Με διάταξη που θα κατατεθεί στο σχέδιο νόμου για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, το υπουργείο Οικονομικών κλείνει το δρόμο στους ελεύθερους επαγγελματίες που αναζητώντας λύση για την αποφυγή της τεκμαρτής φορολόγησης θα ανοίξουν μονοπρόσωπη εταιρεία. Κι αυτό γιατί όλες οι μονοπρόσωπες επιχειρήσεις θα βρεθούν στο στόχαστρο εφόσον δηλώνουν φορολογητέα κέρδη χαμηλότερα του τεκμαρτού εισοδήματος που τους αντιστοιχεί. Η διάταξη αναμένεται να εμποδίσει όσους επαγγελματίες αποφασίσουν να μεταπηδήσουν και να ανοίξουν ΕΠΕ, Α.Ε. ή ΙΚΕ, με στόχο να αποφύγουν τις πρόσθετες επιβαρύνσεις.

Όσοι το κάνουν, σύμφωνα με τις πληροφορίες και δηλώσουν φορολογητέα κέρδη κάτω των 10.920 ευρώ (ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα) θα ενεργοποιηθεί η διάταξη με την οποία καταστρατηγείται η νομοθεσία και θα φορολογηθούν ως επαγγελματίες με τεκμαρτό εισόδημα και με τις κλίμακες που εφαρμόζονται για τη φορολόγηση μισθωτών – συνταξιούχων και επαγγελματιών, και όχι με 22% που φορολογούνται οι επιχειρήσεις.

Αν για παράδειγμα ένας ηλεκτρολόγος με 20 έτη λειτουργίας προχωρήσει στη σύσταση ΙΚΕ με τον ίδιο εταίρο και δηλώσει το 2024 μηδενικά κέρδη, αυτόματα ενεργοποιείται η διάταξη και θα φορολογηθεί με τεκμαρτό τρόπο και συγκεκριμένα θα υπολογισθεί φορολογητέο εισόδημα ύψους 14.196 ευρώ. Για το ποσό αυτό θα καταβάλει φόρο 1.823,12 ευρώ (φόρος και τέλος επιτηδεύματος), αντί του ποσού των 1.000 ευρώ (τέλος επιτηδεύματος).

Αυτή η νέα διαδικασία δεν θα αφορά μόνο όσους θα ανοίξουν αλλά και όσους έχουν ανοίξει και υποκρύπτεται επί της ουσίας ελευθέριο επάγγελμα, με στόχο να αποφύγουν τη φορολόγηση με συντελεστές από 9% έως 44%, αντί 22% που ισχύει για τις επιχειρήσεις.

Όπως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (δηλώσεις 2022), σε σύνολο 311.292 νομικών προσώπων – επιχειρήσεων οι 203.427 είναι ζημιογόνες ή δηλώνουν μηδενικά κέρδη. Συγκεκριμένα, 125.876 ήταν οι ζημιογόνες και 77.571 δήλωσαν μηδενικά κέρδη. Σημειώνεται ότι οι ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες με μηδενικά κέρδη ή ζημίες ήταν 71.595.

Σε αυτές λοιπόν, εφόσον είναι μονοπρόσωπες, θα ενεργοποιείται το τεκμαρτό εισόδημα και θα πληρώνουν ελάχιστο φόρο από 1.102 ευρώ έως 1.832,12 ευρώ.

Ποιοι γλιτώνουν το τεκμαρτό εισόδημα

Ωστόσο, όσοι επαγγελματίες προχωρήσουν στη σύσταση εταιρείας με δύο εταίρους φαίνεται να γλιτώνουν το τεκμαρτό εισόδημα. Δηλαδή μπορούν δύο υδραυλικοί να ανοίξουν εταιρεία και να γλιτώσουν το τεκμαρτό εισόδημα ή ένας υδραυλικός και η σύζυγός του.

Πάντως, νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι αυτή η διάταξη μπορεί να καταπέσει στα διοικητικά δικαστήρια, ενώ αναφέρουν ότι είναι ισχυρό το ενδεχόμενο να καταπέσει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Το σχέδιο νόμου αναμένεται να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση εντός του πρώτου 10ημέρου του Νοεμβρίου και να ψηφισθεί πριν από το τέλος του έτους. Το νέο σύστημα φορολόγησης εστιάζει ουσιαστικά σε όσους δηλώνουν εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, καθώς πάνω από αυτό το ποσό οι επιβαρύνσεις περιορίζονται στο ελάχιστο, ενώ ανάλογα με την περίπτωση από τα 12.000 ευρώ και πάνω προκύπτουν και μειώσεις.

Για παράδειγμα, σήμερα επαγγελματίας με 15 έτη λειτουργίας που δηλώνει 3.000 ευρώ φορολογητέα κέρδη πληρώνει στην εφορία 920 ευρώ (φόρος και τέλος επιτηδεύματος). Με το νέο σύστημα θα πληρώνει 2.310 ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 151,15% σε σύγκριση με σήμερα.

Αντίθετα, επαγγελματίας με 15 έτη λειτουργίας που δηλώνει 15.000 ευρώ πληρώνει σήμερα 2.650 ευρώ. Με το νέο σύστημα θα πληρώνει φόρο 2.325 ευρώ, ποσό μειωμένο κατά 12,26%.

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κωστής Χατζηδάκης τόνισε ότι σειρά χωρών της ΕΕ εφαρμόζουν ανάλογα συστήματα φορολόγησης για τους αυτοαπασχολούμενους. Στην Ιταλία εφαρμόζεται καθεστώς κατ’ αποκοπή φορολόγησης – “regime forfettario” για όλους όσοι δηλώνουν ακαθάριστα έσοδα μέχρι 65.000 ευρώ ετησίως.

Στη Γαλλία, για αυτοαπασχολούμενους με κύκλο εργασιών έως 77.000 ευρώ ισχύει τεκμαρτός (κατά κατηγορία δραστηριότητας) συντελεστής δαπανών (μεταξύ 50% και 87%) που εφαρμόζεται στον κύκλο εργασιών. Το κέρδος που προκύπτει φορολογείται με την κλίμακα.

Ανάλογες ρυθμίσεις υπάρχουν σε άλλα κράτη – μέλη (Βέλγιο, Σλοβενία ,κ.ά.).

Πρόσθεσε επίσης ότι «τα επιπλέον έσοδα που αναμένονται από την παρέμβαση στη φορολογία των ελεύθερων επαγγελματιών είναι 874 εκατ. ευρώ το χρόνο, ενώ ακόμη και αν υπολογίσουμε την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος τα επιπλέον έσοδα είναι 606 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για μεγέθη που δεν είναι αμελητέα. Η συμμετοχή των ελεύθερων επαγγελματιών στα φορολογικά βάρη θα αυξηθεί σημαντικά, με τρόπο δίκαιο και ανεκτό».

Σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη σήμερα το 71% των ελεύθερων επαγγελματικών εμφανίζουν εισόδημα κάτω από 10.920 ευρώ, δηλαδή χαμηλότερο από τον κατώτατο μισθό, οι μισοί (47%) πληρώνουν φόρο έως 1.000 ευρώ το χρόνο και το 27% πληρώνουν από 1.000-3.000 ευρώ.

Με το νέο σύστημα η κατάσταση αλλάζει δραστικά: μέχρι 1.000 ευρώ θα πληρώνει το 17% και το 54% (διπλάσιοι σε σχέση με πριν) θα πληρώνουν 1.000-3.000 ευρώ.

Όσοι δεν πλήρωναν τίποτα ή πλήρωναν ελάχιστα σε σχέση με τα εισοδήματά τους, θα πληρώνουν αυτά που τους αναλογούν.

Σχολίασε επίσης ότι «με την υλοποίηση της μεταρρύθμισης, σε σύνολο 735.320 ελεύθερων επαγγελματιών, οι 138.000 θα έχουν μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά 560 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας, οι 124.000 δεν θα έχουν επιβάρυνση ή ελάφρυνση και οι 473.000 θα πληρώσουν μεγαλύτερο φόρο, κατά μέσο όρο 1.444 ευρώ ο καθένας. Άρα οι συνεπείς έχουν μηδενική επίπτωση ή ωφελούνται από την μείωση του τέλους επιτηδεύματος. Όσοι δήλωναν λιγότερα από τον κατώτατο μισθό επιβαρύνονται με 1.444 ευρώ ετησίως κατά μέσο όρο».