Τα κράτη και τα γραφειοκρατικά συμπλέγματα τους, κατα κανόνα είναι οι φορείς της έννομης αρπαγής πλουτου
Από τα βάθη της ιστορίας μέχρι σήμερα δύο μόνον είναι οι τρόποι απόκτησης πλούτου: η παραγωγή και η αρπαγή.
Του Κώστα Χριστίδη*
Η αρπαγή διακρίνεται σε παράνομη και σε νομιμοποιημένη (έννομη), διενεργείται δε σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα από ότι εκ πρώτης όψεως νομίζεται. Περιλαμβάνει τον πόλεμο, την δουλεία, την φεουδαρχία, την ληστεία, τα μονοπώλια, την προσοδοθηρία κ.ά.
Όπως έχει παρατηρήσει ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα ο οξύς κοινωνικός ανατόμος Frederic Bastiat, όταν η αρπαγή καθίσταται τρόπος ζωής για ευρέα στρώματα του πληθυσμού, δημιουργείται σταδιακά μία έννομη τάξη που νομιμοποιεί την αρπαγή και ένας ηθικός κώδικας που την εξυμνεί.
Βεβαίως η αρπαγή περικλείει εντός της και το μικρόβιο που τελικά την σκοτώνει. Σπάνια οι πολλοί λεηλατούν τους λίγους, γιατί στην περίπτωση αυτή οι τελευταίοι σύντομα θα περιορίζονταν πολύ σε αριθμό ώστε δεν θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν την απληστία των πρώτων. Έτσι η αρπαγή θα έπαυε να λειτουργεί ελλείψει των μέσων διατηρήσεώς της.
διαίτερης σημασίας είναι η έννομη αρπαγή που συντελείται από το κράτος, το κάθε κράτος. Οι κυβερνήσεις και ολόκληρη η κρατική νομενκλατούρα, εκμεταλλευόμενες την ύπαρξη των – σχετικώς ολίγων – δημοσίων αγαθών με επιδεξιότητα, μεθοδικότητα και συσσωρευμένη εμπειρία προσθέτουν διαρκώς αγαθά και υπηρεσίες που δήθεν πρέπει και μπορεί να παράσχει το κράτος.
Οι δημόσιοι επιχειρηματίες (πολιτικοί, γραφειοκράτες, συνδικαλιστές) παίζοντας σε όλη την κλίμακα των ανθρώπινων αναγκών, προσφέρουν θέσεις εργασίας, εξασφάλιση για τα γηρατειά, «δωρεάν» παιδεία και υγεία, καθαρό περιβάλλον, υπηρεσίες μεταφοράς, φιέστες, ενίοτε συσσίτια και ό,τι άλλο θα μπορούσε να επιθυμήσει κάποιος. Στην πραγματικότητα, μία από τις πρώτες προτεραιότητες των δημόσιων επιχειρηματιών είναι ο αποκλεισμός του ανταγωνισμού, γι’ αυτό περιφρουρούν τον «δημόσιο χαρακτήρα» των υπηρεσιών που παρέχουν και εξοβελίζουν κάθε τι το ιδιωτικό.
Η απάτη της δήθεν δωρεάν παροχής διαφόρων υπηρεσιών («αυταπάτη», θα έλεγε ο κ. Τσίπρας) καθίσταται δυνατή με την χρηματοδότηση του κρατικού Λεβιάθαν με διαρκώς αυξανόμενους άμεσους και έμμεσους φόρους και με αλόγιστο δανεισμό, το εξουθενωτικό βάρος των οποίων φέρει μέχρι και ο τελευταίος πολίτης.
Η παραγωγή πλούτου είναι το λογικώς πρότερο της αρπαγής του. Χωρίς παραγωγή δεν μπορεί να υπάρξει και αρπαγή. Η παραγωγή απαιτεί κοπιώδη προσπάθεια, σχέδιο, κατάλληλη χρησιμοποίηση πόρων (που πάντοτε βρίσκονται σε στενότητα), οργάνωση, επιμονή, δημιουργικότητα. Είναι έργο πολύ πιο σύνθετο και κουραστικό από την αρπαγή, παράνομη ή έννομη, είναι όμως ο μόνος τρόπος ώστε να υπάρξουν διατηρήσιμα αποτελέσματα.
Προϋποθέτει πολιτική και νομισματική σταθερότητα, κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, σταθερή φορολογία με χαμηλούς συντελεστές, ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας.
Η αντιμετώπιση της ‘’παράνομης’’ αρπαγής συνίσταται στην αποτελεσματική λειτουργία του κράτους δικαίου και της ‘’έννομης’’ στην ορθή ενημέρωση της κοινής γνώμης και στην θέσπιση συνταγματικών περιορισμών δημοσιονομικής φύσεως.
Νομικός – Οικονομολόγος *