Στερεύει από νερό η Ελλάδα και ο εφιάλτης της λειψυδρίας τρομάζει... Οι μειωμένες βροχοπτώσεις και η αύξηση του τουρισμού φαίνεται πως είναι οι δύο βασικοί παράγοντες που αρκετές περιοχές στη χώρα μας έχουν προβλήματα λειψυδρίας. Ο επόμενος μήνας, όπου και αναμένονται ακόμη περισσότεροι επισκέπτες στα ελληνικά νησιά, προκαλεί έντονη ανησυχία τόσο στις τοπικές Αρχές όσο και στην κυβέρνηση.

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει και η επιστημονική κοινότητα λόγω του συναγερμού για λειψυδρία που έχει σημάνει σε πολλές περιοχές της χώρας. Συνολικά 14 δήμοι της χώρας έχουν κηρυχθεί από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Μεταξύ αυτών είναι πέντε δήμοι της Κρήτης, η Σέριφος, η Σίφνος, η Λέρος, ο Πόρος, οι Σπέτσες, ο δήμος Σάμης στην Κεφαλονιά καθώς και περιοχές στην Κόρινθο, την Αλεξανδρούπολη και την Ξάνθη.

Την κατάσταση δυσχεραίνουν οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με τις μειωμένες βροχοπτώσεις σε αρκετές περιοχές την ίδια ώρα που η θερινή τουριστική περίοδος οδεύει προς την κορύφωσή της.

Τα μέτρα για τη λειψυδρία

Αντικατάσταση των παλιών δικτύων, ώστε να αποφευχθούν όσο γίνεται περισσότερο οι διαρροές του νερού, κατασκευή λιμνοδεξαμενών, μονάδες αφαλάτωσης κ.ά., περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, όπως αναφέρουν Τα Νέα, ο κατάλογος με τις επεμβάσεις που ετοιμάζονται για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας που πλήττει πολλές περιοχές της Ελλάδας.

Τα μέτρα συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια σύσκεψης που έγινε στο Μαξίμου. Σύμφωνα με Τα Νέα, επειδή κάθε περιοχή έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και δεν μπορεί να εφαρμοστεί ένα ενιαίο μέτρο για όλες τις περιοχές που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το νερό, αποφασίστηκε να γίνει μια προτεραιοποίηση των περιοχών, προκειμένου να επιλεγεί η κατάλληλη λύση για το πρόβλημα.

Επιπλέον, αποφασίστηκε η σύσταση μιας task force από τα αρμόδια υπουργεία, η οποία θα τρέξει το όλο πρόβλημα και θα αναλάβει να βρει και πρόσθετη χρηματοδότηση. Ειδικότερα, το σχέδιο για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας περιλαμβάνει την κατασκευή υβριδικών μονάδων παραγωγής ρεύματος με αιολικά, φωτοβολταϊκά, αντλησιοταμίευση και μονάδες αφαλάτωσης που θα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ρεύματος και γλυκού νερού για ύδρευση και άρδευση.

Τα άμεσα μέτρα και τα εναλλακτικά σχέδια της ΕΥΔΑΠ

Με στόχο την αντιμετώπιση των συνεπειών της διετούς ανομβρίας και της αυξημένης κατανάλωσης η ΕΥΔΑΠ έχει σχεδιάσει μια σειρά άμεσων μέτρων αλλά και εναλλακτικά σενάρια υδροδότησης για την επόμενη πενταετία.

Έτσι, αυτές τις μέρες θα ενεργοποιηθεί η άντληση νερού από την Υλίκη, θα τεθούν σε λειτουργία έως και 17 γεωτρήσεις στην Μαυροσουβάλα καθώς και γεωτρήσεις του μέσου ρου του Βοιωτικού Κηφισού. Παράλληλα, έχει ξεκινήσει καμπάνια εξοικονόμησης νερού και κεντρικό μήνυμα: «Θες νερό; Κλείσε τη βρύση». Το μεγαλύτερο κόστος των προληπτικών μέτρων θα πληρωθεί από την εταιρεία ΕΥΔΑΠ Παγίων.

Το σχέδιο της δεύτερης φάσης

Ωστόσο, η ΕΥΔΑΠ έχει ετοιμάσει και σχέδιο δεύτερης φάσης, το οποίο θα ενεργοποιηθεί ανάλογα με την εικόνα των επόμενων υδρολογικών περιόδων, δηλαδή από τον Σεπτέμβριο έως και τον Μάρτιο. Με τα σημερινά δεδομένα, υπάρχουν υδατικά αποθέματα για τουλάχιστον μία τριετία, όπως ανέφερε ο κ. Σαχίνης. «Με διάφορες ενέργειες θα προστίθενται 100 εκατ. κυβικά μέτρα ετησίως, αναλόγως δε της στάθμης των αποθεμάτων νερού θα μπαίνουν τα μέτρα σε εφαρμογή», σχολίασε ο ίδιος.

Ανάμεσα στις μεσοπρόθεσμες λύσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι η ένταξη νέων ταμιευτήρων στο υδροδοτικό σύστημα, ο εμπλουτισμός του υπόγειου υδροφορέα με ανακυκλωμένο νερό από τα Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων και η αφαλάτωση, εναλλακτικά σενάρια με εκτιμώμενο κόστος από 500 έως 750 εκατ. ευρώ.

Αφαλατώσεις σε 4-5 περιοχές

Απαντώντας σε ερωτήσεις ο κ. Σαχίνης έδωσε λεπτομέρειες για τις εναλλακτικές λύσεις υδροδότησης. Σχετικά με τις αφαλατώσεις επεσήμανε ότι αν και έχει υψηλό ενεργειακό κόστος, είναι ένα μοντέλο που μπορεί να βοηθήσει και γι΄ αυτό ήδη εξετάζουν 4-5 περιοχές στις οποίες η εταιρεία θα μπορούσε να προχωρήσει σε αφαλατώσεις. Εστίασε επίσης στο σχέδιο ανακύκλωσης και καθαρισμού υδάτων – π.χ. στις εγκαταστάσεις της Ψυττάλειας ή του Θριασίου – τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κυρίως για αγροτική και βιομηχανική χρήση, αλλά και για εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα. Μάλιστα, έχει ξεκινήσει η εκπόνηση master plan σχετικά με τις ανάγκες σε ανακυκλωμένο νερό στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας. Η ΕΥΔΑΠ ήδη προωθεί παρεμφερή μοντέλα μικρότερης κλίμακας, όπως π.χ. στο Ελληνικό (με επέκταση και σε κοντινές περιοχές της αθηναϊκής ριβιέρας) για να ποτίζεται το πάρκο που θα δημιουργηθεί εκεί, οι εγκαταστάσεις του γκολφ και άλλες υποδομές.

Επέκταση της σήραγγας Εύηνου – Μόρνου

Επίσης, μια άλλη εναλλακτική λύση θα μπορούσε να είναι η «συνένωση», μέσω της σήραγγας Εύηνου και Μόρνου, και άλλων παραποτάμων που συνδέονται με τη λίμνη Κρεμαστών. Όπως είχε πει προσφάτως ο κ. Σαχίνης και από το βήμα της Βουλής εξετάζεται η δυνατότητα επέκτασης _ όπως έχει ήδη γίνει από τον Μόρνο, με σήραγγα 30 χιλιομέτρων, στον Εύηνο _ δεδομένου ότι 10 χλμ. πιο πέρα υπάρχει παραπόταμος που καταλήγει στη λίμνη των Κρεμαστών κι άλλα 10 χλμ. μετά ένας ακόμα παραπόταμος. Από τους συγκεκριμένους παραποτάμους το νερό μπορεί να έρθει στον Εύηνο με βαρύτητα, περιορίζοντας το ενεργειακό κόστος. Ειδικότερα, για τα Κρεμαστά η χωρητικότητα είναι στα 5 δισ. κ.μ. νερού, όταν όλοι οι ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ μαζί έχουν χωρητικότητα περί το 1,2 δισ. κ.μ.

Πηγές χρηματοδότησης

Όπως επεσήμανε ο επικεφαλής της ΕΥΔΑΠ, για να υλοποιηθούν οι συγκεκριμένες επενδύσεις, η εταιρεία εξετάζει εντατικά όλες τις πηγές χρηματοδοτήσεων και ιδιαίτερα τις επιδοτήσεις από διάφορα προγράμματα εγχώρια και ευρωπαϊκά, όπως και χρηματοδοτήσεις με χαμηλά επιτόκια. «Προς την κατεύθυνση αυτή, κινείται και η συμφωνία τεχνικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την υποστήριξη του επενδυτικού προγράμματος της εταιρείας. Η συμφωνία προβλέπει παροχή τεχνικής βοήθειας από τις υπηρεσίες της ΕΤΕπ για την ιεράρχηση των δράσεων και την υλοποίηση έργων χαρτοφυλακίου, στο πλαίσιο της στρατηγικής που έχει αναπτύξει η ΕΥΔΑΠ για τη βελτιστοποίηση της αποδοτικότητας ως μέρος της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή», υπογράμμισε.