Προχθές ακούσαμε τους αρχηγούς των κομμάτων της αντιπολίτευσης στις τοποθετήσεις τους για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, όπου αναδείχθηκε η πολιτική υποκρισία τους, "πασπαλισμένη" με μπόλικη άγνοια και αφέλεια.
Από τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό δεν χρειάζεται να αναλύσουμε όσα είπε ο Μητσοτάκης, γιατί δεν έχει νόημα να επαναλαμβάνουμε τα ίδια πράγματα, που παραθέσαμε χθες από αυτήν εδώ τη στήλη. Λίγες ώρες μετά την υπερψήφιση του προϋπολογισμού και την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση, ήρθε ο ακριβοδίκαιος και αυστηρός Economist για να μας ανακοινώσει ότι ανακηρύσσει "πρωταθλήτρια" για το 2023 την ελληνική οικονομία, λόγω των επιδόσεων της, μεταξύ 35 χωρών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης! Άντε τώρα να λάβει κάποιος στα σοβαρά τον αντιπολιτευτικό λόγο του Κασσελάκη ή του Ανδρουλάκη ή των υπολοίπων που βρίσκονται εντός Βουλής. Δυστυχώς, στην προσπάθεια τους να κερδίσουν πόντους, ρέπουν διαρκώς στον λαϊκισμό και τους εκθέτουν τα γεγονότα. Αλλά και οι δημοσκοπήσεις..
Σύμφωνα με τον Economist, η Ελλάδα είναι η φετινή... νικήτρια στις οικονομικές επιδόσεις, καθώς κατάφερε να έχει χαμηλότερο πληθωρισμό από άλλες χώρες, μικρότερο εύρος πληθωρισμού, υψηλή ανάπτυξη, αύξηση της απασχόλησης και σημαντική μείωση της ανεργίας, ενώ το Χρηματιστήριο Αθηνών παρουσιάζει την καλύτερη επίδοση με άνοδο 43%. Η Ελλάδα κατάφερε να έχει καλύτερες επιδόσεις από χώρες όπως η Νότιο Κορέα, η οποία κατατάσσεται στη δεύτερη θέση, αλλά και από τις ΗΠΑ που βρίσκονται στην τρίτη. Πολλές άλλες χώρες, βρίσκονται αρκετά χαμηλότερα και βέβαια όλα αυτά δεν αποτελούν... καλαμπούρι, ούτε ο Economist βρίσκεται στη... λίστα Πέτσα!
Η διεθνής επενδυτική κοινότητα έχει βάλει στις κορυφαίες θέσεις της παγκόσμιας λίστας την Ελλάδα, γιατί πολύ απλά, υπάρχουν τα απτά αποτελέσματα της ελληνικής κυβέρνησης, τα οποία δεν μπορούν να αμφισβητηθούν από κανέναν. Αυτά τα βλέπουν μόνο αυτοί που ξέρουν να διαβάζουν τους αριθμούς και γνωρίζουν πώς κινείται μια οικονομία. Κανείς δεν μπορεί να τους κοροϊδέψει και επιπλέον είναι πάρα πολύ υποψιασμένοι σε σχέση με τις κρίσεις τους, καθώς υπάρχει το κακό προηγούμενο της ελληνικής... περιπέτειας. Το 2024 αναμένουμε σημαντικές επενδύσεις, οι οποίες θα φτάσουν τα 24 δισ. ευρώ, ενώ αν δεν υπάρξουν ανατροπές στο διεθνές περιβάλλον, θα σημειωθεί νέο ρεκόρ κατά την τουριστική περίοδο. Ταυτόχρονα, περιμένουμε τη μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα,. Μοναδικός μας εχθρός είναι το αναπάντεχο, που μπορεί να επιφέρει μεγάλες ανατροπές. Η Ελλάδα αποτελεί μια ανερχόμενη δύναμη και εφόσον δεν ξανακάνουμε... ανοησίες, σε μερικά χρόνια θα είναι ενισχυμένη η θέση της σε βαθμό, ο οποίος θα είναι εκπληκτικά θεαματικός...
Η ισχυρή ελληνική οικονομία απειλείται...
Η Ελλάδα μπαίνει δυναμικά στον επενδυτικό χάρτη, μετά και την επιστροφή στην επενδυτική βαθμίδα, η οποία έχει ως επόμενη... διαδρομή την κατάκτηση της αξιολόγησης Α.
Το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και οι ιδιωτικές επενδύσεις, αναμένεται να δημιουργήσουν μια κοσμογονία έργων. Κατασκευές, logistics, τεχνολογία, βιομηχανία, πρωτογενής τομέας, τουρισμός, λιανικό εμπόριο έχουν μπροστά τους λαμπρό μέλλον, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν ανατροπές στο διεθνές περιβάλλον, οι οποίες θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την πορεία ολικής επαναφοράς της ελληνικής οικονομίας. Όλα καλά και άγια. Ωστόσο, με ποιους θα υλοποιηθούν όλα αυτά τα έργα. Η έλλειψη εργατικών χεριών διαπερνά οριζοντίως και καθέτως ολόκληρη την οικονομική δραστηριότητα.
Οι νέοι Έλληνες που έχουν όρεξη για δουλειά και για την ανάπτυξη δεξιοτήτων φθίνουν συνεχώς. Ταυτοχρόνως, απέχουν από δουλειές που έκαναν οι πατεράδες ή οι παππούδες τους, καθώς θεωρούν ότι έχουν κόπο και κρύβουν μπόλικη... ρουτίνα. Κάποτε οι εργάτες δούλευαν σκληρά και καταπονούσαν το σώμα τους. Σήμερα, όλες οι δουλειές είναι προσαρμοσμένες σε ένα νέο μοντέλο, το οποίο βασίζεται στα επιτεύγματα της τεχνολογίας. Επιπλέον, έρχεται και η τεχνητή νοημοσύνη, η οποία θα επηρεάσει την εργασία σε πολλούς τομείς, Κάποτε όλοι κρέμονταν από τις ελιές ανεβαίνοντας σκάλες για να τις κατεβάσουν με τις χτένες. Τώρα υπάρχουν τα μηχανήματα που σου επιτρέπουν να κάθεσαι κάτω από το ελαιόδεντρο και να την τινάζεις με άνεση, χωρίς μάλιστα να θέτεις σε κίνδυνο τη σωματική σου ακεραιότητα. Η συγκομιδή της ελιάς είναι ένα απλό παράδειγμα και περίπου 1.000.000 μικροί, μεσαίοι και μεγάλοι ελαιοπαραγωγοί ξέρουν πολύ καλά πόσο δύσκολη είναι η εύρεση προσωπικού.
Στις αρχές Νοεμβρίου προκηρύχθηκε ένα πρόγραμμα για τους επιδοματούχους της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, οι οποίοι έχουν μπει σε ειδικό καθεστώς λόγω της απολιγνιτοποίησης. Θα διατηρούσαν όλα τα επιδόματα που έπαιρναν, θα λάμβαναν επίδομα στέγασης και μετακίνησης και θα πήγαιναν στην Κρήτη για να μαζέψουν ελιές και να συμπληρώσουν το εισόδημα τους. Οι θέσεις του προγράμματος ήταν 500, υπέβαλαν αίτηση 55, ενώ στο τέλος πήγαν στην Κρήτη μόλις... δύο! Στην οικοδομή ψάχνουν με τα... κιάλια να βρουν καλουπατζήδες, σιδεράδες, υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, πλακάδες και άλλες ειδικότητες. Οι Έλληνες μάστορες και τεχνίτες φθίνουν συνεχώς, ενώ έρχονται στο προσκήνιο αλλοδαποί. Στον τουρισμό, ιδίως το καλοκαίρι, αγανακτούν οι επαγγελματίες του κλάδου, καθώς δεν βρίσκουν εργατικά χέρια. Στις μεταφορικές εταιρείες ψάχνουν κόσμο, αλλά δεν βρίσκουν. Το ίδιο ισχύει και στα σούπερ μάρκετ. Η κατάσταση είναι απελπιστική και δεν θα αργήσει η ώρα, όπου όλα αυτά θα έχουν αντίκτυπο στο ασφαλιστικό σύστημα.
Η μόνιμη εκδοχή που χρησιμοποιούν όλοι είναι ότι "τα αφεντικά δεν πληρώνουν". Με αυτήν τη νοοτροπία εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες θα κινδυνεύσουν για να συμπληρώσουν τον στοιχειώδη χρόνο ασφάλισης για σύνταξη, ο οποίος έχει οριστεί στα 20 έτη. Δηλαδή, πώς ζουν όλοι αυτοί που δηλώνουν άνεργοι; Είναι μεγαλύτερα τα επιδόματα από τους μισθούς που προσφέρονται; Σε καμία περίπτωση. Απλά υπάρχει η ανεργία τριβής. που κρατάει στον... πάγκο χιλιάδες ανέργους, οι οποίοι θα μπορούσαν να δουλέψουν, αλλά θέλουν να δουλέψουν, με τους δικούς τους όρους. Και μέχρι να βρεθεί μια τέτοια... δουλεία, προτιμούν να αράξουν ή να κάνουν τους ντελιβαράδες. Ποιοι καλύπτουν τα κενά των ημεδαπών που είναι απρόθυμοι για εργασία; Μα φυσικά οι αλλοδαποί. Αλλά και αυτοί πλέον είναι λίγοι, ενώ το πρόβλημα θα γίνεται ολοένα και μεγαλύτερο, όσο θα ανοίγει το εύρος της οικονομικής δραστηριότητας.
Από την άλλη πλευρά, πολλοί είναι αυτοί που θα προβληματιστούν σχετικά με τις δυνητικές επενδύσεις στη χώρα μας, αν συναντήσουν απροθυμία για την προσφορά εργασίας. Χειρότερα θα είναι τα πράγματα στον πρωτογενή τομέα. Χιλιάδες εκτάσεις θα μείνουν χέρσες γιατί δεν υπάρχουν εργατικά χέρια, καθώς πολλοί αλλοδαποί έφυγαν ή ετοιμάζονται να φύγουν προς τη Δυτική Ευρώπη, όπου είναι πιο εύκολο να αποκτήσουν νόμιμα έγγραφα και να βρουν δουλειές με υψηλότερες αποδοχές, παρά το γεγονός ότι η ζωή εκεί είναι πολύ πιο ακριβή. Η μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων και των εκμεταλλεύσεων στο ζωικό κεφάλαιο, θα οδηγήσουν μοιραία σε περιορισμό της ζήτησης, που θα καλυφθεί εν μέρει από αυξημένες εισαγωγές.
Επιβαρυντικός παράγοντας για την εργασία είναι και η κλιματική αλλαγή και οι ζημιές που προκαλούνται από φυσικά φαινόμενα και επηρεάζουν την οικονομική δραστηριότητα, αλλά και τις επαγγελματικές αποφάσεις για χιλιάδες οικογένειες. Έτσι, με βάση όλα τα προαναφερόμενα, θα φτάσουμε στο σημείο όπου θα μειώνονται συνεχώς οι προσφερόμενες ποσότητες, οπότε θα ανεβαίνουν οι τιμές. Επιπλέον, αν αυξηθεί η προσφορά εργασίας, τότε τα μεροκάματα θα σταθεροποιηθούν σε χαμηλότερα επίπεδα, περιορίζοντας το κόστος παραγωγής, αλλά και τις τελικές τιμές λιανικής πώλησης. Άρα, αν προσθέσουμε και την παράμετρο της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων της, θα βρεθούμε τα επόμενα χρόνια αντιμέτωποι με λιγότερες εκτάσεις, λιγότερους εργάτες και ακριβότερα προϊόντα, καθώς θα επηρεαστούν η βιομηχανία και πολλοί ακόμη κλάδοι.
Οι σημερινοί τριαντάρηδες, όταν θα βγουν στη σύνταξη στα 70 τους, υπό τις παρούσες συνθήκες, θα λάβουν ένα... πουρμπουάρ, αντί για σύνταξη, αν το ασφαλιστικό σύστημα δεν εισπράττει επαρκείς πόρους που θα εγγυώνται καλύτερες συνθήκες υγείας και ικανοποιητικές μελλοντικές αποδοχές. Η ανάπτυξη θα βρεθεί στον... αέρα, οι επενδύσεις σε μια χώρα που θα μαστίζεται από την υπογεννητικότητα, θα περιορίζονται και εν τέλει θα βγούμε πολλαπλά ζημιωμένοι. Η παροχή άδειας παραμονής και εργασίας σε μερικές δεκάδες χιλιάδες αλλοδαπούς, δεν αρκεί για να καλυφθούν οι μελλοντικές ανάγκες της οικονομίας και να χρηματοδοτηθεί το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας. Το 2050 θα είμαστε σχεδόν δύο εκατομμύρια λιγότεροι σε σχέση με τον σημερινό πληθυσμό. Τα πράγματα θα είναι εφιαλτικά για τις επόμενες γενιές. Η επιλογή να κλειστούμε στο... καβούκι μας και να απορρίπτουμε τους ξένους, είναι προφανές ότι θα είναι επιζήμια. Δυστυχώς, δεν μπορούμε να έχουμε εργάτες από τη Σουηδία, τη Νορβηγία, τη Φινλανδία ή την Ελβετία. Τις χειρωνακτικές εργασίες και τις εργασίες που έχουν κόπο, τις κάνουν αλλοδαποί, οι οποίοι προέρχονται από τον μουσουλμανικό κόσμο. Ξέρουμε ότι οι αποφάσεις για να φέρεις τέτοιο κόσμο δεν είναι και τόσο εύκολες. Οι ημεδαποί δεν πάνε σε δουλειές που κάνουν αλλοδαποί και αυτό σίγουρα αποτελεί πρόβλημα, το οποίο θα βρούμε μπροστά μας...
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει το μεγάλο στοίχημα της Παιδείας. Η κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη μετά την υιοθέτηση της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών να περάσει στο επόμενο στάδιο, το οποίο αφορά την αναβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η λειτουργία μη κρατικών πανεπιστημίων από το εξωτερικό θα συγκρατήσει τις διαρροές ανθρώπινων "εγκεφάλων" στην αλλοδαπή και θα λειτουργήσει ως κράχτης για την προσέλκυση φοιτητών από γειτονικές χώρες. Η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια θα έχει ανάγκη από εκατοντάδες χιλιάδες εργατικά χέρια. Οι ημεδαποί δεν θέλουν να κάνουν δουλειές, οι οποίες τους... προσβάλλουν και προτιμούν να μείνουν άνεργοι, λαμβάνοντας τα κρατικά επιδόματα με το ανάλογο... χαρτζιλίκι από τα πρόσωπα του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος (γονείς και παππούδες).
Ο κίνδυνος εργασιακής και εκπαιδευτικής χρεοκοπίας είναι ένας εφιάλτης για τις επόμενες δεκαετίες και θα χρειαστούν τολμηρά μέτρα και ρηξικέλευθες λύσεις για να γίνει η Ελλάδα μια χώρα επενδύσεων, πολλών θέσεων εργασίας και υψηλού επιπέδου παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Όσο καθυστερούμε, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το κόστος που θα πληρώσουμε στο μέλλον. Μακάρι να γεννούσε κάθε οικογένεια 4 και 5 και... 8 παιδιά, τα οποία θα ήταν αποφασισμένα να κάνουν όλες τις δουλειές, όταν θα ενηλικιώνονταν. Δυστυχώς όμως, όλα αυτά είναι... ουτοπικά. Και από τη στιγμή που δεν γίνονται όλα αυτά, αναλωνόμαστε σε συζητήσεις με δεξιό ή αριστερό πρόσημο, αποφεύγοντας να δούμε την αλήθεια κατάματα.
Η χώρα είναι σύνορο της Δύσης και πρέπει να προστατεύει τα σύνορα της. Πρέπει να κλείσει τα παράθυρα κα τις χαραμάδες, έχοντας τον έλεγχο της κεντρικής πύλης. Μέσω αυτής θα μπορούν να έρθουν οργανωμένα και με συγκεκριμένες προδιαγραφές, όσοι θέλουν να εργαστούν και να δημιουργήσουν στη χώρα μας, με όρους διαφάνειας και πλήρους ταυτοποίησης. Εφόσον απορρίψουμε αυτές τις επιλογές και ταυτόχρονα συνεχίσουμε να είμαστε δέσμιοι της αριστερίλας στην εκπαίδευση, τότε ας είμαστε προετοιμασμένοι για μελλοντικές απειλές χρεοκοπίας. Και οι απειλές αυτές δεν θα έχουν τα χαρακτηριστικά της πρόσφατης μνημονιακής περιόδου, αλλά εντελώς διαφορετικά. Ωστόσο, το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο. Και αυτό είναι το χειρότερο...