Περισσότεροι από 15.000 επισκέπτες βρέθηκαν το Σαββατοκύριακο στην Ελευσίνα δίνοντας το παρών, παρά τον κακό καιρό, στην εντυπωσιακή τελετή έναρξης της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Παράλληλα, 3.000.000 θεατές παρακολούθησαν μέσω της ΕΡΤ την μεγάλη γιορτή που στήθηκε στην πόλη η οποία έφερε την καλλιτεχνική υπογραφή του Μιχαήλ Μαρμαρινού και σκηνοθετήθηκε από τον καταξιωμένο Βρετανό Chris Baldwin.

Το σύνθημα για την τελετή έναρξης δόθηκε το απόγευμα του με την έλευση, στο πάρκινγκ του Παλαιού Ελαιουργείου, των Πομπών, του Ελευσίνιου Κινήματος, με περισσότερα από 700 άτομα να πλημμυρίζουν τους δρόμους της πόλης με μουσική και χορό από τους τόπους καταγωγής τους, των TimeCircus που έφτασαν από το Βέλγιο έχοντας διασχίσει 3000 χλμ επί εννέα μήνες την Ευρώπη με το Landship, και των Ημεροδρόμων 21 χλμ, ατόμων με και χωρίς αναπηρία που διένυσαν την Ιερά Οδό, εκκινώντας το μεσημέρι από τον Κεραμεικό. Μια εκστατική εμπειρία - συνάντηση που θα μείνει ανεξίτηλα γραμμένη στη μνήμη όλων.

Στο θέατρο του Παλαιού Ελαιουργείου, με οικοδέσποινα της τελετής τη Ρένα Μόρφη, , χαιρετισμό απηύθυναν η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής Μαργαρίτης Σχοινάς, η Υπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, ο Περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης, ο Υφυπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης, ο Δήμαρχος Ελευσίνας Αργύρης Οικονόμου, η Πρόεδρος της 2023 Ελευσίς Δέσποινα Γερουλάνου και η Διευθύνουσα Σύμβουλος της 2023 Ελευσίς Νανά Σπυροπούλου, παρουσία θεσμικών φορέων, εκπροσώπων καλλιτεχνικών οργανισμών, Πρεσβειών, καθώς και Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης. Σύντομο χαιρετισμό μέσω βίντεο απέστειλε, τέλος, ο Τζακ Λανγκ, ένας εκ των δυο -μαζί με τη Μελίνα Μερκούρη- οραματιστών του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.

«Θέλει χρόνο για να μπορέσεις να δεις κάποια πράγματα που δεν φαίνονται..»: Με αυτή τη φράση εκκίνησε η εντυπωσιακή δράση της τελετής έναρξης με τίτλο «Μυστήρια Μετάβασης». Η ανάδυση μιας μυθικής οντότητας από τα βάθη της θάλασσας, ενός μεταλλικού γλυπτού 22 μέτρων μήκους, έξι μέτρων ύψους και βάρους 10 τόνων, στολισμένου με την εμβληματική παπαρούνα του αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας, σχεδιασμένου από τον Philippe Geoffrey, σε φωτισμούς και mapping του Petko Tanch, η υποβλητική αφήγηση του Βαγγέλη Λίγγου, Προέδρου του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Ελευσίνας - Δυτικής Αττικής, οι μελωδίες από 122 CHÓRES, σε καλλιτεχνική επιμέλεια Μαρίνας Σάττι, και κοστούμια σχεδιασμένα από τον Πάρι Μέξη, καθώς και η πρωτότυπη μουσική του Άγγελου Τριανταφύλλου συνέθεσαν το μυσταγωγικό γεγονός της 2023 Ελευσίς, που πραγματοποιήθηκε στη θάλασσα της Ελευσίνας, παρουσία χιλιάδων θεατών. Μια θαλάσσια χορογραφία στήθηκε στον κόλπο της πόλης από 16 βάρκες και έναν πλωτό γερανό να λειτουργούν ως σκηνή για τους 30 μουσικούς της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, ενώ βάρκες και πλοία του λιμανιού, στα οποία επέβαιναν 17 καπετάνιοι και 11 βοηθοί καπετάνιου, συμμετείχαν με τις κόρνες τους.

Στη συνέχεια, σε κλίμα χαράς αλλά και συγκίνησης, το κοινό περιηγήθηκε σε μία πρωτότυπη πολιτιστική διαδρομή στο παράκτιο μέτωπο της πόλης, που περιελάμβανε 19 ξεχωριστές δράσεις, όπως πειραματικά project, χορογραφίες, ηχητικές εγκαταστάσεις, ρεσιτάλ ποντιακής λύρας, θαλασσινά κεράσματα σε απροσδόκητους χώρους όπως ταράτσες, αυλές, συνεργείο αυτοκινήτων, ταβέρνες, μπαλκόνια, παράθυρα και δώματα. Παράλληλα, από το απόγευμα του Σαββάτου, Νύμφες έκαναν αναπάντεχα την εμφάνισή τους στην πόλη, σε κινησιολογική επιμέλεια του Κωνσταντίνου Ρήγου και ενδυματολογική της Όλγας Καραβερβέρη.

Αμέσως μετά την πολιτιστική διαδρομή, 5000 θεατές κατευθύνθηκαν για πρώτη φορά στο πρώην εργοστάσιο ΙΡΙΣ, για να παρακολουθήσουν από κοντά την ιστορική επανένωση των Στέρεο Νόβα, ενώ για όσους δεν πρόλαβαν να εξασφαλίσουν έγκαιρα δελτίο εισόδου, η συναυλία προβλήθηκε σε ζωντανή μετάδοση. Η βραδιά ολοκληρώθηκε με ένα ξέφρενο πάρτι με γυναίκες DJs από την Ελευσίνα και άλλες Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης, τις Mini Zucchini (Τιμισοάρα, Ρουμανία), DJs ENIKŐ (Βέσπρεμ, Ουγγαρία), MOTERIS (Κάουνας, Λιθουανία), Fo aka Fofi Tsesmeli (Ελευσίνα, Ελλάδα) και Amii Watson (Ες-συρ-Αλζέτ, Λουξεμβούργο), να καταλαμβάνουν τα decks στην Αποθήκη 1 του Παλαιού Ελαιουργείου μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

Την Κυριακή, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών πραγματοποιήθηκαν μόνο οι εκδηλώσεις που είχαν προγραμματιστεί σε κλειστό χώρο, με τα εγκαίνια της εικαστικής εγκατάστασης Μυστήριο 44 Heiner Goebbels 7 Στήλες, παρουσία του καλλιτέχνη και την έκθεση Μυστήριο 17 Μελίνα, να προσελκύουν το ενδιαφέρον του κοινού. Και οι δυο δράσεις φιλοξενούνται στις Αποθήκες 2 και 3 αντίστοιχα του Παλαιού Ελαιουργείου.

Το σύνολο των εκδηλώσεων του διημέρου δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί χωρίς την πολύτιμη συνδρομή 200 εθελοντών από το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων της Περιφερειακής Εφορείας Δυτικής Αττικής, τον Σύλλογο Εθελοντών Θριασίου Πεδίου, τον Πανελευσινιακό Α.Π.Ο. Στίβο, τους Αθηναίους Δρομείς, την Ομάδα Εθελοντών Μεγαριτών Αττικής (ΟΕΜ), το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού, τον Σύλλογο Δρομέων Υγείας Ελευσίνας, καθώς και των 14 Εθνοτοπικών Συλλόγων της Ελευσίνας που συνθέτουν την ψυχή της πόλης.

Πέντε νέα κτίρια ενεργοποιήθηκαν για την Τελετή Έναρξης: οι Αποθήκες 1, 2 & 3 του Παλαιού Ελαιουργείου, το Αναψυκτήριο στο παράκτιο μέτωπο και ο προαύλιος χώρος του Πρώην εργοστασίου ΙΡΙΣ, τα οποία θα παραμείνουν ως παρακαταθήκη στην πόλη της Ελευσίνας.

Συνολικά, περισσότεροι από 270 εξειδικευμένοι επαγγελματίες εργάστηκαν εντατικά για την υλοποίηση της απαιτητικής αυτής παραγωγής, ενώ για την κάλυψη του παράκτιου γεγονότος χρησιμοποιήθηκαν συνολικά 28 κάμερες, τρεις κινηματογραφικοί γερανοί, δυο drones, 200 φώτα και προβολείς, 100 ηχεία συναυλίας και οκτώ γιγαντοοθόνες οθόνες LED.