Σωκράτης: «Είναι δυνατόν να σταθεί όρθια μία Πολιτεία και να μην ανατραπεί, όταν οι αποφάσεις των δικαστηρίων ματαιώνονται και ποδοπατούνται;»
Μια ηχηρή και πάντα επίκαιρη «απάντηση» πριν από δύομισι χιλιετίες σε «Δημοκράτες» που βιάζουν τους Νόμους και καταλύουν τη Δημοκρατία.
Του Δημήτρη Στεργίου*
Καθημερινώς γινόμαστε μάρτυρες καταπάτησης ή κακοποίησης του Συντάγματος και των νόμων είτε από τους «θεματοφύλακές» τους, που είναι ο εκάστοτε κυβερνήσεις είτε από τους πολίτες, διότι «έτσι μας αρέσει» ή διότι γιατί «δεν μάς συμφέρουν»!
Όμως, οι πρόσφατες επιθέσεις σημερινών κυβερνητικών στελεχών με τη συγκάλυψη μάλιστα του πρωθυπουργού, καταδεικνύουν ότι δεν έχει μείνει πια τίποτε όρθιο στη χώρα μας, όπου όλοι θεσμοί, ο ένας μετά τον άλλο, ποδοπατούνται ή λοιδορούνται.
Η μόνη παρηγοριά είναι οι έντονες αντιδράσεις κατά των κυβερνητικών επιθέσεων στη Δικαιοσύνη και στους δικαστές, που έχουν εκδηλωθεί πριν από μερικές ημέρες από τις δικαστικές Ενώσεις, τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών (ΔΣΑ), από τους πρώην προέδρους του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών και κορυφώθηκαν τις τελευταίες ημέρες με την ανακοίνωση της Ένωσης Δικαστικών Λειτουργών του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στην οποία χαρακτηρίζονται εύστοχα ως «ανοίκειες και θεσμικά επικίνδυνες για τη Δημοκρατία και το κράτος δικαίου δηλώσεις στελεχών της εκτελεστικής εξουσίας εναντίον των δικαστικών λειτουργών και της Δικαιοσύνης εν γένει».
Επίσης, στην ίδια ανακοίνωση εκφράζεται, συγχρόνως, «ο βαθύτατος προβληματισμός για τις συνεχείς και ολοένα κλιμακούμενες επιθέσεις σε βάρος της Δικαιοσύνης κάθε φορά που δημοσιεύονται δικαστικές αποφάσεις, οι οποίες δεν συνάδουν με συγκεκριμένες θέσεις και επιλογές της εκτελεστικής εξουσίας».
Πότε, λοιπόν, καταλύεται η Δημοκρατία; Όταν εφαρμόζονται οι (καλοί ή οι κακοί) νόμοι ή όταν, συνειδητά μάλιστα, παραλείπομε την εφαρμογή τους ή δεν θέλομε να συμμορφωθούμε προς αυτούς; Την απάντηση έχει δώσει πριν από δυόμισι περίπου χιλιετίες ο αρχαίος πρόγονός μας Σωκράτης δια της γραφίδος του μαθητή του Πλάτωνα στο διαλογικό έργο «Κρίτων». Παραθέτομε τον «επίκαιρο» και σήμερα σχετικό διάλογο:
«Σωκράτης: Μα, σκέψου έτσι: Αν τη στιγμή που ξεκινούμε για να δραπετεύσουμε απ΄ εδώ- αν η λέξη «δραπετεύσουμε» δεν σου αρέσει, πες την όπως θέλεις- έρθουν να μας συναντήσουν οι νόμοι της Πολιτείας και αυτή η Πολιτεία προσωπικώς και παρουσιαζόμενοι εμπρός μας μάς ρωτήσουν: «Σωκράτη, πες μας, τι έχεις κατά νου να κάνεις; Δεν σκέπτεσαι ίσως ότι με αυτή τη φυγή σου καταργείς εμάς και όλη την Πολιτεία, εφόσον εξαρτάται από σένα; Ή νομίζεις ότι είναι δυνατόν να σταθεί όρθια μία Πολιτεία και να μην ανατραπεί, όπου οι αποφάσεις των δικαστηρίων δεν έχουν κανένα κύρος, αλλά ματαιώνονται και ποδοπατούνται από τους πολίτες;».
Τι θα απαντήσουμε εμείς, Κρίτων, σε αυτά και σε άλλες παρόμοιες επιπλήξεις; Πολλά, βεβαίως, θα μπορούσε να πει κανείς μάλιστα αν είναι ρήτωρ για να δικαιολογηθεί, επειδή παραβίασε αυτό το νόμο, που απαιτεί οι αποφάσεις να έχουν το αποτέλεσμά τους. Ή θα απαντήσουμε ότι «η Πολιτεία μάς αδίκησε και δεν μάς έκρινε σύμφωνα με το δίκαιο;». Έτσι θα απαντήσουμε ή όχι;
Κρίτων: Έτσι, μα το Δία, Σωκράτη.
Σωκράτης: Αλλά, ας υποθέσουμε ότι οι νόμοι τότε μάς λένε: «Σωκράτη, αυτή ήταν η συμφωνία, που κάναμε αναμεταξύ μας, ή δεν συμφωνήσαμε να μένεις πιστός στις αποφάσεις που εκδίδουν τα δικαστήρια, οποιεσδήποτε κι αν είναι;» ή είσαι τόσο σοφός, ώστε να έχει διαφύγει ότι και από τη μητέρα και από τον πατέρα και από όλους τους άλλους προγόνους, το πολυτιμότερο πράγμα είναι η πατρίδα και σεβαστότερο και αγιότερο και σε ανώτερη θέση και κατά τη γνώμη των θεών και κατά τη γνώμη των συνετών ανθρώπων, και ότι πρέπει να σεβόμεθα και περισσότερο να υπακούμε και να θωπεύουμε την πατρίδα, όταν οργίζεται, παρά τον πατέρα, και ή να προσπαθούμε να την πείθουμε ή να εκτελούμε ό,τι και αν διατάσσει και ή να υποφέρουμε, αν αυτή θέλει, χωρίς το παραμικρό παράπονο, και να θέλει ακόμη να μάς δείρει ή να μάς ρίξει στη φυλακή ή να μάς στείλει στον πόλεμο για να πληγωθούμε ή να σκοτωθούμε, όλα αυτά πρέπει να τα κάνουμε.
Κι έτσι είναι το σωστό. Και δεν πρέπει να ξεφεύγουμε ούτε να οπισθοχωρούμε, ούτε να εγκαταλείπουμε τη θέση μας, αλλά και στον πόλεμο και στα δικαστήρια και όπου αλλού καθήκον μας είναι να εκτελούμε όσα διατάσσει η Πολιτεία ή, το πολύ, αν εκείνο που διατάσσει δεν μάς φαίνεται δίκαιο, να της παραστήσουμε με τρόπο ποιο είναι το ορθό. Να μεταχειριζόμαστε όμως βία δεν είναι ασέβεια σε μια μητέρα, σε έναν πατέρα και πολύ περισσότερο στην πατρίδα;» Τι θα απαντήσουμε σε όλα αυτά, Κρίτων; Θα απαντήσουμε ότι οι νόμοι λένε αλήθεια ή όχι;
Κρίτων: Έτσι μού φαίνεται».
Δεν φαίνεται όμως το ίδιο σε μερικούς, που, ενώ λένε ότι είναι «δημοκράτες», συνεχώς «βιάζουν» τους νόμους και καταλύουν τη Δημοκρατία…
*Πρώην αρχισυντάκτης του Οικ. Ταχυδρόμου