Η Τουρκία είναι η τέταρτη μεγαλύτερη καταναλώτρια χρυσού παγκοσμίως την τελευταία δεκαετία, ενώ το πολύτιμο μέταλλο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία της, δημιουργώντας θέσεις εργασίας, έσοδα και επενδύσεις.
Υπολογίζεται ότι τα τουρκικά νοικοκυριά διαθέτουν «κάτω από το στρώμα» ποσότητα χρυσού τουλάχιστον 3.500 τόνων. Αναφορικά, τώρα, με τη βιομηχανία χρυσού της Τουρκίας, αυτή είναι μικρή αλλά αναπτυσσόμενη.
Αν και η χώρα έχει μακρά παράδοση στην εξόρυξη χρυσού, άρχισε να αποκτά μέγεθος ο κλάδος από το 1985 και μετά λόγω ευνοϊκών ρυθμίσεων. Η παραγωγή παρουσιάζει αύξηση σχεδόν κάθε χρόνο από το 2001, οπότε και ήταν 2 τόνοι, για να φθάσει το 2013 στους 33 τόνους. Και ίσως αυτό να αποτελεί απλώς μόνον την αρχή. Σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Τουρκίας, τα διαθέσιμά της σε χρυσό εκτιμώνται σε 840 τόνους, ενώ τα κοιτάσματά της σε 6.500 τόνους.
Στον Αδραμυτινό κόλπο -ο οποίος αποτελεί μια ευαίσθητη και κλειστή θαλάσσια περιοχή που περιλαμβάνει και την περιοχή της Λέσβου, υπάρχει μία σημαντική απειλή από το εργοστάσιο χρυσού που λειτουργεί εκεί: «Στο άμεσο μέλλον οι ανοικτοί χώροι εξόρυξης μεταλλευμάτων χρυσού στις ακτές του κόλπου θα χρησιμοποιήσουν κυάνιο. Θα εφαρμόσουν τη μέθοδο «έκπλυσης σωρού» (heap leaching).
Τα βαρέα μέταλλα, όπως το αρσενικό, ο μόλυβδος, το κάδμιο, ο ψευδάργυρος, το αντιμόνιο και κυρίως τα κυανιούχα θα μολύνουν τον κόλπο. Αυτά τα μέταλλα θα αναμιχθούν με το έδαφος και τα υπόγεια ύδατα, λόγω της έκπλυσης, των όξινων αποστραγγίσεων των μεταλλείων και της υπερχείλισης των υπολειμμάτων.
Πιστεύω ότι λόγω αυτής της πολύ πρόχειρης και ακατάλληλης μεθόδου που χρησιμοποιείται στα μεταλλεία χρυσού, οι παράγοντες μόλυνσης δε θα επηρεάσουν μόνο τη γη, τον αέρα και τα ύδατα, αλλά επιπλέον θα καταστρέψουν το οικοσύστημα όλης της περιοχής συμπεριλαμβανομένης και της Λέσβου που έχει ακτή στον κόλπο,
Οι περιβαλλοντικές ενώσεις και η Greenpeace στο πρόσφατο παρελθόν είχαν αντιδράσει δυναμικά και επισημάνει τους περιβαλλοντικούς κινδύνους από την λειτουργία του εργοστασίου χρυσού στα τουρκικά παράλια του Αιγαίου.
Τον τελευταίο καιρό όμως λόγω του πολιτικού καθεστώτος στην γειτονική χώρα οι οικολογικές οργανώσεις είναι φιμωμένες και ζήτησαν να βάλουμε εμείς την φωνή μας γιαυτούς που δεν μπορούν να φωνάξουν.
Ετσι με γραπτή έκκληση προς στους πολίτες της Λέσβου, Τούρκοι οικολόγοι της συλλογικότητας «Περιβαλλοντική Πλατφόρμα» του Αδραμυτινού κόλπου ζητούν την, από κοινού με τους πολίτες της Λέσβου, αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών απειλών για το Αιγαίο, που προέρχονται από την λειτουργία του εργοστασίου χρυσού στα τουρκικά παράλια.
Παρόλο που η Ε.Ε. επιτρέπει την χρήση κυανίου για την εξόρυξη χρυσού ,όμως υπό προϋποθέσεις που είναι πολύ αμφίβολο αν θα τηρηθούν στην Τουρκία,
To μεταλλείο χρυσού Kisladag που βρίσκεται κοντά στην Πέργαμο ,ανήκει στην Eldorado Gold Corp., την εταιρεία που διαχειρίζεται και τα μεταλλεία χρυσού στην Χαλκιδική. Στις 27-30 Ιούνιου του 2006 συνέβη μια μεγάλη νεροποντή, από αυτές που δεν είναι καθόλου σπάνιες στη γεωγραφική μας περιοχή.
Τρεις ημέρες αργότερα, 1500 ασθενείς προσήλθαν στις υπηρεσίες υγείας για αναπνευστικά προβλήματα και υπερβολική κόπωση.
Σύμφωνα με την Ιατρική Ομοσπονδία της Τουρκίας: πρόκειται για δηλητηρίαση από κυάνιο, λόγω διαρροής κυανίου από το μεταλλείο χρυσού Kisladag («This is a cyanid entoxication due to the cyanid spill from Kışladağ Gold Mine» July 10, 2006 Turkish Medical Association).
Το 2007 και 2008, σύμφωνα πάντα με την Ιατρική Ομοσπονδία, στα χωριά γύρω από το μεταλλείο γεννήθηκαν 452 παραμορφωμένα αρνάκια και άλλα 500 ψόφησαν.Οι λόφοι γύρω από την μονάδα εξόρυξης μοιάζουν με κρανίου τόπο,
Παρόλο που η Ε.Ε. επιτρέπει την χρήση κυανίου για την εξόρυξη χρυσού, όμως υπό προϋποθέσεις που είναι πολύ αμφίβολο αν θα τηρηθούν στην Τουρκία.
Για τον λόγο αυτό η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να παρέμβη στην Ε,Ε, ώστε να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να αποτραπεί η μόλυνση του Αιγαίου από το κυάνιο και τις άλλες μεταλλουργικές δραστηριότητες από την μονάδα χρυσού στην γειτονική χώρα.
Συγχρόνως οι περιβαλλοντικές οργανώσεις στην Ελλάδα θα πρέπει να κινητοποιηθούν να δώσουμε φωνή σε αυτούς που δεν έχουν για την δημοκρατία και το περιβάλλον.
*Επιστημονικός Συνεργάτης ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ
π. Πρόεδρος Ενωσης Ελλήνων Χημικών