Η διαδικασια αποκτησης διπλωματος ερασιτεχνικης οδηγησης, που ισχυε για πολλα χρονια, προεβλεπε 4 διαφορετικες δοκιμασιες.
Αρχικα, ο υποψηφιος επρεπε να δωσει γραπτες εξετασεις στα σηματα του ΚΟΚ.
Αν ηταν επιτυχεις, προχωρουσε στην πρακτικη εξεταση της οπισθοπορειας (του γνωστου ‘’σαλιγκαρου’’) και της σταθμευσης (το ‘’parking’’ για τους βαθεις γνωστες των ελληνικων).
Εφ’οσον κι εδω υπηρχε προβιβασιμο αποτελεσμα, εφτανε στην τελευταια δοκιμασια που προεβλεπε οδηγηση στο δρομο, μαζι με τον εξεταστη-δημοσιο υπαλληλο του Υπουργειου Συγκοινωνιων (η γνωστη ‘’πορεια’’).
Στα σηματα υπηρχε μια συμφορηση υποψηφιων που κοβονταν κι επρεπε να επαναλαβουν την γραπτη εξεταση. Για την νεολαια δεν ηταν τιποτε σπουδαιο να διαβασει και να μαθει τον ΚΟΚ, κι οσο για μερικους που δυσκολευονταν βοηθουσε σημαντικα η προσφατη αποφοιτηση τους απο την ελληνικη δευτεροβαθμια εκπαιδευση.
Μετα απο 12 χρονια στα θρανια και την αντιστοιχη εμπειρια στην διαδικασια αποστηθισης, στην αναγκη τα μαθαιναν ‘’απ’ εξω και μηχανικα’’, εφτιαχναν και κανενα ‘’σκονακι’’ και καθαριζαν.
Ετσι, οι συνηθεις υποπτοι που σπρωχνονταν σε αλλεπαλληλες επαναλαμβανομενες γραπτες εξετασεις στα σηματα, ηταν κατι κουρασμενοι μεσηλικες, νοικοκυρες, και προωροι συνταξιουχοι που σχεδιαζαν να αξιοποιησουν ενα μερος του εφ’απαξ για την αποκτηση ‘’γιωταχι’’.
Καπου στα νοτιοδυτικα προαστεια της Αθηνας, υπηρχε μια απο τις πολλες σχολες οδηγων που γνωρισε ιδιαιτερη αναπτυξη. Σαν οχηματα διδασκαλιας ειχε αρκετα μικρα αυτοκινητα της ιδιας μαρκας, απο τα οποια πηρε και τον διακριτικο της τιτλο, εγινε ομως ιδιαιτερα γνωστη και δημοφιλης για εναν τελειως διαφορετικο λογο. Απ’ αυτην ξεκινησε και αναπτυχθηκε το ‘’συστημα του συνδετηρα’’.
Υπηρχε και τοτε η πρακτικη του χρηματισμου για την ‘’διορθωση’’ μιας αποτυχιας σε καποια απο τις πρακτικες δοκιμασιες, αλλα ειχε διαφορα μειονεκτηματα που δεν επετρεπαν να συστηματοποιηθει αυτη η ‘’ευκολια’’ για τους εξεταζομενους και το ‘’εσοδο’’ για τους εξεταστες και τους μεσαζοντες.
Υπηρχε ποικιλια στις ταριφες, δεν ηταν βεβαιο αν ο εξεταστης θα ανταποκριθει, επρεπε να βρεθει ο καταλληλος μεσαζων και, το σημαντικοτερο, το χρημα κυκλοφορουσε απο διαφορα χερια με κινδυνο να σκασει κανενα προβλημα. Δεν ηταν, βεβαια, κατι δραματικο αφου με μια ΕΔΕ θα λυνοταν η κριση και μετα θα λεγαμε το γνωστο ‘’back to business’’. Ολα αυτα, παντως, λυθηκαν με τη ‘’μεθοδο του συνδετηρα’’.
Κατ’ αρχην, συνεστηθη ενα ειδος ‘’ανθρωπινου fund’’. Ηταν η ομαδα των εξεταστων που ‘’τα παιρνανε’’ με ανταλλαγμα να υπογραφουν για την επιτυχη εξεταση του υποψηφιου οδηγου. Δεν ειχε σημασια αν στη δοκιμασια της οπισθοπορειας κατεληγες στα χωραφια ή αν στο ‘’parking’’ θα κατεστρεφες τα διπλανα αυτοκινητα.
Σημασια ειχε να παρεις την υπογραφη. Το επομενο σταδιο ηταν ο καθορισμος ενος ενιαιου τιμοκαταλογου των παρεχομενων υπηρεσιων. Τοσο κανει η υπογραφη για τον ‘’σαλιγκαρο’’, τοσο για το ‘’parking’’, τοσα θα πληρωσεις για την πορεια, κλπ. Κι επειδη υπηρχαν και υποψηφιοι-αστερες που δινανε για μηνες ή και χρονια, υπηρχαν και εκπτωσεις. Παντα προσφερονται εκπτωσεις στους καλους πελατες, αλλοιμονο!
Κανενας εξεταστης δεν λερωνε τα χερια του με λεφτα ‘’λαδωματος’’. Τη συνολικη διαχειριση του συστηματος του συνδετηρα, την ειχε υπαλληλος της συγκεκριμενης σχολης οδηγων, που μαζευε το παραδακι, σημειωνε τα στοιχεια του δικαιουχου εξεταστη και κρατουσε και ενα αρχειο ωστε να ειναι ολοι σιγουροι πως δεν υπαρχει καποια λαθροχειρια που θα στελνει περισσοτερους υποψηφιους σε συγκεκριμενο εξεταστη. Δεν θα ηταν δικαιο να δημιουργουνται προνομιουχοι και παρειες στο ‘’λαδωμα’’. Να’το και το θεμελιο του κοινωνικα δικαιου και ισοτιμου λαδωματος!
Επειδη δεν ηταν ολοι οι υποψηφιοι ‘’λαδαδες’’ για να χρηματιζουν το κυκλωμα, επρεπε να υπαρχει κι ενα συστημα διακριτικης και ασφαλους αναγνωρισης. Να ξεχωριζουμε τα ‘’λαγια’’ απο τα ‘’τραγια’’ και να ξερουμε αν πρεπει ο εξεταστης να κρινει αυστηρα ή αν απαιτειται να κοιταζει τις κεραιες του Υμητου ή να καθαριζει τα παπουτσια του. Ετσι, λοιπον, καθιερωθηκε το συστημα του χρωματιστου συνδετηρα.
Πριν απο την πρακτικη δοκιμασια, ο εκπροσωπος της σχολης οδηγων επρεπε να δωσει στον εξεταστη ενα ματσο χαρτια και δικαιολογητικα για να τα ελεγξει και, μετα το τελος, να υπογραψει για την επιτυχη ή οχι επιδοση του υποψηφιου. Την εποχη εκεινη, η ‘’χαρτουρα’’ συνηθως ασφαλιζοταν με μια καρφιτσα ή εναν κοινο συνδετηρα. Αν ο υποψηφιος δεν ηταν ‘’πελατης’’ (δηλαδη, δεν λαδωνει για να περασει), τα δικαιολογητικα παραδιδονταν οπως ηταν, ενω για τους ‘’πελατες’’ το σημαδι οτι εχουν πληρωσει το αντιτιμο που προβλεπει ο τιμοκαταλογος του λαδωματος, ηταν ενας χρωματιστος συνδετηρας που αντικαθιστουσε καθε αλλο μεσο στερεωσης της χαρτουρας.
Η ελληνικη ευρηματικοτητα και καινοτομια, ενω χωλαινει αρκετα οταν προκειται για συννομες και τυπικες διαδικασιες, εκτινασσεται στο στερεωμα της δοξας αν αναφερομαστε σε παρασπονδιες και ‘’παγαποντιες’’. Αυτος ο κανονας τηρηθηκε και για το εφευρημα του συνδετηρα.
Για να μην υπαρχει κινδυνος αποκαλυψης ή να γινει κανενα μπλεξιμο απο λαθος μηνυμα, το χρωμα του συνδετηρα αλλαζε καθε εβδομαδα στην αρχη (κι αργοτερα, που οι πελατες ηταν πολλοι, καθε μερα), και προαποφασιζοταν το πρωϊ της ημερας των εξετασεων. Ο υπαλληλος της σχολης οδηγων ειχε στη τσεπη του καμποσα κουτακια με χρωματιστους συνδετηρες και αναλογα με την ντιρεκτιβα, επελεγε και το καταλληλο χρωμα.
Υπηρχε ολοκληρη γλωσσα επικοινωνιας μεσω των συνδετηρων. Ενας χρωματιστος συνδετηρας σημαινε οτι προκειται για πελατη που εχει πληρωσει το αντιτιμο της προβιβασιμης αξιολογησης του. Δυο χρωματιστοι συνδετηρες σημαιναν οτι ο πελατης εχει ξαναδωσει εξετασεις αλλά κοπηκε, τωρα πληρωσε κανονικα, συνεπως πρεπει να κριθει με καποια επιείκεια.
Το ανθρωπινο προσωπο του λαδωματος! Τρεις χρωματιστοι συνδετηρες σημαιναν οτι ο πελατης εχει πληρωσει, εκτος απο το κανονικο αντιτιμο, και ‘’τσοντα-λαδωμα’’, γιατι ειτε ειναι ανεπιδεκτος και κοβοταν συνεχεια οταν δεν πληρωνε, ειτε καταλαβαινει απο μονος του οτι ‘’δεν τραβαει το μουλαρι’’και θελει να ξεμπλεξει αμεσα. Οτιδηποτε απο τα δυο και να συνεβαινε, δεν ειχε σημασια για τον εξεταστη. Εκεινο που μετραγε ηταν οτι επρεπε να κλεισει τα ματια σε ο,τι κι αν δει, και να υπογραψει.
Ολα αυτα εκτυλισσονταν στη μακρινη δεκαετια του 70. Για την ιστορια, να πουμε οτι το ‘’συστημα του συνδετηρα’’ ειχε τεραστια επιτυχια και σταδιακα εξαπλωθηκε για να καλυψει τις αναγκες και αλλων σχολων οδηγησης. Αργοτερα, ο χρηματισμος στη διαδικασια αποκτησης διπλωματων επεκταθηκε τοσο πολυ ωστε το τρυκ με τους συνδετηρες να ειναι περιπου αχρηστο, με αποτελεσμα να ατονισει και να καταργηθει.
Την συγκεκριμενη ιστορια, εντελως πραγματικη, την αφιερωνω στους χιλιαδες εθελοτυφλουντες συμπολιτες μας που εσπευδαν και σπευδουν να πουν ‘’δεν γινονται τετοια πραγματα’’. Ας κοιταξουν γυρω τους, να δουν τις χιλιαδες συνανθρωπων που εξακολουθουν να σκοτωνονται σαν τα γαλοπουλα ή να μενουν αναπηροι απο τροχαια ατυχηματα, κι ας το ξανασκεφθουν (αν μπορουν να σκεφθουν).
Την αφιερωνω, επισης, στους εκατονταδες πολιτικαντηδες που συνεχιζουν να τραγουδανε με τις γνωστες ξυλινες φωνες κι εκφρασεις, τα χαζοτραγουδα περι ‘’εξυγειανσης των δημοσιων υπηρεσιων’’, ‘’αδιαβλητων διαδικασιων’’, ‘’διαφανειας και διαυγειας’’ και πολλων τετοιων φληναφηματων.
Την αφιερωνω σ’οσους συνεταξαν την εισηγητικη εκθεση για το νεο σχεδιο νομου περι ‘’Εκσυγχρονισμου και αλλαγης του συστηματος αξιολογησης των υποψηφιων οδηγων’’ που εξαγγελθηκε.
Κι επειδη ειναι ψηφιακα αγραμματοι, τους ενημερωνω οτι οι εξεταστες υποψηφιων οδηγων απο την Μακεδονια μπορουν να προαγουν υποψηφιους οδηγους απο την Κρητη που εχουν ‘’λαδωσει’’ διαδικτυακα, να εισπραξουν το αντιτιμο των υπηρεσιων τους επισης διαδικτυακα, και ολοι μαζι να κανουν τη δουλεια τους πολυ πιο ευκολα απ’ οτι την εποχη των συνδετηρων. Ολα τα υπολοιπα ειναι ‘’να χουμε να λεμε’’.
Τελος, την αφιερωνω ειδικα στο αρμοδιο υπουργο Σπιρτζη, μαζι με μια ιδεα-καινοτομια: Tα ‘’νομοσχεδια του συνδετηρα’’. Για να μην δημιουργειται αγχος απο τις κατα καιρους αντιρρησεις ή επιφυλαξεις που διατυπωνουν βουλευτες των ΑΝΕΛ περι συμφωνιας με βουλευτες του ΣΥΡΙΖΑ για την υπερψηφιση νομοσχεδιων της κυβερνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, να αναβιωσουμε τους χρωματιστους συνδετηρες.
Επειδη για την καρεκλα θα ψηφιζονται τα παντα και εσαει, ας συμφωνησουμε πως σε οσα νομοσχεδια δεν πρεπει να ακουγονται διαφορετικες αποψεις ή διαφωνιες, θα βαζουμε εναν κοκκινο συνδετηρα. Αντιθετα, αν δεν τους πειραζει να ακουγονται αντιλογοι και διαφωνιες, θα βαζουμε εναν πρασινο. Με την μεθοδο αυτη, θα καταλαβαινουν ολοι αν πρεπει να εκφρασουν ή οχι τις, κατα τα αλλα ‘’πετσινες’’, αντιρρησεις τους.
Ετσι κι αλλοιως, στο τελος ολοι θα ψηφισουν τα παντα γιατι οι καρεκλες της εξουσιας δεν εχουν ουτε χρωμα ουτε πολιτικη χροια και τοποθετηση. Ειναι ισαξιες, πολυτιμες και το ιδιο απαραιτητες για ολους.