Οι αλλαγές, οι οποίες αφορούν στις προσφορές που θα γίνονται στο εξής στα προϊόντα που πωλούνται στα ράφια των σούπερ μάρκετ, διευκρινίζονται από την τροπολογία του υπουργείου Ανάπτυξης η οποία κατατέθηκε στη Βουλή το βράδυ της Τετάρτης, σε συνέχεια των ανακοινώσεων της κυβέρνησης την προηγούμενη εβδομάδα, στο πλαίσιο των νέων μέτρων κατά της ακρίβειας.

Σύμφωνα με όσα αναφέρονται:

- Σε ό,τι αφορά στον εξορθολογισμό και της διαφάνεια τιμών, από τη 10η Ιανουαρίου 2024, για τα καταναλωτικά προϊόντα των επιχειρήσεων για τα οποία ανακοινώνεται αύξηση τιμής, δεν επιτρέπεται οποιαδήποτε προωθητική ενέργεια κατά τη διάθεσή τους στους καταναλωτές για 3 μήνες από την ημερομηνία κατά την οποία εψαρμόζεται η αύξηση τιμής.

- Προβλέπεται η μείωση των αρχικών τιμών των προϊόντων, όπως αυτές διαμορφώνονται πριν από κάθε έκπτωση, προσφορά ή άλλη προωθητική ενέργεια. Η μείωση αυτή ισούται, κατ' ελάχιστον, με το 30% του αθροίσματος των πιστώσεων, εκπτώσεων άλλων παροχών που χορηγήθηκαν στο λιανεμπόριο το έτος 2023, επί της αρχικής τιμής της 31ης Δεκεμβρίου 2023.

- Οι επιχειρήσεις που παράγουν ή εμπορεύονται νωπά κρέατα, ψάρια, φρούτα και λαχανικά, πωλούν τα προϊόντα αυτά σε καθαρές τιμές, ήτοι χωρίς να χορηγούν εκπτώσεις, πιστώσεις ή άλλες παροχές σε άλλες επιχειρήσεις, που υπερβαίνουν, αθροιστικά, το 3% επί της τιμής πώλησης προ εκπτώσεων, πιστώσεων ή άλλων παροχών.

- Αρμόδιες αρχές για τη λήψη καταγγελιών και τη διαπίστωση παράβασης είναι η γενική γραμματεία Εμπορίου και η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς του υπουργείου Ανάπτυξης. Οι αρχές δύνανται να:

α) έχουν πρόσβαση σε κάθε πληροφορία, δεδομένο και έγγραφο από οιαδήποτε πηγή που διευκολύνει τον έλεγχο οιασδήποτε πιθανολογούμενης παράβασης,

β) διενεργούν έλεγχο, ο οποίος συμπεριλαμβάνει την πρόσβαση σε κάθε χώρο ή μέσο μεταφοράς που χρησιμοποιεί ο προμηθευτής, τον οποίον αφορά ο έλεγχος, ή να παραγγέλλουν ελέγχους που διενεργούνται από άλλες δημόσιες αρχές, προκειμένου να λαμβάνονται, να εξετάζονται και να κατάσχονται στοιχεία, δεδομένα ή έγγραφα που προκύπτουν κατά τη διάρκεια του ελέγχου, ανεξαρτήτως του μέσου αποθήκευσής τους,

γ) διατηρούν στην κατοχή τους τα στοιχεία, τα δεδομένα και τα έγγραφα που προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή του ελέγχου για όσο χρόνο και στον βαθμό που απαιτείται για την ομαλή διεκπεραίωση του ελέγχου,

δ) αναζητούν την παροχή πληροφοριών όσον αφορά στα πραγματικά περιστατικά από κάθε εκπρόσωπο ή μέλος του προσωπικού του προμηθευτή που ελέγχεται, ο οποίος έχει την υποχρέωση να παρέχει πληροφορίες και εξηγήσεις για τα πραγματικά περιστατικά, τα δεδομένα ή τα έγγραφα που σχετίζονται με το αντικείμενο του ελέγχου.

- Με απόφαση του αρμοδίου οργάνου της Αρχής Ελέγχου επιβάλλονται κυρώσεις σε βάρος οποιουδήποτε παραβαίνει τη νομοθεσία, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης, σωρευτικά ή διαζευκτικά, ως εξής:

α) σύσταση με σκοπό την παύση της παράνομης πρακτικής και τη συμμόρφωση εντός της οριζόμενης με την απόφαση αποκλειστικής προθεσμίας, καθώς και την παράλειψή της στο μέλλον,

β) πρόστιμο από 5.000 έως 2.000.000 ευρώ και ανακοίνωση της επωνυμίας του παραβάτη και του επιβληθέντος προστίμου.

- Με απόφαση του αρμοδίου ελεγκτικού οργάνου, επιβάλλεται σε βάρος του ελεγχόμενου προσώπου, πρόστιμο από 5.000 έως ένα 1.000.000 ευρώ, εάν αυτό αποκρύψει, παραποιήσει ή δεν προσκομίσει τα στοιχεία που ζητούνται από τις αρμόδιες αρχές ή παρεμποδίσει με οποιονδήποτε τρόπο την άσκηση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων.

- Με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης δύνανται να εξειδικεύονται οι κατηγορίες των προωθητικών ενεργειών, οι εκπτώσεις, πιστώσεις ή άλλες παροχές, οι κατηγορίες των προϊόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των προαναφερόμενων παραγράφων, να καθορίζονται η διαδικασία του ελέγχου και της επιβολής των κυρώσεων, η κλιμάκωση των προστίμων, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της νομοθεσίας.

- Τα μέτρα ισχύουν μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2024.

Μέτρα για τον εξορθολογισμό των τιμών βρεφικού γάλακτος

Για τον εξορθολογισμό των τιμών βρεφικού γάλακτος προβλέπεται αναλυτικά ότι: Οι εταιρείες που εισάγουν, παράγουν και διανέμουν σε άλλες επιχειρήσεις τα παρασκευάσματα για βρέφη και τα παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας, των περ. γ' και δ' της παρ. 2 του άρθρου 2 του Κανονισμού (ΕΕ) 609/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Ιουνίου 2013 «για τα τρόφιμα τα οποία προορίζονται για βρέφη και μικρά παιδιά και για τα τρόφιμα που προορίζονται για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, και ως υποκατάστατα του συνόλου του διαιτολογίου για τον έλεγχο του σωματικού βάρους και για την κατάργηση της οδηγίας 92/52/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών της Επιτροπής 96/8/ΕΚ, 1999/21/ΕΚ, 2006/125/ΕΚ και 2006/141/ΕΚ, της οδηγίας 2009/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και των κανονισμών της Επιτροπής (ΕΚ) αριθ. 41/2009 και (ΕΚ) αριθ. 953/2009» (L 181), επανακαθορίζουν τις τιμές πώλησης των ως άνω προϊόντων, από την 1η Μαρτίου 2024, ώστε να προκύπτει για την επιχείρηση μικτό κέρδος που δεν είναι μεγαλύτερο από το λειτουργικό της κόστος, στην οικεία κατηγορία προϊόντων, βάσει των οικονομικών καταστάσεων της αμέσως προηγούμενης, από την έναρξη ισχύος του παρόντος, διαχειριστικής περιόδου, προσαυξημένο κατά 7% επί των καθαρών πωλήσεων, αφαιρουμένων των εκπτώσεων, των πιστώσεων ή άλλων παροχών.

Τα πρόστιμα ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης, σωρευτικά ή διαζευκτικά, μπορεί να επιφέρουν κυρώσεις ως εξής:

α) σύσταση με σκοπό την παύση της παράνομης πρακτικής και τη συμμόρφωση εντός της οριζόμενης με την απόφαση αποκλειστικής προθεσμίας, καθώς και την παράλειψή της στο μέλλον,

β) πρόστιμο από 5.000 έως 2.000.000 ευρώ και ανακοίνωση της επωνυμίας του παραβάτη και του επιβληθέντος προστίμου με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία που προβλέπονται.

Επιπλέον, με απόφαση του αρμοδίου οργάνου της Αρχής Ελέγχου, επιβάλλονται σε βάρος του ελεγχόμενου προσώπου πρόστιμο από 5.000 έως 1.000.000 ευρώ, εάν αυτό αποκρύψει, παραποιήσει ή δεν προσκομίσει τα στοιχεία που ζητούνται από τις αρμόδιες αρχές ή παρεμποδίσει με οποιονδήποτε τρόπο την άσκηση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων.

Αρμόδιες αρχές για τη λήψη καταγγελιών και τη διαπίστωση παράβασης είναι η γενική γραμματεία Εμπορίου και η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς του υπουργείου Ανάπτυξης. Οι αρχές δύνανται να:

α) έχουν πρόσβαση σε κάθε πληροφορία, δεδομένο και έγγραφο από οιαδήποτε πηγή που διευκολύνει τον έλεγχο οιασδήποτε πιθανολογούμενης παράβασης,

β) διενεργούν έλεγχο, ο οποίος συμπεριλαμβάνει την πρόσβαση σε κάθε χώρο ή μέσο μεταφοράς που χρησιμοποιεί ο προμηθευτής, τον οποίον αφορά ο έλεγχος, ή να παραγγέλλουν ελέγχους που διενεργούνται από άλλες δημόσιες αρχές, προκειμένου να λαμβάνονται, εξετάζονται και να κατάσχονται στοιχεία, δεδομένα ή έγγραφα που προκύπτουν κατά τη διάρκεια του ελέγχου, ανεξαρτήτως του μέσου αποθήκευσής τους,

γ) διατηρούν στην κατοχή τους τα στοιχεία, τα δεδομένα και τα έγγραφα που προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή του ελέγχου για όσο χρόνο και στον βαθμό που απαιτείται για την ομαλή διεκπεραίωση του ελέγχου,

δ) αναζητούν την παροχή πληροφοριών όσον αφορά στα πραγματικά περιστατικά από κάθε εκπρόσωπο ή μέλος του προσωπικού του προμηθευτή που ελέγχεται, ο οποίος έχει την υποχρέωση να παρέχει πληροφορίες και εξηγήσεις όσον αφορά στα πραγματικά περιστατικά, τα δεδομένα ή τα έγγραφα που σχετίζονται με το αντικείμενο του ελέγχου.

- Με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης δύναται να τίθενται περιορισμοί στο ύψος του λειτουργικού κόστους, να καθορίζονται η διαδικασία του ελέγχου και της επιβολής των κυρώσεων, η κλιμάκωση των προστίμων καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της νομοθεσίας.

Τέλος προβλέπεται η δυνατότητα απευθείας ανάθεση της σύμβασης για την αναβάθμιση της ψηφιακής πλατφόρμας e-katanalotis.