Η κυβέρνηση είχε ανάγκη μιας συμφωνίας που θα την παρουσίαζε ως επιτυχία για να κερδίσει χρόνο παραμονής στην εξουσία, χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις και πολιτικό κόστος. Δεδομένου ότι μια συμφωνία με αριθμούς και χρονοδιαγράμματα δεν μπορούσε να υπάρξει σε αυτή τη φάση, επιλέχθηκε η λύση της διαφυγής με το εφεύρημα της “πολιτικής συμφωνίας”. Την είχε προαναγγείλει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και επιβεβαιώθηκε.
Tου Παναγιώτη Μαυρίδη*
Τι περιλαμβάνει το εφεύρημα της πολιτικής συμφωνίας;
Δυο πράγματα. Έναν “έντιμο συμβιβασμό” και μια τήρηση δέσμευσης
Ο “έντιμος συμβιβασμός”
Τα νέα μέτρα θα προνομοθετηθούν για μετά το 2019, αντί του 2018 που ήθελαν οι δανειστές. Αλλά θα προνομοθετηθούν! – παρά τις αντιρρήσεις των βουλευτών της συμπολίτευσης.
Η μεταφορά του ενός χρόνου, δηλαδή για το 2019 τους χρυσώνει το χάπι (και όχι μόνο) αφού τους εξασφαλίζει την τετραετία και τους μισθούς τους, κι έτσι θα τα ψηφίσουν. Τώρα, το τι θα νομοθετήσουν δεν θα έχει ουσιαστικά καμία ουσία για αυτούς.
Διότι ακόμα κι αν αυτά τα μέτρα ενεργοποιηθούν λόγω κακής κατάστασης της οικονομίας, η “καυτή πατάτα” θα περάσει (έτσι κι αλλιώς) στην επόμενη κυβέρνηση. Το 2019 θα είναι έτος εκλογών...
Η τήρηση της δέσμευσης
Ο πρωθυπουργός είχε δεσμευτεί πως δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα λιτότητας. Πράγματι, η συμφωνία προβλέπει “Ότι δεν θα υπάρξει ούτε ένα ευρώ περισσότερη λιτότητα”. Αυτό υπηρετεί βεβαίως την κυβερνητική ρητορική, αλλά δεν υπηρετεί την ουσία. Τι σημαίνει πρακτικά “ούτε ένα ευρώ περισσότερη λιτότητα”; Ο κ. Σταθάκης, μιλώντας στο ΣΚΑΙ είπε πως τα μέτρα θα είναι “μηδενικού δημοσιονομικού ελλείμματος”, αλλά δεν μπήκε σε λεπτομέρειες. Οι ...λεπτομέρειες θα είναι το αντικείμενο της διαπραγμάτευσης μεταξύ της κυβέρνησης και των θεσμών που επιστρέφουν στην Αθήνα.
Ωστόσο, ο νέος γύρος των διαπραγματεύσεων πέραν
α. των νέων μέτρων για το 2019 θα αφορά επιπλέον,
β. Το κλείσιμο της αξιολόγησης
γ. Το πακέτο συμφωνίας για χρέος και ύψος πλεονασμάτων.
Σε ό,τι αφορά στο κλείσιμο της αξιολόγησης πάνω στο τραπέζι είναι οι γνωστές προτάσεις για μείωση αφορολογήτου, μισθών, συντάξεων κοκ. Στα μέτρα των δανειστών η κυβέρνηση θα αντιπροτείνει ισοδύναμα. Θα τα δούμε αυτά. Πάντως, γίνεται λόγος για αλλαγή μείγματος οικονομικής πολιτικής. Τι, πόσο, ποιο, θα φανεί. Αλλά κρατάτε μικρό καλάθι...
Για το χρέος και το ύψος των πλεονασμάτων ας μη συζητάμε καλύτερα. Εδώ υπάρχουν οι διαφωνίες των δανειστών...
Το σημείο κλειδί είναι το χρονοδιάγραμμα κατάληξης αυτών των συζητήσεων/διαπραγματεύσεων. Αυτό δεν υπάρχει! Οι συζητήσεις θα γίνονται στο διηνεκές...
Κι αναρωτιέται κανείς τι είδους συμφωνία είναι αυτή που δεν προβλέπει ημερομηνία ολοκλήρωσης της. Αλλά αυτό συνιστά το εφεύρημα της “πολιτικής συμφωνίας”. Ο κ. Σταθάκης επανέλαβε την εκτίμηση ότι θα υπάρξει συμφωνία στο επόμενο έκτακτο Eurogroup του Μαρτίου. Όμως, η εκτίμηση του δεν μπορεί να διεκδικεί δάφνες αξιοπιστίας, καθότι και στο παρελθόν είχε κάνει κατ’ επανάληψη τέτοιες εκτιμήσεις και διαψεύστηκε.
Συμπέρασμα
Πρώτον, η πολιτική συμφωνία σημαίνει επ’ αόριστο συζητήσεις επί συζητήσεων, όσο η Ευρώπη κάνει εκλογές.
Δεύτερον, η πολιτική συμφωνία βολεύει τους πάντες εκτός από την ελληνική οικονομία.
Βολεύει την κυβέρνηση που αγόρασε χρόνο παραμονής στην εξουσία, χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις και πολιτικό κόστος και το κυριότερο πετυχαίνει το στόχο της να φτάσει “το παιχνίδι των καθυστερήσεων” μέχρι τις γαλλικές εκλογές, ει δυνατό και μέχρι τις γερμανικές. Μεσολαβούν και τα μπάνια του λαού, οπότε όλο καλά...
Βολεύει και τους Ευρωπαίους που δεν θέλουν να πονοκεφαλιάζουν με το ελληνικό ζήτημα την ώρα που η Ευρώπη μπαίνει σε προεκλογική περίοδο και το οικοδόμημα του ευρώ ευρύτερα αμφισβητείται με την έλευση Τράμπ.
Δεν βολεύει τους Έλληνες, καθώς η οικονομία θα παραμένει στον καταψύκτη, θα συνεχίσει να βουλιάζει και θα χάνεται το στοίχημα να εισέλθει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης μπας και γυρίσει κάπως το κλίμα.
Αλλά αυτό, ως φαίνεται, ουδόλως απασχολεί κυβέρνηση και δανειστές. Την κυβέρνηση την ενδιαφέρει να πληρώνει μισθούς και συντάξεις και να κάνει αναδιανομή μιζέριας με ισοδύναμα.
Τους δανειστές ενδιαφέρει να υπογράφει ο Τσίπρας συμβάσεις για παραχώρηση αεροδρομίων και υπερταμεία, κι ας καθυστερεί να τις εφαρμόσει. Στο κάτω κάτω της γραφής έχει ο Θεός. Θα γίνουν όλα. Αυτή τη στιγμή σημασία έχει να κάνουν οι εκλογές στην Ευρώπη, χωρίς την Ελλάδα και τους Έλληνες στα πόδια τους...
*Ο Παναγιώτης Μαυρίδης είναι δημοσιογράφος, διευθυντής του new-deal.gr