Η μοναδική εμπειρία πτήσης με Rafale: Πώς είναι να πετάς με ταχύτητες εκατοντάδων χλμ/ώρα

Φιγούρες να κινούνται σε συνθήκες απόλυτης ψυχικής ηρεμίας στους χώρους του αεροδρομίου της Τανάγρας.

Με τα μικρά τους ονόματα ραμμένα στη στολή, οι πιλότοι από τη Γαλλία μοιάζουν να μην ανεβάζουν παλμούς πάνω από το φυσιολογικό ούτε μια στιγμή. Κι όμως, λίγες ώρες πριν τους βλέπαμε να κινούνται με ταχύτητες εκατοντάδων χλμ/ώρα ανάμεσα σε χαράδρες, βουνά, πεδιάδες, λίμνες, ωκεανούς και να χειρίζονται ταυτόχρονα πανάκριβα συστήματα κίνησης, πτήσης, αναγνώρισης, κρούσης της μοναδικής ιπτάμενης μηχανής τους. 'Ανθρωποι μεν, με ένα υπερανθρώπινο… ακόνισμα των νοητικών λειτουργιών τους δε, ανήκουν στην ελίτ χειριστών των ελίτ παγκοσμίως που πετά μαχητικό 4.5++ Γενιάς.

Αεροπόροι στην Τανάγρα

Με τις ανοιχτού καφέ φόρμες τους -απόρροια των επιχειρήσεων της γαλλικής Πολεμικής Αεροπορίας στην Αφρική και στη Μέση Ανατολή- ξεχωρίζουν ανάμεσα σε όλους τους υπόλοιπους πιλότους εναέριων μέσων που έχουν έρθει στην Ελλάδα για να παρουσιάσουν πτητικό πρόγραμμα στο μεγαλύτερο αεροπορικό σόου της περιοχής. Θα αποδεχτούν την πρόσκληση και με ευχαρίστηση θα κάνουν κάτι διαφορετικό από τις κλασικές τους συνεντεύξεις. Θα μιλήσουν σε στρογγυλή τράπεζα, για όλα. Για την εμπειρία της πτήσης με το αεροσκάφος Rafale που πλέον διαθέτει και η ελληνική ΠΑ, για την αεροπορική τους καριέρα σε μια συζήτηση για το ραδιόφωνο το ΑΠΕ ΜΠΕ "Πρακτορείο 104.9FM".

«Η αεροπορική επίδειξη για εμάς είναι ουσιαστικά μια ειδική περίοδος, αισθανόμαστε πως είναι μεγάλη μας τιμή που έχουμε τη δυνατότητα να δοκιμαζόμαστε σε αεροπορικά σόου, να παίρνουμε μια γεύση αυτής της εμπειρίας της επίδειξης. Παραμένουμε όμως επιχειρησιακοί πιλότοι, οπότε συμμετέχουμε σε αποστολές όπως εναέριες περιπολίες (air policing).

Φέτος έχουμε συμμετάσχει σε δύο αεροπορικά σόου, και στη συνέχεια στο αεροπορικό σόου της Ελλάδας- Αθήνας», εξηγεί ο σμηναγός (Capt) Alexandre της γαλλικής French Air & Space Force, της ΠΑ της Γαλλίας. «Η Requin Mike Tactical Display Team είναι μια αρκετά νέα ομάδα, και η συμμετοχή μας στο αεροπορικό σόου στην Ελλάδα ήταν η πρώτη διεθνής παρουσία», εξηγεί ο χειριστής- επικεφαλής της Ομάδας Requin Mike. Στην Ελλάδα έφτασαν από την στο Saint-Dizier (Base Aérienne 113 Saint-Dizier),αεροπορική βάση στην βορειοανατολική Γαλλία.

Πότε και γιατί δημιουργήθηκε η ομάδα

Ο έμπειρος πιλότος εξήγησε πως η συγκεκριμένη Ομάδα Αεροπορικών Επιδείξεων δημιουργήθηκε πριν από τέσσερα χρόνια, μόλις είχε ξεσπάσει η πανδημία Covid και η ιδέα πίσω από τη δημιουργία ήταν να δείξει η ΠΑ της Γαλλίας στο κοινό, στοιχεία από τις αποστολές της. «Είναι ένα tactical display. Έτσι κατά τη διάρκεια της επίδειξης δείχνουμε κάτι π.χ. από το όταν αναλαμβάνουμε αποστολές εναέριας αστυνόμευσης ή άλλες επιχειρησιακές αποστολές σε όλο τον κόσμο, αποστολές air to air (σ.σ απέναντι σε εναέριες απειλές), αποστολές αέρος-εδάφους με παράδοση οπλικού φορτίου» περιέγραψε ο επικεφαλής της ομάδας. Ο σμηναγός Alexandre εξήγησε πως στην επίδειξη πετάνε με δύο τζετ, και παρουσιάζονται κάποιοι ελιγμοί που εκτελούνται ούτως ή άλλως καθημερινά στις κανονικές αποστολές.

Ο υποσμηναγός Pierre εξήγησε πως στην γαλλική ΠΑ μπορεί κανείς να βρει τρεις διαφορετικές ομάδες αεροπορικής επίδειξης με πτήση τύπου tactical display. «Υπάρχει η ομάδα Mustang X-Ray με τα αεροσκάφη PC-21 από την Αεροπορική Βάση 709 Cognac-Châteaubernard, υπάρχει ακόμη η Ομάδα Couteau Delta με αεροσκάφη Mirage 2000D και είμαστε και εμείς από το Saint- Dizier» σημείωσε. Ο υποσμηναγός Pierre εξήγησε και πως βγήκε όνομα: «Το Mike προέρχεται από ένα παλαιότερο Tactical Display, ένα Display με αεροσκάφη Jaguar, ενώ το "Requin" είναι το χαρακτηριστικό αναγνώρισης που χρησιμοποιούμε κάθε ημέρα όσοι είμαστε από την Μοίρα (escadron de chasse) 2/4 La Fayette. Είναι το όνομα πτήσης για όλες τις πτήσεις στην Μοίρα» εξήγησε ο Γάλλος χειριστής.

Πως είναι το να πετάς μια αποστολή

«Το κοινό θέλει να μάθει πως είναι στον χειρισμό το αεροσκάφος, ρωτάνε να μάθουν ποιες αποστολές μπορεί να εκτελέσει. Είμαστε ξέρετε πιλότοι σε ένα μαχητικό omnirole (σ.σ εναλλαγής ρόλων), που σημαίνει πως εκτελούμε κάθε είδους αποστολή: ένας αντί ενός στον αέρα, εναέρια επιτήρηση, πτήση σε παρακολούθηση εδάφους, κάνουμε τα πάντα. Έτσι λοιπόν ο κόσμος θέλει να μάθει πως τα κάνουμε όλα αυτά και πως τα καταφέρνουμε. Εμείς εξηγούμε πως υπάρχει μια μεγάλη πολυπλοκότητα σε ότι αφορά κάθε τμήμα μιας πτήσης -briefing, επιχειρησιακή φάση κ.ο.κ- κάτι όμως μας αρέσει καθώς προσμένουμε κάθε φορά τις στιγμές στις οποίες θα πετάξουμε», θα πει ο υποσμηναγός Pierre.

Ο χειριστής της γαλλικής ΠΑ εξηγεί πως για τους πιλότους υπάρχει μια δουλειά πολλών επιπέδων που πρέπει να ολοκληρωθούν ώστε να στεφθεί με επιτυχία μια αποστολή. «Στην πραγματικότητα ο κόσμος υποθέτει πως δουλεύουμε μόνο όταν πετάμε, κάτι που δεν είναι αλήθεια. Για εκτελέσουμε μια πτήση πρέπει να ασχοληθούμε με την αποστολή, με το ποιος είναι ο τύπος της αποστολής που πρέπει να γίνει.

Πρέπει να μαζευτούμε όλοι μαζί ώστε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της αποστολής, προχωρούμε σε μια συλλογή απόψεων (brainstorm) ώστε να δούμε ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο θα πετύχουμε στην αποστολή. Στη συνέχεια υπάρχει μια προετοιμασία δύο ή και τριών ωρών, πριν από την αποστολή, ώστε να γίνει το briefing της αποστολής. Μετά πρέπει να μεταφερθούμε μέχρι το αεροσκάφος, να εκκινήσουμε το αεροσκάφος, να απογειωθούμε, να εκτελέσουμε την αποστολή, που συνήθως είναι μια πτήση στις δύο ώρες, με ή χωρίς εναέριο ανεφοδιασμό. Στη συνέχεια προσγειωνόμαστε και έχουμε να περάσουμε άλλες δύο με τρεις ώρες για τη διαδικασία step down και την απενημέρωση (debriefing)», εξηγεί ο έμπειρος Weapon Systems Officer (WSO) της γαλλικής Ομάδας, ο αρχηγός "Wizzo". Μια σύνθετη δουλειά που ακολουθείται από… επιπλέον διάβασμα αφού «για μια δίωρη πτήση, ένας πιλότος θα πρέπει να δαπανήσει μια ολόκληρη ημέρα προετοιμασίας, ενημέρωσης και απενημέρωσης», όπως τονίζει.

Η πτήση, ο ρομαντισμός και η ισχύς της μηχανής

«Φυσικά είναι το τμήμα της πτήσης..! Φυσικά. Μιλάμε για 20 λεπτά ελιγμούς, πολλά Gs, ναι… σίγουρα η πτήση» θα απαντήσει όταν ερωτηθεί για το πιο αγαπημένο τμήμα της δουλειάς των πιλότων ο υποσμηναγός Timothy. Του ζητήσαμε λοιπόν να μας "βάλει" στην αλληλουχία των κινήσεων πριν βρεθεί μέσα στο κόκπιτ του Rafale: «Φτάνουμε στο Rafale, εκεί ο πιλότος πρώτα από όλα εκτελεί το λεγόμενο walkaround -επιθεωρεί το αεροσκάφος από έξω- ενώ την ίδια στιγμή ο συγκυβερνήτης (WSO ή "γουίζο") σκαρφαλώνει στο Rafale και ξεκινά διαδικασία. Γίνεται ενεργοποίηση μηχανημάτων, ενώ εκτελεί κάποιες διαδικασίες που αφορούν π.χ το ραντάρ κ.ο.κ. Στη συνέχεια ο πιλότος εκκινεί τους κινητήρες και απογειώνεται. Τότε αναλαμβάνει το πλήρωμα να εκτελέσει την επίδειξη», περιγράφει ο Γάλλος πιλότος. Ο υποσμηναγός Timothy θα προσθέσει πως συγκριτικά με την καθημερινότητα που ζούνε σε Μοίρα, οι πιλότοι σε διαδικασία επιδείξεων νιώθουν κάπως μεγαλύτερη ένταση. Η πτήση επίδειξης διαρκεί είκοσι λεπτά, «με περισσότερους ελιγμούς, πολλά G, οπότε ένα demo απαιτεί μια ιδιαίτερα καλή φυσική κατάσταση», θα προσθέσει.

Κάπου εκεί ζητάμε από τους τρεις πιλότοι να αναμείξουν το… κοκτέιλ της ύπαρξης τους ως πιλότοι μαχητικών. Πως για παράδειγμα, επέλεξαν την επαγγελματική τους αυτή πορεία. Με κριτήριο το ρομαντικό στοιχείο της πτήσης; ή με κριτήριο την έλξη προς την ωμή ισχύ ενός μαχητικού αεροσκάφους; «… Είναι κάτι σαν κοκτέιλ. Εάν αναμείξεις αυτά τα δύο, υποθέτω πως έχεις κάτι σαν κοκτέιλ. Μας αρέσει βέβαια, η αίσθηση της ισχύος, η ισχύς του Rafale, το πως έχουμε… τα πόδια μας πάνω από κεφάλι μας ενώ σκαρφαλώνουμε προς τον ουρανό (!), μας αρέσει να βάζουμε G στην πτήση, από την άλλη μας αρέσει ακόμη και μόνο το να φτάνουμε, και να πετάμε κοντά στα σύννεφα… Ναι, όταν πετάμε μέσα από τα σύννεφα, ζούμε κάτι που μοιάζει μαγικό», περιγράφει ο Captain Alexan. «Είναι κάτι πολύ όμορφο, και λαμβάνουμε μια πολύ ωραία εικόνα στο μυαλό μας. Οπότε ναι, υπάρχει αυτό το ρομαντικό τμήμα της δουλειάς μας : μόνο και μόνο το να πετάς μέσα από τα σύννεφα. Και αυτό είναι μαγικό…», προσθέτει.

O "γουίζο" υποσμηναγός Pierre υψώνει το βλέμμα στον ουρανό και προσπαθεί να μας μεταφέρει τι νιώθει: «Ναι, είναι ανάμεικτα συναισθήματα, είναι πραγματικά έντονα και δύσκολα πράγματα όταν π.χ εκτελούμε ελιγμούς των πολλών G, αναστροφές (roll over), όπως και πολλές air to air αποστολές, αλλά, όπως είπε ο συνάδελφός μου: Όταν οι συνθήκες είναι κάπως ομιχλώδεις με χαμηλές νεφώσεις, και απογειώνεσαι, και πετάς σε 30 δευτερόλεπτα… σ ένα λεπτό πτήσης, μέσα από τα σύννεφα (!), αγγίζοντας τον ουρανό, έχεις ένα πολύ, πάρα πολύ όμορφο συναίσθημα», περιγράφει.

Την ίδια ώρα το πρόσωπο του υποσμηναγού Timothy φωτίζεται καθώς "ομολογεί" την αγάπη του για την τρομακτική ισχύ. «Για εμένα, προσωπικά, το πιο συγκλονιστικό είναι η αίσθηση της ισχύος της μηχανής. Όπως είπε και ο Pierre, πρόκειται για μια μοναδική αίσθηση, το να πετάς πολύ χαμηλά, πολύ γρήγορα, είναι κάτι που σε κάνει να αισθάνεσαι πολλά Gs, Μου αρέσει να το συγκρίνω αυτό με τους οδηγούς της Formula 1, είναι κάτι παρόμοιο που συμβαίνει και εκεί με τις φορτίσεις G στο σώμα…», εξηγεί.

Μήνυμα προς επίδοξους Ίκαρους

Τι θα έλεγαν οι Γάλλοι Ίκαροι της Requin Mike Tactical Display Team στους νεαρούς Έλληνες και Ελληνίδες για την δουλειά του χειριστή μαχητικού αεροσκάφους; «Να το κάνουν, ναι, να το κάνουνε οπωσδήποτε. Είναι μια εξαιρετική δουλειά, ζούμε κάτι που είναι εξαιρετικό, αν και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει ένα άτομο που το κάνει να έχει κυρίαρχη την αίσθηση του θέλησης. Το κίνητρο, είναι λοιπόν το κύριο σημείο, είναι το κλειδί», απαντά ο επικεφαλής της Requin Mike, πιλότος Alexandre.

«Θα του/της έλεγα πως πρέπει να κυνηγήσει το όνειρό του/της, να μη διστάσει. Ακόμη όμως και να μην τελικά του/της 'βγει', δεν θα έχει να μετανιώσει για κάτι που δεν κυνήγησε, δεν δοκίμασε… », προσθέτει ο υποσμηναγός Pierre ενώ ο υποσμηναγός Timothy, θα κλείσει την κουβέντα στο ελληνικό λιτά αλλά ουσιαστικά: «Για εμένα το κύριο στοιχείο (σσ όσοι θέλουν να πετάξουν) είναι το να πιστεύουν στον εαυτό τους…».