Η Ελλάδα πρόκειται να βγει από το καθεστώς Ενισχυμένης Εποπτείας και τόσο η κυβέρνηση όσο και οι πιστωτές διαλαλούν την έξοδο ως το τέλος μιας σκοτεινής εποχής που προκάλεσε βαθιά σημάδια στην οικονομία και την κοινωνία.
Αυτό γράφει σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμά του το Politico, προσθέτοντας ότι στις 20 Αυγούστου, καταργείται και επίσημα το καθεστώς ενισχυμένης επιτήρησης που ακολούθησε τα τρία συνεχόμενα προγράμματα διάσωσης από το 2010 έως το 2018.
Η κίνηση στέλνει «ένα μήνυμα στους επενδυτές και τις αγορές ότι η Ελλάδα έχει βγει από το δάσος και είναι ένα βήμα πιο κοντά σε επενδυτικό βαθμίδα», σχολιάζει, σύμφωνα με το Politico, ο Γιώργος Παγουλάτος, επικεφαλής του δεξαμενής σκέψης του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής στην Αθήνα.
«Μετά από 12 χρόνια… ένα δύσκολο κεφάλαιο για τη χώρα μας κλείνει», είπε ο υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας Χρήστος Σταϊκούρας σε δήλωσή του την περασμένη εβδομάδα, προσθέτοντας ότι αυτό θα επιτρέψει στη χώρα μεγαλύτερη ελευθερία στη χάραξη οικονομικής πολιτικής.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρέτισε τα επιτεύγματα της Ελλάδας και τη δέσμευσή της να συνεχίσει να πραγματοποιεί μεταρρυθμίσεις πέρα από το τέλος της ενισχυμένης.
Η άλλη όψη
Ωστόσο, σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, οι τίτλοι αυτοί επισκιάζουν το γεγονός ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να παλεύει με πολλές από τις αδυναμίες που έχουν επιβαρύνει την ανάπτυξη εδώ και δεκαετίες. Και αναλυτές λένε ότι αυτές αδυναμίες καθιστούν την οικονομία ιδιαίτερα ευάλωτη στους νέους κραδασμούς από τον πόλεμο της Ουκρανίας, την ενεργειακή κρίση και τον κίνδυνο στασιμότητας που επικρατούν στην ευρωζώνη.
«Ο πληθωρισμός είναι στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 29 ετών [ενώ] οι μισθοί εξακολουθούν να είναι πολύ χαμηλοί», επισημαίνει ο Wolfango Piccoli, συμπρόεδρος στην εταιρεία συμβούλων Teneo. «Υπάρχουν νέες οικονομικές προκλήσεις που είναι εντελώς στο παρασκήνιο αυτή τη στιγμή. Η εστίαση των ψηφοφόρων είναι στην πραγματική οικονομία και όχι σε τεχνικά ζητήματα».
Ανάκαμψη
Το άρθρο αναφέρει ότι η ελληνική οικονομία έχει ανακάμψει από την εποχή της κρίσης. Το ποσοστό ανεργίας, το οποίο κατά τη διάρκεια της κρίσης έφτασε στο ιλιγγιώδες 28%, βρίσκεται τώρα στο 12,5%. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της αυξήθηκε κατά 8,3%το 2021 και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει ότι θα αυξηθεί κατά 4% το 2022 και 2,4% το 2023.
Ωστόσο, ο πληθωρισμός βρίσκεται στο 11,5%, καθιστώντας το κόστος ζωής σχεδόν δυσβάσταχτο για πολλούς Έλληνες. Η Ελλάδα υστερεί επίσης σε σχέση με τις περισσότερες προηγμένες οικονομίες όσον αφορά την προσφορά καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.
Οι μεταρρυθμίσεις που καθυστερούν
Επιπλέον, παρά τις μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να προωθήσει η Αθήνα στο πλαίσιο των συμφωνιών διάσωσης, δεν μπόρεσε να ξεπεράσει μερικές από τις μεγαλύτερες διαρθρωτικές προκλήσεις.
Αυτά περιλαμβάνουν μια τεράστια γραφειοκρατία, ειδικά στο νομικό σύστημα , και τη χρόνια φοροδιαφυγή . Αντί να διαφοροποιεί την οικονομία της, η Ελλάδα παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τον τουρισμό. Και η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων — συνήθως μικρές επιχειρήσεις — θεωρούνται αφερέγγυες .
Junk ομόλογα
Εν τω μεταξύ, η Ελλάδα εξακολουθεί να φέρει την αμφίβολη διάκριση ως το μόνο μέλος της ευρωζώνης του οποίου το δημόσιο χρέος έχει αξιολόγηση junk- παρόλο που ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ισχυρίζεται ότι η χώρα θα μπορούσε να επιτύχει το καθεστώς της επενδυτικής βαθμίδας το πρώτο εξάμηνο του 2023.
Σε αυτό το πλαίσιο, το ελληνικό δημόσιο χρέος παραμένει ένα από τα πιο ακριβά στην ευρωζώνη – αντανακλώντας το επενδυτικό αίσθημα ότι υπάρχει ακόμα ένα μεγάλο ασφάλιστρο που απαιτείται για τη διατήρηση των κρατικών ομολόγων. Tην Τρίτη, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της ήταν 3,26%, σε σύγκριση με 3,07% για την Ιταλία, η οποία έχει πληγεί από πολιτική αναταραχή. Αυτό είναι πολύ πάνω από το εξαιρετικά ασφαλές γερμανικό όριο του 0,94%.
Το ελληνικό χρέος και η ΕΚΤ
Το Politco αναφέρει επίσης ότι το ελληνικό χρέος γίνεται πιο ακριβό από το περασμένο φθινόπωρο, με την τάση αυτή να επιδεινώνεται από τα βήματα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προς τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής.
Ωστόσο, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου παραμένει σημαντικά χαμηλότερη από ό,τι ήταν στα μέσα Ιουνίου, όταν εκτινάχθηκε στο 4,69%. Η επακόλουθη δέσμευση της ΕΚΤ να αναπτύξει ένα νέο «εργαλείο» αγοράς ομολόγων για να μετριάσει το κόστος δανεισμού στα πιο υπερχρεωμένα μέλη της ευρωζώνης —ιδίως την Ιταλία— μείωσε εν μέρει αυτή την πίεση.
Το εργαλείο, που ονομάστηκε Μέσο Προστασίας Μεταφοράς (TPI), «έχει σταθεροποιητικό αποτέλεσμα [και] προσφέρει ένα backstop για κάθε οικονομία που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει κρίση, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας», είπε ο Παγουλάτος.
Επιπλέον, οι κυμαινόμενες αποδόσεις των ομολόγων δεν έχουν συντριπτική επίδραση στο κόστος δανεισμού της Ελλάδας. Το χρέος της – το οποίο ανέρχεται συνολικά σε 350 δισεκατομμύρια ευρώ – ρυθμίζεται με περιορισμένο επιτόκιο σύμφωνα με τους όρους του προγράμματος διάσωσης και περίπου το 70% αυτών των υποχρεώσεων οφείλονται σε δημόσια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, σύμφωνα με χρονοδιαγράμματα μακροπρόθεσμων αποπληρωμών, και όχι σε ιδιώτες επενδυτές.
Τα επόμενα βήματα
Στο εσωτερικό μέτωπο, η Αθήνα έχει εφαρμόσει πολυάριθμες μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος πρόνοιας, της αγοράς εργασίας και της φορολογικής διακυβέρνησης .
Ορισμένα από καιρό προγραμματισμένα μέτρα παραμένουν σε εκκρεμότητα, αλλά παρατείνονται μέχρι τον Οκτώβριο, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, της προόδου σε ορισμένες ιδιωτικοποιήσεις, της εκκαθάρισης των εκκρεμών συντάξεων και της θέσης σε πλήρη λειτουργία του συστήματος εφορίας.
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται επίσης στους μεγαλύτερους δικαιούχους μέσω του ταμείου ανάκαμψης από την πανδημία της ΕΕ και αναμένεται να λάβει έως και 17,8 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ σε δάνεια. Το πρόγραμμα RRF της χώρας ορίζει ότι το 37,5% του σχεδίου θα στηρίξει τις πράσινες επενδύσεις και το 23,3% θα κατευθυνθεί προς την ψηφιακή μετάβαση.
Οι πληγές των μνημονίων
Παρά την όλη πρόοδο, πολλοί οικονομολόγοι λένε τώρα ότι το μακροπρόθεσμο κόστος των προγραμμάτων διάσωσης —που διοχέτευσαν δάνεια περίπου 290 δισεκατομμυρίων ευρώ από την Επιτροπή, την ΕΚΤ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο— προκάλεσε πόνο που εξακολουθεί να είναι αισθητός και σήμερα. Τα μέτρα λιτότητας που επέβαλαν οι πιστωτές, κυρίως με τη μορφή απότομων περικοπών στις δημόσιες υπηρεσίες, ανήλθαν σε 72 δισ. ευρώ.
«Η ΕΕ έμαθε πολλά στο «εργαστήρι» της ελληνικής κρίσης και αυτό της επέτρεψε να αντιδράσει ταχύτερα και πιο αποτελεσματικά στις μελλοντικές προκλήσεις», δήλωσε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος είχε ανώτερους ρόλους στην ελληνική κυβέρνηση μεταξύ 2011 και 2015, μεταξύ άλλων ως αναπληρωτής πρωθυπουργού, κατά τη διάρκεια της κρίσης διάσωσης. «Οι δανειστές έχουν δείξει αλληλεγγύη αλλά και τιμωρητική στάση».
Το ελληνικό ΑΕΠ μειώθηκε από 355,9 δισεκατομμύρια δολάρια το 2008 σε 188,7 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020 και τώρα αρχίζει να αυξάνεται ξανά στα 216,4 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021. Η οικονομική ύφεση άφησε τους Έλληνες εξουθενωμένους, οργισμένους και απογοητευμένους. Σχεδόν μισό εκατομμύριο έφυγαν για τον πιο εύπορο βορρά της Ευρώπης και ελάχιστοι έχουν επιστρέψει.
Τεράστια πρόοδος
Η Ελλάδα έχει σημειώσει τεράστια πρόοδο, υποστήριξε ο Alvaro Santos Pereira, ανώτερος αξιωματούχος του ΟΟΣΑ, αλλά έχει ακόμα πολλά να κάνει για να φτάσει τους ομοίους της.
Για παράδειγμα, είπε, «σχεδόν 15 χρόνια μετά την έναρξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, οι ελληνικές τράπεζες μόλις επανέρχονται σε μονοψήφια ποσοστά επισφαλών δανείων, επιτρέποντάς τους να αρχίσουν να παρέχουν τη χρηματοδότηση που είναι απαραίτητη για νέες επενδύσεις».
Και μεταξύ των αναλυτών, τα προγράμματα διάσωσης θα παραμείνουν ένα επίμαχο θέμα για τα επόμενα χρόνια.
«Είναι πολύ νωρίς για να πούμε εάν τα προγράμματα διάσωσης ήταν επιτυχή», είπε ο Piccoli από το Teneo. Η οικονομία ανακάμπτει, αλλά εν τω μεταξύ εμφανίζονται οι συνήθεις αδυναμίες. Η ανησυχία είναι ότι δεν έχουν αλλάξει πολλά όσον αφορά τη δομή».
Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
