Αβίαστο προκύπτει το ερώτημα: τί συνιστά ‘’πρόοδο’’ και ποιος δικαιούται να χαρακτηρίζεται ‘’προοδευτικός’’;
Του Κώστα Χριστίδη*
Η πρόοδος ενέχει, προφανώς, το στοιχείο της κίνησης προς μία επιθυμητή κατεύθυνση, προς έναν επιδιωκόμενο στόχο. Σε μία κοινωνία όπου όλοι, κατά τα λεγόμενά τους, θέτουν ως επίκεντρο τον άνθρωπο, η πρόοδος δεν μπορεί παρά να αποτελεί μία σταθερή μετάβαση προς την υλική και πνευματική βελτίωση του ανθρώπου.
Πόσο επιτυγχάνουν τον στόχο αυτό και πόσο πειστικές είναι με τα μέσα που εφαρμόζουν ή προτείνουν για την επίτευξή του οι αυτο-προσδιοριζόμενες ως ‘’προοδευτικές’’ πολιτικές δυνάμεις;
Ως προς τα παλαιο-κομμουνιστικά κόμματα, δηλ. το ΚΚΕ και όσα άλλα παραμένουν πιστά στις μαρξιστικές – λενινιστικές αρχές, δεν χρειάζεται να πούμε πολλά.
Η ταξική πάλη και η κρατικοποίηση των μέσων παραγωγής στο όνομα των συμφερόντων της εργατικής τάξης, την οποία δήθεν εκφράζει αυθεντικά μία κομματική και συνδικαλιστική νομενκλατούρα, όπου εφαρμόσθηκαν, μόνο πείνα, δυστυχία και ανελευθερία προκάλεσαν.
Οι λοιπές αριστερές δυνάμεις, από τις νεο-κομμουνιστικές συνιστώσες του Σύριζα έως το παλαιό, βαθύ ΠΑΣΟΚ, όπου και αν κατοικοεδρεύουν σήμερα, προώθησαν και προωθούν τον εξισωτισμό προς τα κάτω, την προσοδοθηρία, τις πελατειακές σχέσεις σε συνδυασμό με προκλητική αναξιοκρατία, την παραγνώριση του τρόπου λειτουργίας της οικονομίας και παραγωγής πλούτου, την διαρκή αύξηση των φορολογικών βαρών και την διόγκωση της γραφειοκρατίας, την επιλεκτική εφαρμογή των νόμων, την χρήση ή την ανοχή βίας, την απροκάλυπτη προσπάθεια χειραγώγησης θεσμών, ανεξάρτητων αρχών, τηλεοπτικών σταθμών και εφημερίδων. Όσες πολιτικές δυνάμεις εφαρμόζουν τις περισσότερες ή όλες τις παραπάνω πρακτικές προφανώς κάθε άλλο παρά προοδευτικές δικαιούνται να αποκαλούνται.
Αντιθέτως, μία αληθινά προοδευτική πολιτική παράταξη χαρακτηρίζεται, πρωτίστως, από τις αξίες, τις οποίες θεωρεί ότι έχει ως αποστολή να υπηρετεί. Θέτει ως θεμελιώδη αξία την ελευθερία υπό τις τρεις μορφές της, πολιτική, οικονομική και ατομική, που είναι μεταξύ τους αλληλένδετες. Παράλληλα προάγει τις αξίες της ακεραιότητας, της δικαιοσύνης, της αξιοκρατίας, της διαφάνειας και της αλληλεγγύης προς τα ασθενέστερα μέλη της κοινωνίας.
Επιδιώκει την ύπαρξη ενός μικρού και αποτελεσματικού κράτους, το οποίο επιτελεί τις σημαντικές λειτουργίες του με εφαρμογή των αρχών του σύγχρονου μάνατζμεντ και παρέχει στους πολίτες ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, παιδείας, κοινωνικής πρόνοιας, δικαιοσύνης και ασφάλειας. Υποστηρίζει την υγιή επιχειρηματικότητα, δημιουργεί κατάλληλα δίκτυα υποδομών και προστατεύει το περιβάλλον.
Η ηγεσία εφαρμόζει τις αρχές της δημοκρατικής οργάνωσης και της οικονομικής αποτελεσματικότητας στο ίδιο εσωτερικό του κόμματος και διοικεί διά του παραδείγματος. Σε αυτά συνίσταται ο πραγματικός προοδευτισμός, και από τα σημερινά ελληνικά πολιτικά κόμματα μόνο η Νέα Δημοκρατία μπορεί να ισχυρισθεί ότι εμφορείται από αυτόν.
Νομικός – Οικονομολόγος*