Το σχέδιο «Εγκέλαδος» ενεργοποιήθηκε μετά τον σεισμό 5,8 Ρίχτερ που έγινε το πρωί στην Κρήτη. Συναγερμός σήμανε στην Πολιτική Προστασία από τον ισχυρό σεισμό στο Ηράκλειο Κρήτης.
Η ένταση της δόνησης προκάλεσε την ενεργοποίηση του σχεδίου «Εγκέλαδος», ενώ στην Κρήτη μεταβαίνουν ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστος Στυλιανίδης, ο υφυπουργός, Ευάγγελος Τουρνάς και ο γενικός γραμματέας, Βασίλειος Παπαγεωργίου.
Η ισχυρή σεισμική δόνηση σημειώθηκε περίπου στις 9:15 στην ανατολική Κρήτη. Το μέγεθος της σεισμικής δόνησης, σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ήταν 5,8 Ρίχτερ με επίκεντρο 23 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Άρβης. Το εστιακό βάθος εντοπίζεται στα 10 χιλιόμετρα, ενώ ο σεισμός έγινε ιδιαίτερα αισθητός στο Ηράκλειο.
Το σχέδιο «Εγκέλαδος» περιλαμβάνει χάρτη με τον βαθμό κινδύνου από σεισμό κάθε περιοχής της χώρας, με βάση την ανάλυση κινδύνου της επιστημονικής επιτροπής και καθορίζει λεπτομερώς το ρόλο και τις ενέργειες του κάθε φορέα, (περιφέρειες, δήμοι), τις δράσεις εθελοντικών οργανώσεων, οδηγίες, διάθεση πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και τις κατευθυντήριες γραμμές την εκπαίδευση και τις ασκήσεις που θα γίνονται.
Σύμφωνα με τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό (ΕΑΚ 2000) η χώρα υποδιαιρείται σε τρεις Ζώνες Σεισμικής Επικινδυνότητας, που σημειώνονται στο χάρτη. Ο χάρτης με τα όρια των Ζωνών Σεισμικής Επικινδυνότητας προσδιορίζει τη σεισμική παράμετρο σχεδιασμού, δηλ. την μέγιστη αναμενόμενη εδαφική επιτάχυνση (PGA), με βάση την οποία σχεδιάζονται οι κατασκευές σε κάθε περιοχή.
Τα 20+1 βήματα του Σχεδίου «Εγκέλαδος»
Στα πλαίσια του παρόντος Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Άμεσης/Βραχείας Διαχείρισης των Συνεπειών από την Εκδήλωση Σεισμών στην φάση αυτή του Συστήματος Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας στην οποία προϋποτίθεται η εκδήλωση του φαινομένου, η αντιμετώπιση κινδύνων λόγω από την εκδήλωση σεισμών από τους επιχειρησιακά εμπλεκόμενους φορείς, επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο στις παρακάτω δράσεις:
Απεγκλωβισμός και διάσωση πολιτών από το Πυροσβεστικό Σώμα (Π.Σ.). Αντιμετώπιση περιστατικών υγείας πολιτών από τραυματισμούς κατά την εκδήλωση του καταστροφικού φαινομένου. Παροχή πρώτων βοηθειών τυχόν τραυματιών και διακομιδή τους στα νοσοκομεία
Συλλογή πληροφοριών για την επικρατούσα κατάσταση και την επηρεαζόμενη περιοχή σχετικά με τις επιπτώσεις που έχει προκαλέσει ο σεισμός και ενημέρωση των εμπλεκομένων φορέων
Λήψη μέτρων προστασίας πολιτών και εργαζομένων από τους υπεύθυνους λειτουργίας υποδομών ή εγκαταστάσεων (αρχαιολογικοί χώροι, κατασκηνώσεις, νοσοκομεία, εγκαταστάσεις Ενόπλων Δυνάμεων, κλπ), σύμφωνα με τα σχέδια εκκένωσής τους σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης
Υποστήριξη του έργου της Γενικής Δ/νσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΓΔΑΕΦΚ) της Γενικής Γραμματείας Υποδομών στον έλεγχο κτιρίων
Άμεση παροχή βοήθειας στους πληγέντες - προσωρινή διαμονή των πολιτών που λόγω καταστροφής η παραμονή στις κατοικίες τους έχει καταστεί αδύνατη
Άρση εμποδίων στο οδικό δίκτυο για τη διευκόλυνση της κίνησης των οχημάτων των σωστικών συνεργείων προς και από την πληγείσα περιοχή, τις νοσοκομειακές μονάδες, κλπ.
Έλεγχο του δικτύου παροχής πόσιμου νερού (υδραγωγείο, δίκτυο διανομής, κλπ) και τη λήψη μέτρων για τη διασφάλιση της ποιότητας του πόσιμου νερού, Γενικό Σχέδιο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Άμεσης/Βραχείας Διαχείρισης των Συνεπειών από την Εκδήλωση Σεισμών «ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ» 1 η Έκδοση 2020 ΓΓΠΠ / Δ/νση Σχεδιασμού & Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών 26.
Άμεσο οπτικό έλεγχο υποδομών και τεχνικών έργων για τη διαπίστωση ζημιών που προκλήθηκαν από το σεισμό ή άλλα επαγόμενα φαινόμενα (κατολισθήσεις, κλπ) και εκτίμηση του δυναμικού και των μέσων που απαιτούνται για την άμεση αποκατάσταση της λειτουργίας τους,
Τη διασφάλιση λειτουργίας των υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο μετά την εκδήλωση σεισμού και την εξασφάλιση της επικοινωνίας με τους λοιπούς επιχειρησιακά εμπλεκόμενους φορείς,
Σύγκληση των Συντονιστικών Τοπικών Οργάνων (ΣΤΟ) των Δήμων και των Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ) των Περιφερειακών Ενοτήτων σε ασφαλή χώρο, εφόσον κρίνεται αναγκαίο για την υποβοήθηση του έργου του Δημάρχου και του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη, αντίστοιχα
Λήψη απόφασης διακοπής μαθημάτων λόγω έκτακτων συνθηκών
Λήψη μέτρων τροχαίας από την ΕΛ.ΑΣ. προς αποφυγή κυκλοφοριακής συμφόρησης, τόσο στην πληγείσα περιοχή όσο και ευρύτερα Λήψη μέτρων τάξης και ασφάλειας από την ΕΛ.ΑΣ. για την προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών στην πληγείσα περιοχή
Άμεση επαναλειτουργία δικτύων ηλεκτροδότησης κλπ., που έχουν υποστεί βλάβες ή έχουν διακόψει τη λειτουργία τους λόγω του καταστροφικού φαινομένου (ΔΕΔΔΗΕ, κλπ.)
Συμβολή των Ενόπλων Δυνάμεων με τη διάθεση προσωπικού, μέσων, υλικών και εφοδίων και προώθησή τους στις πληγείσες περιοχές για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών, σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στο σχέδιο ΓΕΕΘΑ / «Ξενοκράτης», καθώς και των τμημάτων «ΔΕΥΚΑΛΙΩΝ» (Παράρτημα «Ζ» στο σχέδιο ΓΕΕΘΑ / «Ξενοκράτης») όπου αυτό απαιτείται.
Ενημέρωση του κοινού για δράσεις πολιτικής προστασίας που αφορούν την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών από την εκδήλωση σεισμού και παροχή οδηγιών με στόχο την ελαχιστοποίηση των συνεπειών του
Ενημέρωση του κοινού για λήψη μέτρων προστασίας της υγείας τους από την εκδήλωση σεισμού. Ενεργοποίηση εθελοντικών οργανώσεων πολιτικής προστασίας
Άρση επικινδυνοτήτων σε κτίρια και κατασκευές
Λήψη απόφασης για οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών λόγω σεισμού, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο Μέρος ΧΙ του παρόντος,
Λήψη απόφασης κήρυξης περιοχών σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση-βραχεία διαχείριση συνεπειών από την εκδήλωση σεισμών
Υποβολή αιτήματος διεθνούς συνδρομής για την παροχή βοήθειας από άλλες χώρες, όταν το δυναμικό και τα μέσα σε εθνικό επίπεδο δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών από την εκδήλωση σεισμών - Ενεργοποίηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας
Η πρώτη Έκδοση του Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Άμεσης/Βραχείας Διαχείρισης των Συνεπειών από την Εκδήλωση Σεισμών με την κωδική ονομασία «ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ» καταρτίστηκε τον Ιανουάριο του 2020, επι υφυπουργίας, Νίκου Χαρδαλιά.
Στόχος του σχεδίου «Εγκέλαδος» είναι η άμεση και συντονισμένη απόκριση των εμπλεκόμενων Φορέων σε Κεντρικό, Περιφερειακό και Τοπικό επίπεδο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών από την εκδήλωση σεισμών και την άμεση διαχείριση των συνεπειών τους, δράσεις που αποβλέπουν στην προστασία της ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών.
Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της εφαρμογής του Σχεδίου «Εγκέλαδος»:
Τίθεται από Περιφέρειες, Δήμους και Αποκεντρωμένες Διοικήσεις σε εφαρμογή ο σχεδιασμός αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών (έπρεπε να είχε υποβληθεί έως τον Μάρτιο 2020).
Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών κατευθύνει το έργο της αποκατάστασης και συντονίζει τις ενέργειες όλων των φορέων που ασχολούνται με το αντικείμενο της στέγασης και αποκατάστασης των σεισμόπληκτων καθώς και όλες τις ενέργειες που απαιταιούνται μετά από κάθε σεισμικό συμβάν, για τον προσδιορισμό της έκτασης και του μεγέθους των ζημιών σε εθνικό επίπεδο.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ασκεί επιτελικές/υποστηρικτικές δράσεις στην αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και τη διαχείρισης συνεπειών από την εκδήλωση σεισμών.
Η Διεύθυνση Βιομηχανικής Πολιτικής της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων μετά την εκδήλωση σεισμών είναι κυρίως αρμόδια για την παροχή επιχορήγησης σε βιομηχανικές και βιοτεχνικές μονάδες, εμπορικά καταστήματα, αγροτικές εκμεταλλεύσεις, άλλες επιχειρήσεις και φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που πλήττονται από σεισμούς, για την αντιμετώπιση ζημιών σε κτιριακές εγκαταστάσεις, μηχανικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα και φορτηγά αυτοκίνητα δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης, τα οποία καταγράφηκαν ως κατεστραμμένα.
Το υπουργείο Υγείας προβαίνει σε κατά την κρίση του ενέργειες για να διασφαλιστεί η συμβατότητα των επιχειρησιακών του σχεδίων με το παρόν Γενικό Σχέδιο καθώς και για την έκδοση σχετικών κατευθυντηρίων οδηγιών, σχεδίων δράσης ή και μνημονίων ενεργειών κατά την κρίση του για τη δρομολόγηση των δράσεων κατά το μέρος που το αφορά και εμπλέκεται, εφόσον συντρέχουν λόγοι.