Η θεία χάρη του κράτους

Μία από τις κατηγορίες που προσάπτονται στη Νέα Δημοκρατία και στον Κυριάκο Μητσοτάκη προσωπικά από τους πολιτικούς αντιπάλους τους είναι ότι ως ‘’ακραία νεοφιλελεύθεροι’’ θα καταργήσουν το κοινωνικό κράτος.

Οι κατήγοροι προσπαθούν να εκμεταλλευθούν τα έμφυτα στους ανθρώπους συναισθήματα φιλαλληλίας και συνδρομής προς συνανθρώπους που υποφέρουν, αγνοώντας ότι τα αποτελέσματα της κοινωνικής πολιτικής του κράτους - και ιδιαιτέρως επί κυβέρνησης Σύριζα - είναι απογοητευτικά.

Του Κώστα Χριστίδη*

Η αποτυχία οφείλεται στην χρήση λανθασμένων μέσων για την επίτευξη επαινετών στόχων. Ο Σύριζα προέβη σε μία συνειδητή και ομολογημένη υπερφορολόγηση της μεσαίας τάξης προκειμένου να μοιράσει προεκλογικά επιδόματα σε στοχευμένες ομάδες του πληθυσμού, πιστεύοντας ότι θα τις θέσει υπό εκλογική ομηρεία.

Πρόκειται για ταξική, νεοκομμουνιστική αντίληψη, βάσει της οποίας ολοένα περισσότεροι εμπίπτουν σταδιακά σε μία παγίδα φτώχειας και εξαρτώνται για την επιβίωσή τους από την ‘’θεία χάρη του κράτους’’, δηλ. από τις αυθαίρετες αποφάσεις μίας διευρυμένης κρατικής νομενκλατούρας.

Η φιλελεύθερη εναλλακτική πρόταση για την εκδήλωση αλληλεγγύης προς τα αδύνατα μέλη της κοινωνίας βασίζεται στην έννοια του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

Πρόκειται στην ουσία για ένα δίχτυ ασφαλείας για όσους βρίσκονται σε καθεστώς απόλυτης φτώχειας, δηλ. έχουν εισόδημα χαμηλότερο από αυτό που απαιτείται για την αγορά ενός συνόλου αγαθών και υπηρεσιών που θεωρούνται απαραίτητα για ένα ελάχιστο κοινωνικά αποδεκτό βιοτικό επίπεδο.

Τέτοια αγαθά και υπηρεσίες είναι η τροφή, η ένδυση και η υπόδηση, η κατοικία, η μετακίνηση και η πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης.

Χρηματοδοτείται απ’ ευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό, χωρίς καταβολή εισφορών, και καλύπτει την διαφορά μεταξύ του ύψους του εγγυημένου εισοδήματος και του (χαμηλότερου) εισοδήματος των ατόμων ή των οικογενειών που καθίστανται επιλέξιμοι για συμμετοχή στο πρόγραμμα.

Η παροχή στοιχειωδών αγαθών και υπηρεσιών in naturam (συσσιτίων από δημοτικές αρχές, μετακίνησης από δημόσια μέσα μεταφοράς κ.α.) απαιτεί σημαντικά υψηλότερες δαπάνες σε σχέση με εισοδηματικές μεταβιβάσεις – όπως είναι το σύστημα του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος – που επιτυγχάνουν ισοδύναμη βελτίωση του επιπέδου ευημερίας των δικαιούχων.

Τα δημοσιονομικά οφέλη της εναλλακτικής ρύθμισης είναι προφανή, όπως επίσης και οι αναπτυξιακές επιπτώσεις από την τεράστια μείωση της σχετικής γραφειοκρατίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το σύστημα αυτό, το οποίο σήμερα ισχύει με διάφορες παραλλαγές στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παγκοσμίως προτάθηκε πρώτα, ήδη από την δεκαετία του 1960, από τους κατηγορούμενους επίσης ως ‘’ακραία νεοφιλελεύθερους’’ Friedman και Hayek.

Στην Ελλάδα εισήχθη αρχικά από την κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου με σφοδρή, τότε, αντίδραση του Σύριζα.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ήδη εξαγγείλει την σταδιακή αντικατάσταση της μίζερης ‘’θείας χάρης του κράτους’’ από μία διευρυμένη εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, πράγμα που αποτελεί μία πολύ προτιμότερη μορφή εκδήλωσης αλληλεγγύης προς όσους πραγματικά την έχουν ανάγκη.

*Νομικός-Οικονομολόγος