Πριν από δύο εβδομάδες μία επιδημική έξαρση κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων ανιχνεύτηκε για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο προκαλώντας ανησυχία στους ειδικούς δημόσιας υγείας.
Το βράδυ του Σαββάτου, ανακοινώθηκε από τον ΕΟΔΥ η εμφάνιση ενός ύποπτου κρούσματος και στη χώρα μας, με τον 29χρονο τουρίστα και τη σύντροφό του, να μεταφέρονται με ειδικές κάψουλες στο νοσοκομείο Αττικόν από την Κεφαλονιά όπου βρίσκονταν για διακοπές.
Το Βέλγιο έγινε η πρώτη χώρα που εισήγαγε υποχρεωτική καραντίνα 21 ημερών για την ευλογιά των πιθήκων.
Οι γιατροί προειδοποιούν για «σημαντική αύξηση» των κρουσμάτων κυρίως στο Ηνωμένο Βασίλειο τις επόμενες «δυο με τρεις εβδομάδες».
Από την ασθένεια αυτή, σύμφωνα με ειδικούς, κινδυνεύουν περισσότερο τα παιδιά. Εξάλλου, στη Βρετανία νοσηλεύεται ένα παιδί σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, αφού μολύνθηκε με την ευλογιά των πιθήκων.
Σε καραντίνα για τρεις εβδομάδες
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση της «Daily Mail», όσοι προσβληθούν από τον ιό, θα πρέπει πλέον να αυτοαπομονώνονται για τρεις εβδομάδες, όπως ανακοίνωσαν οι βελγικές υγειονομικές Αρχές, μετά την καταγραφή τριών κρουσμάτων στη χώρα.
Τα κρούσματα, το πρώτο από τα οποία καταγράφηκε την Παρασκευή (20/05), συνδέονται με ένα φεστιβάλ στην πόλη-λιμάνι της Αμβέρσας.
Εν μέσω αυξανόμενης ανησυχίας και παγκόσμιου υγειονομικού συναγερμού, οι χώρες προσπαθούν να περιορίσουν τη διασπορά της ευλογιάς των πιθήκων στον πληθυσμό τους. Η Νέα Υόρκη ήδη μίλησε στους πολίτες για την προστασία που μπορεί να τους προσφέρει η χρήση της μάσκας, ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, αφού δήλωσε πως «όλοι πρέπει να ανησυχούν» για το ξέσπασμα της ασθένειας αυτής, είπε ότι οι υγειονομικές Αρχές της χώρας εξετάζουν τις πιθανές μεθόδους αντιμετώπισης του ιού, μέσω θεραπείας ή εμβολίου.
Ανησυχία για επικείμενο ξέσπασμα της ευλογιάς των πιθήκων το καλοκαίρι
Οι ειδικοί ανησυχούν για το ενδεχόμενο σημαντικής μετάδοσης της ευλογιάς των πιθήκων το καλοκαίρι, επειδή τότε αυξάνονται οι κοινωνικές επαφές των ανθρώπων. Εξάλλου, τα τρία κρούσματα του Βελγίου συνδέονται με ένα φεστιβάλ, ενώ σε άλλες περιπτώσεις έχει αναφερθεί ως «αλυσίδα» μετάδοσης μια σάουνα.
Ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι κάποια από τα κρούσματα δεν συνδέονται με ταξίδι στην Αφρική, όπου συνήθως εμφανίζεται η ασθένεια αυτή, που παρουσιάζει συμπτώματα όπως πονοκέφαλο, μυαλγίες, πυρετό αλλά και ένα χαρακτηριστικό εξάνθημα μεγάλου μεγέθους, στο πρόσωπο και τα χέρια, μεταξύ άλλων. Η μετάδοση γίνεται κυρίως μέσω της δερματικής επαφής, από μολυσμένα ρούχα ή υφάσματα, από κατανάλωση μολυσμένου κρεάτος, ή μέσω της αναπνευστικής οδού.
Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητη η ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας, για την λήψη των απαραίτητων μέτρων προφύλαξης, καθώς και του βαθμού μεταδοτικότητας του ιού, τονίζουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής και της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιάννα Ρέντζιου, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Μαρία Καντζανού, Γιάννης Ντάνασης, Ροδάνθη Ελένη Συρίγου, Πάνος Μαλανδράκης, Δημήτρης Παρασκευής και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ), συνοψίζοντας τα νεότερα δεδομένα σχετικά με την ευλογιά των πιθήκων όπως δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Nature.
Επιδημιολογία-Παθογένεια-Κλινική Εικόνα-Διάγνωση-Θεραπεία
Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων ανήκει στο γένος Orthopoxvirus της οικογένειας Poxviridae, στο ίδιο γένος με τον ιό variola, ο οποίος προκαλεί την ευλογιά και έχει εκριζωθεί παγκοσμίως από το 1980. Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1958 σε αποικίες πιθήκων, ενώ εντοπίστηκε για πρώτη φορά στον άνθρωπο το 1970 στο Κονγκό. Έκτοτε, έχουν παρατηρηθεί τοπικές επιδημικές εξάρσεις σε χώρες της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής, με τελευταία και σημαντικότερη την επιδημική έξαρση στην Νιγηρία με περισσότερα από 500 επιβεβαιωμένα και ύποπτα κρούσματα. Στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν εντοπιστεί από το 2018 επτά κρούσματα-σχετιζόμενα με ταξίδι σε ενδημικές χώρες.
Η περίοδος επώασης είναι συνήθως 5-21 ημέρες και ο ιός μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων μέσω του αναπνευστικού συστήματος κατόπιν εισπνοής μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων και μέσω επαφής με δερματικές βλάβες πάσχοντος ή μολυσμένα υλικά (πχ κλινοσκεπάσματα ή πετσέτες που έχει χρησιμοποιήσει ασθενής). Η νόσος εκδηλώνεται με πυρετό, κεφαλαλγία, μυαλγίες, λεμφαδενοπάθεια και εξάνθημα, το οποίο συνήθως ξεκινάει από την κεφαλή και επεκτείνεται στον κορμό, ενώ συμπεριλαμβάνει και παλάμες-πέλματα. Το εξάνθημα αρχικά εμφανίζεται με τη μορφή κηλίδων και βλατίδων, οι οποίες εξελίσσονται σε μικρές φυσαλίδες, φλύκταινες και έπειτα σε εφελκίδες που τελικά υποχωρούν. Το εξάνθημα αυτό μερικές φορές συγχέεται με το εξάνθημα της ανεμοβλογιάς. Η νόσος διαρκεί συνήθως 2-4 εβδομάδες και στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι αυτοπεριοριζόμενη. Η διάγνωση γίνεται με απομόνωση του ιού σε καλλιέργεια, ανίχνευση του DNA του ιού με PCR σε κλινικό δείγμα ή ανίχνευση παρουσίας orthopox-ιού σε ιστούς με ανοσοϊστοχημικές μεθόδους.
Η θεραπεία εστιάζει κυρίως στην βελτίωση των συμπτωμάτων. Όσον αφορά στην αντιϊική θεραπεία, δύο φάρμακα που έχουν εγκριθεί για την θεραπεία της ευλογιάς θεωρούνται αποτελεσματικά και έναντι της ευλογιάς των πιθήκων: το tecovirimat, θεραπεία εκλογής σε συνδυασμό με το brincidofovir σε ασθενείς με σοβαρή νόσο. Η θνητότητα στις χώρες της Αφρικής κυμαίνεται μεταξύ 1-10% για τα στελέχη της Κεντρικής Αφρικής, ενώ για τα στελέχη της Δυτικής Αφρικής που αποτελούν αυτά που έχουν ταυτοποιηθεί στην πρόσφατη έξαρση στην Ευρώπη, η θνητότητα στην Αφρική είναι περίπου 3%. Στις επιδημικές εξάρσεις στο Δυτικό Ημισφαίριο δεν καταγράφηκε κανένας θάνατος.
Γιατί ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων προκαλεί ανησυχία ως παθογόνο για την δημόσια υγεία;
Ένας από τους κυριότερους λόγους ανησυχίας είναι η απότομη άνοδος των κρουσμάτων, καθώς μέχρι το απόγευμα της 21ης Μαΐου 145 περιστατικά (επιβεβαιωμένα και ύποπτα) έχουν καταγραφεί σε 9 ευρωπαϊκές χώρες καθώς και σε Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδά, Αυστραλία και Ισραήλ, όπως επισημαίνει ο κ. Moritz Kraemer, PhD, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Επίσης, άλλος λόγος ανησυχίας είναι η δυνατότητα μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο χωρίς ιστορικό ταξιδιού σε ενδημική περιοχή, το οποίο σημαίνει ότι υπάρχει οριζόντια μετάδοση στην κοινότητα. Το μεγαλύτερο ερώτημα είναι, όπως επισημαίνει και ο Andrea McCollum, επιδημιολόγος στο Τμήμα Poxvirus του CDC, πόσο εύκολα μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Για τον λόγο αυτό, ο κ. Osterholm, διευθυντής του Κέντρου Λοιμωδών Νοσημάτων του Πανεπιστημίου της Μινεσότας, προβλέπει την πιθανότητα δυναμικής μετάδοσης του ιού λόγω της αγνώστου μέχρι ώρας μεταδοτικότητας του.
Η αναπληρώτρια διευθύντρια του κέντρου ελέγχου και πρόληψης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής κ. Jennifer McQuinston δήλωσε ότι «δεδομένου των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στην Πορτογαλία, και των ύποπτων περιστατικών στην Ισπανία, και δεδομένου της ανεύρεσης περιστατικών σε πολλές χώρες του κόσμου, είναι ακόμα άγνωστο πόσο μεγάλη θα είναι η διασπορά του ιού, και λόγω των συχνών μετακινήσεων μεταξύ των χωρών, θα δούμε περιστατικά σε όλο το κόσμο».
Τέλος, η κ. Marion Koopmans, DVM, PhD, διευθύντρια τμήματος Erasmus που επικεντρώνεται στην έρευνα σχετικά με ιούς, επισημαίνει ότι η επιδημική έκρηξη αρχίζει να είναι ανησυχητική καθώς τα περιστατικά εντοπίζονται σε διαφορετικές χώρες, ασυνήθιστο για τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων που δεν είναι τόσο μεταδοτικός.
Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
