημοσίευση της απόφασης αναμένεται τον Ιανουάριο.

Η ανακοίνωση του ΣτΕ

Όπως σημειώνεται σε ανακοίνωση του Προέδρου του Ανώτατου Δικαστηρίου Μιχάλη Πικραμμένου, βάση των διασκέψεων που έχουν γίνει:

«Ι. Το σύστημα των διατάξεων του ΝΟΚ (άρθρα 10, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25), με το οποίο θεσπίζονται κίνητρα προσαύξησης των όρων δόμησης (συντελεστή δόμησης, ύψους) για την ανέγερση των κτηρίων, με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου, αντίκειται στo άρθρο 24 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος. Τούτο, όχι, κατ’ αρχήν, εξαιτίας του περιεχομένου τους, αλλά για τον λόγο ότι παρέχεται με τις διατάξεις αυτές, απ’ ευθείας στις υπηρεσίες δόμησης, η δυνατότητα να εκδίδουν οικοδομικές άδειες, κατ’ απόκλιση, και μάλιστα ουσιώδη, από τους ισχύοντες κατά το πολεοδομικό καθεστώς κάθε περιοχής όρους δόμησης. Τα παρεχόμενα με τις διατάξεις αυτές κίνητρα πρέπει να έχουν ληφθεί υπ’ όψιν και να έχουν σταθμισθεί οι συνέπειές τους στο οικιστικό περιβάλλον κάθε περιοχής κατά το στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού, κατόπιν ειδικής επιστημονικής μελέτης που να τεκμηριώνει τις περιεχόμενες στις διατάξεις αυτές ρυθμίσεις σε σχέση με τις ιδιαιτερότητες και την εν γένει φυσιογνωμία κάθε οικισμού.

ΙΙ. Περαιτέρω, το Δικαστήριο έκρινε ότι αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης (δυνάμει του άρθρου 11 παρ. 6 του ΝΟΚ), των εσωτερικών εξωστών (παταριών) και του χώρου κύριας χρήσης των 35 τ.μ. στο δώμα της οικοδομής, όπως και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια (άρ. 19 παρ. 2 του ΝΟΚ). Αυτά μπορούν να κατασκευάζονται προσμετρώμενα στον συντελεστή δόμησης. Αντιθέτως, δεν αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης των έρκερ και των κλιμακοστασίων.

Κατόπιν τούτων, οι προσβαλλόμενες άδειες πρέπει να ακυρωθούν για τους παραπάνω λόγους.

ΙΙΙ. Τέλος, το Δικαστήριο, σταθμίζοντας αφενός τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων και αφετέρου το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την παρούσα ανακοίνωση. Ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες.»

Η δημοσίευση της απόφασης αναμένεται τον Ιανουάριο του ερχόμενου έτους».

Τι σημαίνει η απόφαση του ΣτΕ – Πόσο επηρεάζονται οι οικοδομικές άδειες

Σύμφωνα με τον ΑΝΤ1, οι διατάξεις του νέου οικοδομικού κανονισμού που κρίθηκαν αντισυνταγματικές, αφορούν μεταξύ άλλων την προσαύξηση των όρων δόμησης. Δηλαδή, αναπροσαρμογή στον συντελεστή δόμησης και αύξησης στο ύψος των κτιρίων με κάποια περιβαλλοντικά αντιστάθμισματα. Κρίθηκε, λοιπόν, από την Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου ότι αυτές οι προβλέψεις του νέου οικοδομικού κανονισμού αντίκεινται στο Σύνταγμα και έτσι θα πρέπει να ακυρωθούν.

Όπως τονίζεται σε ανακοίνωση του Συμβουλίου της Επικράτειας, ακυρώνει μόνο τις άδειες για τις οποίες έχουν υπάρξει ήδη πρόσφυγες στην δικαιοσύνη. Δεν αγορά όσες έχουν ήδη εκδοθεί.

Γι’ αυτές που θα εκδοθούν από την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης και μετά, δεν θα ισχύει ο νέος οικοδομικός κανονισμός. Θα πρέπει να υπάρξει επανακαθορισμός στα ύψη των οικοδόμων και των συντελεστών δόμησης.

Για όσες άδειες έχουν ήδη εκδοθεί, αλλά οι προσφυγές που έχουν κατατεθεί γι’ αυτές δεν έχουν τελεσιδικήσει, το ΣτΕ ξεκαθαρίζει ότι για λόγους δημοσίου συμφέροντος η απόφαση του δεν τις επηρεάζει.

Σκυλακάκης: Σημαντικό ότι η απόφαση δεν επηρεάζει υφιστάμενες υποδομές

«Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικράτειας (ΣτΕ) για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (μια νομοθεσία του 2012) αφορά -κατά κύριο λόγο- στη νομολογία του για τη συνταγματικά προβλεπόμενη ανάγκη τοπικού, πολεοδομικού σχεδιασμού. Είναι σημαντικό ότι με την απόφαση αυτή, δεν επηρεάζεται καμία υφιστάμενη οικοδομή (πλην όσων αποτελούν, ήδη, αντικείμενο προσφυγής), είτε αυτή έχει ολοκληρωθεί είτε με οποιονδήποτε τρόπο έχουν αρχίσει οι εργασίες σε αυτή. Κάτι, που θα δημιουργούσε πολύ σοβαρή ανασφάλεια δικαίου και θα επηρέαζε αρνητικά χιλιάδες πολίτες και επαγγελματίες» δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης

«Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό ότι με την απόφαση αυτή επιβεβαιώνεται η δυνατότητα να υπάρχουν, όπου είναι ανάγκη για λόγους περιβαλλοντικούς ή άλλους, ειδικά κίνητρα (bonus) σε ό,τι αφορά στα ύψη, στα δώματα, στις φυτεμένες στέγες, κ.λπ. Και αυτό είναι σημαντικό, διότι τα εργαλεία αυτά, είναι απολύτως απαραίτητα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, ιδίως στις πυκνοδομημένες περιοχές, καθώς ο τρόπος που είναι σήμερα δομημένες οι μεγαλουπόλεις μας (μεγάλη κάλυψη, με μικρό ύψος), τις καθιστά μη βιώσιμες μακροχρόνια σε ένα περιβάλλον οξυνόμενης κλιματικής κρίσης και αυξημένων θερμοκρασιών. Τα κίνητρα αυτά θα προβλεφθούν συνεπώς, όπου αυτό καθίσταται αναγκαίο, στο πλαίσιο του τοπικού, πολεοδομικού σχεδιασμού, που βρίσκεται σε εξέλιξη, με αντίστοιχη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, η οποία θα αναληφθεί άμεσα, ώστε να υπάρχει ορατότητα και νομική ασφάλεια» προσθέτει

«Η κυβέρνηση υλοποιεί, άλλωστε, εδώ και τρία χρόνια το μεγαλύτερο πρόγραμμα τοπικού σχεδιασμού από συστάσεως του ελληνικού Κράτους, το οποίο θα μας επιτρέψει να καθιερώσουμε με τρόπο νομικά αδιαμφισβήτητο κίνητρα, όπως αυτά περιέχονται στο ΝΟΚ, εκεί που είναι πράγματι αναγκαία. Ταυτόχρονα, θα αναλάβουμε πολλαπλές πρωτοβουλίες, ώστε να περιοριστούν τα φαινόμενα τοπικής διαφθοράς, που συνδέονται με την εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας. Φαινόμενα που από την υπόθεση της Χαλκιδικής που αποκαλύφθηκε σήμερα, προκύπτει ότι μπορεί να είναι εκτεταμένα σε περιοχές και να αποκτούν την υπόσταση ακόμα και εγκληματικής οργάνωσης» καταλήγει ο κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης.

Το ιστορικό της υπόθεσης

Η υπόθεση του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) είχε απασχολήσει την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) στις 11 Οκτωβρίου 2024, με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ευθύμη Μπακογιάννη, και του Δημάρχου Αλίμου, Ανδρέα Κονδύλη. Στη συνεδρίαση αγόρευσαν 13 δικηγόροι, οι οποίοι παρουσίασαν τις θέσεις τους υπέρ ή κατά της συνταγματικότητας του ΝΟΚ. Στην υπόθεση συμμετείχαν επίσης το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), η ΚΕΔΕ και 10 κατασκευαστικές εταιρείες.

Η Ολομέλεια του ΣτΕ εξέτασε το αν οι διατάξεις του ΝΟΚ που προβλέπουν προσαυξήσεις στον συντελεστή δόμησης και άλλες ρυθμίσεις που αφορούν την αύξηση του ύψους των κτιρίων και την κατασκευή «πράσινων» κτιρίων είναι συνταγματικές. Το Δικαστήριο εξέτασε επίσης τις διατάξεις του ΝΟΚ που εξαιρούν από την προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης τους χώρους κύριας χρήσης παταριών, σοφιτών και έρκερ, γεγονός που οδηγεί σε αύξηση του ύψους, της δόμησης και του αριθμού των ορόφων.

Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι οι συγκεκριμένες διατάξεις του ΝΟΚ είναι αντισυνταγματικές, με απόφαση που αναμένεται να δημοσιευθεί τον Ιανουάριο του 2024. Παράλληλα, η απόφαση επηρεάζει ήδη εκκρεμείς υποθέσεις που αφορούν οικοδομικές άδειες, όπως αυτή στον Άλιμο και την Κηφισιά.

Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις