Το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης οδεύει προς ένα πανηγυρικό κλείσιμο για το 2023, με ιστορικό ρεκόρ, ως αποτέλεσμα της πτώσης των αποδόσεων των αμερικανικών ομολόγων, ενώ και στην Ευρώπη τα μηνύματα από τους χρηματιστηριακούς δείκτες και τα κρατικά ομόλογα είναι θετικά.
Οι αγορές βλέπουν ότι η αντιπληθωριστική πολιτική εξελίσσεται ομαλά, παρά τα διάφορα εμπόδια που κατά καιρούς εμφανίζονται. Το 2024, υπό κανονικές συνθήκες, θα αρχίσει η αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού, ενώ ο αντίκτυπος της επενδυτικής βαθμίδας και των θετικών εκθέσεων των διεθνών οίκων, αντανακλάται στα χαμηλότερα επιτόκια των ελληνικών κρατικών τίτλων, αλλά και στην πορεία του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών, το οποίο ανακηρύσσεται "πρωταθλητής", όπως έγραψε χαρακτηριστικά ο Economist. Από την άλλη, η μείωση των επιτοκίων θα τονώσει την οικονομική δραστηριότητα, θα αυξήσει τις επενδύσεις και θα τροφοδοτήσει τους αναπτυξιακούς ρυθμούς. Όλα αυτά θα ισχύσουν εφόσον δεν προκύψει ανατροπές. Γιατί αν γυρίσει ο κόσμος ανάποδα, τότε δεν έχει και νόημα να μπαίνουμε σε τέτοιου είδους... ευχάριστες αναλύσεις.
Όμως, κάθε τρεις και λίγο προκύπτουν θέματα. Στην αρχή ήταν ο πόλεμος Ισραήλ Χαμάς, ενώ τώρα, μπορεί να προκύψει νέα εμπλοκή με τους αντάρτες Χούθι στον Κόλπο του Άντεν της Υεμένης. Οι αντάρτες επιτίθενται σε εμπορικά πλοία, ανατρέποντας την κανονικότητα στις θαλάσσιες μεταφορές και κόβουν ουσιαστικά τη διαδρομή μέσω Ερυθράς Θάλασσας και Διώρυγας του Σουέζ. Με όλα αυτά που συμβαίνουν στην περιοχή, ο δυτικός κόσμος ετοιμάζεται να δώσει την απάντηση του με την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων για να προστατευτεί η ναυσιπλοϊα. Χιλιάδες πλοία διαφόρων ομίλων και χωρών κινδυνεύουν. Έτσι, είναι μοιραία η τροφοδότηση των ανοδικών τάσεων στα ναύλα και στις τιμές των προϊόντων που διακινούνται. Το πλαίσιο του κινδύνου έδωσε με τον πλέον παραστατικό τρόπο χθες, ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, Βασίλης Κορκίδης. Όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά "εφόσον η παρέμβαση των ΗΠΑ με την πρώτη ομάδα των χωρών της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, που ανέλαβαν δράση για τη διαφύλαξη της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα, δεν αποδώσει σύντομα, τότε οι οικονομικές ζημίες, σε παγκόσμια κλίμακα, θα ανέλθουν ημερησίως σε πολλά δισεκατομμύρια δολάρια".
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, το προ διετίας δεκαήμερο κλείσιμο της Διώρυγας δημιούργησε καθυστέρηση 2 εβδομάδων στις αφίξεις στον Πειραιά και άλλα λιμάνια της Μεσογείου, καθώς και 3-4 εβδομάδες επιπλέον χρόνο στις τελικές παραδόσεις εμπορευμάτων. Η τότε αναμονή των πλοίων, με φορτία αξίας άνω των 9 δισ. δολ., εκτιμάται ότι κόστισε, σε παγκόσμια κλίμακα, περίπου 6 δισ. δολ. για κάθε εβδομάδα καθυστέρησης. Έτσι, σημειώθηκε διπλασιασμός των ναύλων, ειδικά στα δεξαμενόπλοια, καθώς θα έπρεπε να αλλάξουν πλεύση και να κάνουν τον περίπλου της Αφρικής. Ούτε λίγο, ούτε πολύ, μιλάμε για 15.000 ναυτικά μίλια! Και να ήταν μόνο αυτό; Εκατοντάδες πλοία εγκλωβίστηκαν και όσα εκτελούσαν μεταφορές, έπρεπε να κάνουν τον γύρο της... γης! Αυτό ισοδυναμεί με αυξημένη χρήση πετρελαίου, ωθώντας τις τιμές σε υψηλότερα επίπεδα.
Μεταξύ των πλοίων που βρίσκονται σε αναμονή από την πλευρά της Μεσογείου, είναι πολλά τάνκερς που μεταφέρουν ημερησίως 9 εκατ. βαρέλια πετρελαίου, από και προς την Ασία, με φορτία κυρίως από Καζακστάν, Ρωσία, Λιβύη και Αζερμπαϊτζάν. Επιπλέον, η Διώρυγα εξυπηρετεί τη διακίνηση του 4% του παγκόσμιου όγκου υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), σε ετήσια βάση. Οι μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες μεταφορών θα επιβαρυνθούν και θα επιβαρύνουν, με επιπλέον κόστος για κάθε ημέρα καθυστέρησης, τους παραλήπτες των φορτίων. Σημειώνεται ότι η Διώρυγα του Σουέζ, μήκους 120 μιλίων, αποτελεί τη συντομότερο διαδρομή της ναυσιπλοΐας που συνδέει την Ευρώπη και την Ασία, με μηνιαία διέλευση καθαρού φορτίου άνω των 100 εκατ. τόνων. Οι ποσότητες αυτές αντιστοιχούν στο 12% του παγκόσμιου όγκου και το 30% των εμπορευματοκιβωτίων, που ανέρχονται σε 1,4 εκατ. μηνιαίως.
Με φόντο το ενεργειακό και τις πληθωριστικές πιέσεις, το παγκόσμιο εμπόριο, αιφνιδίως, βρίσκεται ενώπιον ενός ιδιότυπου “εκβιασμού” από τους Χούθι, που έχουν συμπαραταχθεί με τη Χαμάς και εξαπολύουν πυραυλικές επιθέσεις κατά πλοίων, εμπλέκοντας τη διεθνή ναυτιλία και το εμπόριο. Ήδη, φορείς της ποντοπόρου ναυτιλίας όπως, οι Bimco, Intercargo, ICS και ECSA έχουν ζητήσει την λήψη μέτρων με τον σχηματισμό πολυεθνικής δύναμης από έναν στόλο πολεμικών πλοίων για την αστυνόμευση της περιοχής και την αποκλιμάκωση της έντασης. Επιπλέον, εταιρείες όπως οι BP, Maersk, MSC, CMA, Hapag Lloyd, μετά και την αύξηση των ασφαλίστρων κατά κινδύνων πολέμου, αμέσως ανακοίνωσαν αναστολή διελεύσεων από την Ερυθρά και αναδρομολόγηση με περίπλου της Αφρικής, που σημαίνει 10 ημέρες επιπρόσθετο ταξίδι για 700.000 εμπορευματοκιβώτια, με εμπορεύματα αξίας 35 δισ. δολ. Αυτό σημαίνει ότι προκαλείται σημαντική ζημιά στα λιμάνια της ανατολικής Μεσογείου και ειδικότερα στον Πειραιά, που αποτελεί τον μεγαλύτερο λιμένα.
Από το ελληνικό υπουργείο Ναυτιλίας αναμένονται οδηγίες προς τα ελληνόκτητα πλοία που κινούνται στη θαλάσσια περιοχή, ενώ η Διεύθυνση Ποντοπόρου Ναυτιλίας του Λιμενικού Σώματος έχει ήδη εκδώσει συστάσεις προς τα πληρώματα για επαγρύπνηση και νυχτερινό διάπλου. Δεδομένου ότι το 90% του παγκοσμίου εμπορίου διακινείται δια θαλάσσης, η επίδραση στη διαμόρφωση των τιμών διαμετακόμισης, αλλά και στα κόστη των καυσίμων, είναι αναπόφευκτη. Μάλιστα, ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ Βασίλης Κορκίδης επισημαίνει ότι αν δεν υπάρξει ταχεία αποκλιμάκωση της έντασης και δεν "απονευρωθούν" οι αντάρτες της Υεμένης, τότε το παγκόσμιο εμπόριο θα βρεθεί ενώπιον της "τέλειας καταιγίδας", καθώς ειδικά αυτήν την περίοδο, το παγκόσμιο εμπόριο και η εφοδιαστική αλυσίδα έχουν ανάγκη την ηρεμία και χρειάζονται οπωσδήποτε την απρόσκοπτη διέλευση από τη Διώρυγα του Σουέζ. Αν δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η κατάσταση από το ΝΑΤΟ, θα υπάρχει πρόβλημα. Από την άλλη, μπορεί να προκύψει ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα, αν η σύρραξη στη Λωρίδα της Γάζας επεκταθεί σε περιφερειακό επίπεδο, καθώς οι αντάρτες Χούθι είναι υποστηρικτές της Χαμάς και μπροστινοί των μουλάδων του Ιράν. Αν ανοίξει εκεί μέτωπο, τότε τα πράγματα θα πάρουν άλλη τροπή και η ζημιά για την παγκόσμια οικονομία θα μεγαλώσει.