Οι οικονομολόγοι, ως ο γράφων, μπορεί να μην γνωρίζουμε πολλά, ξέρουμε, όμως, πως να προκαλέσουμε ελλείψεις και περισσεύματα.
Του Κώστα Χριστίδη*
Εάν θέλουμε έλλειψη, αρκεί η κυβέρνηση να ορίσει νομοθετικά ένα ανώτατο (maximum) όριο, που να είναι χαμηλότερο από την τιμή που θα προέκυπτε από την ελεύθερη λειτουργία της αγοράς.
Αυτό εξηγεί π.χ. την έλλειψη στέγης όταν (όπως συνέβαινε στο παρελθόν) επιβάλλεται ‘’πάγωμα’’ στα ενοίκια. Εάν θέλουμε περίσσευμα, δεν έχουμε παρά να ορίσει νομοθετικά η κυβέρνηση ένα κατώτατο (minimum) όριο, που να υπερβαίνει την τιμή που θα προέκυπτε από την ελεύθερη λειτουργία της αγοράς.
Η παρατήρηση αυτή εξηγεί σε σημαντικό βαθμό την ύπαρξη ανεργίας, σε συνδυασμό βέβαια και με την ύπαρξη άλλων λόγων, κυριότερος των οποίων είναι η ανυπαρξία παραγωγικών επενδύσεων ελλείψει των αναγκαίων για την πραγματοποίησή τους προϋποθέσεων. Υπάρχει, όμως, ένας απλός τρόπος για να εξαφανισθούν οι ελλείψεις ή τα περισσεύματα οποιουδήποτε αγαθού ή υπηρεσίας : η κατάργηση όλων των ελέγχων στην τιμή του αγαθού ή της υπηρεσίας αυτής.
Οι επιχειρήσεις απανταχού της γης για να επιβιώσουν στον παγκόσμιο ανταγωνισμό περιορίζουν τον αριθμό εκείνων που απασχολούνται σε μόνιμη βάση μέσα στην επιχείρηση (συνήθως είναι άτομα με εξειδικευμένες γνώσεις και με ιδιαίτερα προσόντα) και αυξάνουν τον αριθμό όσων απασχολούνται με σχέση προσωρινής διάρκειας ή μερικής απασχόλησης. Οι τάσεις αυτές θα αυξάνονται καθώς εισερχόμαστε στην εποχή της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης και της ευρύτερης χρήσης μηχανών με τεχνητή νοημοσύνη.
Η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να εμφανίζει χαρακτηριστικά όπως: μεγάλο μέγεθος παραοικονομίας, συντριπτική πλειοψηφία μικρών οικογενειακών επιχειρήσεων, γραφειοκρατικές δυσκαμψίες στην αγορά εργασίας, ύπαρξη πολλών ‘’κλειστών’’ ή ‘’προστατευμένων’’ επαγγελματικών κλάδων, κομματοκρατούμενο συνδικαλισμό, ανεπαρκές εκπαιδευτικό σύστημα, υπερτροφικό δημόσιο τομέα με ανορθολογική διάρθρωση και έντονα φαινόμενα γραφειοκρατίας και διαφθοράς.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η κυβέρνηση αποφασίζει και διατάσσει την αύξηση του ορίου του κατώτατου μισθού. Αυτή η αγορανομικού τύπου παρέμβαση στον χώρο της εργασίας θα έχει τα εξής αποτελέσματα: αύξηση της αδήλωτης εργασίας, αύξηση της μερικής απασχόλησης σε βάρος της πλήρους, ένταση των προβλημάτων των οριακών επιχειρήσεων και κυρίως των μικρομεσαίων που παλεύουν μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, κλείσιμο πολλών εξ αυτών, αύξηση της φυγής των νέων στο εξωτερικό.
Εάν οποιαδήποτε κυβέρνηση θέλει πραγματικά να καταπολεμήσει την ανεργία, δεν έχει παρά να μειώσει δραστικά τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων (με ανάλογες περικοπές δημοσίων δαπανών). Τα υπόλοιπα δεν είναι παρά ταχυδακτυλουργίες ιδιοτελών πολιτικών προς εντυπωσιασμό της σε μεγάλο βαθμό οικονομικώς αναλφάβητης κοινής γνώμης.
Νομικός - Οικονομολόγος*