Τα πρώτα ευρήματα που θα κοίταξαν οι πολιτικοί αρχηγοί της αντιπολίτευσης και τα επιτελεία τους, ειδικά ο Ν. Ανδρουλάκης και ο Σ. Κασελάκης στις πέντε τελευταίες δημοσκοπήσεις (Opinion Poll, Marc, GPO, Prorata, Pulse), είναι βέβαιο ότι θα αφορούσαν τα ποσοστά στην πρόθεση ψήφου. Ιδιαίτερο δεν ενδιαφέρον θα συγκέντρωσε αν πέρασε το ΠΑΣΟΚ δεύτερο και πόσο προηγείται, όπως και πώς έχουν ανατραπεί συνολικά οι πολιτικές ισορροπίες.
Η κυβέρνηση και η Ν.Δ είχε κάθε λόγο να στρέψει την προσοχή της σε άλλα σημεία των ερευνών. Γιατί συγκεντρώνοντας 38%-40% στην εκτίμηση ψήφου προηγείται 22%-25% του δεύτερου κόμματος. Η κυβέρνηση είχε επομένως κάθε λόγο να σταθεί σε άλλα ευρήματα, στα ποιοτικά ευρήματα που καλείται να ζυγίσει και να μελετήσει για τη συνέχεια της θητείας της. Να σταθεί στα ευρήματα που αφορούν την αποδοχή του έργου της από την κοινωνία.
Εδώ υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού διανύουμε μια εποχή γκρίνιας, δυσφορίας από την κοινωνία λόγω βασικά της ακρίβειας που σε όλες τις έρευνες αναδεικνύεται πρώτο θέμα που απασχολεί τους πολίτες με ποσοστά πάνω από 60%. Αυτό το κλίμα επηρεάζει καθοριστικά τη συνολική αξιολόγηση του κυβερνητικού έργου που εμφανίζεται στα επίπεδα του 29% (Opinion Poll).
Ωστόσο, εδώ εμφανίζονται αποτελέσματα σε κρίσιμα ερωτήματα που αναδεικνύουν αντανακλαστικά και προσδοκίες της κοινωνίας. Οι έρευνες πραγματοποιήθηκαν εν μέσω έντονων αντιδράσεων από τους ελεύθερους επαγγελματίες για το νέο τρόπο φορολόγησής τους. Τα ευρήματα όμως δείχνουν άλλα από εκείνα που πιθανώς θα αναμένονταν.
Δείχνουν ότι οι πολίτες συμφωνούν με τη γενική φιλοσοφία του μέτρου, ακόμη και αν η επιβολή ενός ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος δεν συνιστά μεταρρύθμιση, παρά δείχνει περισσότερο τη διαχρονική αποτυχία του φοροελεγκτικού μηχανισμού να συλλάβει τη φοροδιαφυγή.
Πιο συγκεκριμένα, την οριζόντια φορολόγηση των αυτοαπασχολούμενων τη θεωρεί «σωστή» το 19% των πολιτών (Pulse), ενώ το 40% απαντά ότι είναι «σωστή αλλά χρειάζεται διορθώσεις». Το 59% δηλαδή απαντά ότι πρέπει να χτυπηθεί η φοροδιαφυγή στους ελεύθερους επαγγελματίες, έστω και αν λέει στην κυβέρνηση ότι πρέπει σε κάποια σημεία να επανεξετάσει τη θέση της και να προβεί σε βελτιώσεις. Το ποσοστό που τη θεωρεί προς τη «λάθος κατεύθυνση» είναι το 30%.
Το ακόμη πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι με την πρόταση της κυβέρνησης να τους φορολογήσει συμφωνεί και ένα πολύ μεγάλο μέρος των ίδιων των θιγόμενων. Το 10% απαντά ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και το 36% ότι είναι προς τη σωστή, αλλά χρειάζονται βελτιώσεις. Το 46% δηλαδή των αυτοαπασχολούμενων συμφωνεί ότι κάτι πρέπει να γίνει με το πρόβλημα της εκτεταμένης φοροδιαφυγής στον χώρο τους, έναντι ενός 47% που απαντά ότι το μέτρο είναι προς τη λάθος κατεύθυνση. Σύμφωνα με την έρευνα της marc η κοινωνική πλειοψηφία και πάλι με ποσοστό 49.1% θεωρεί τα μέτρα προσπάθεια περιορισμού της φοροδιαφυγής έναντι 41.5% που τα θεωρεί άδικο χαράτσι.
Τι δείχνουν τα παραπάνω; Ότι ακόμη και όταν η κοινωνία αναγνωρίζει ότι η τεκμαρτή φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών αποτελεί απόδειξη της κραυγαλέας μέχρι τώρα αποτυχίας του φορολογικού μηχανισμού να εντοπίσει όσους κλέβουν το κράτος, παρά μεταρρύθμιση, καθώς και ότι πτυχές του φορολογικού νομοσχέδιου είναι λάθος και χρήζουν επανεξέτασης, εντούτοις ζητά από την κυβέρνηση, αφού τις διορθώσει, να μην κάνει πίσω. Θεωρεί ότι χρειάζονται βήματα, μέτρα για την πάταξη της φοροδιαφυγής που συζητάμε για δεκαετίες και βήματα δε βλέπουμε. Λογικό. Το 60% περίπου απαντά ότι πάντα ή συχνά έχει βρεθεί μπροστά σε πρόταση από ελεύθερους επαγγελματίες να πληρώσουν λιγότερα αρκεί να μη ζητήσουν απόδειξη (Opinion Poll).
Eίναι φανερό, ότι η κοινωνία απαιτεί τολμηρές κινήσεις από τη κυβέρνηση, να ανοίξει κεφάλαια, να κάνει γρηγορότερα βήματα σε βαλτωμένους τομείς, να αναπτύξει ταχύτερο βηματισμό. Δεν τη θέλει ως απλό διαχειριστή μιας κατάστασης, αλλά να αλλάξει παράδειγμα στην άσκηση πολιτικής, να κάνει όσα υποσχέθηκε.
Μήπως δεν είναι χαρακτηριστικό και ότι το 61% τασσόταν υπέρ της κυβερνητικής πρότασης για την ψηφιοποίηση της διαδικασίας για την μεταβίβαση ακινήτων με μόνο το 15% να θεωρεί ότι η πρόταση βρίσκεται σε λάθος κατάσταση;
Ας σημειωθεί δε, ότι το εύρημα αναδεικνύονταν, ενώ ακόμα οι αντιδράσεις των συμβολαιογράφων ήταν έντονες. Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν ότι στην κοινωνία έχοντας βιώσει χρόνια στασιμότητας και ατέρμονων συζητήσεων για θέματα επί δεκαετίες, έχουν διαμορφωθεί νέοι συσχετισμοί, νέες πλειοψηφίες υπέρ μέτρων που κάποια χρόνια πριν θα ήταν αδιανόητες.
Ποιος θα περίμενε πριν κάποια χρόνια μέτρα φορολόγησης να συγκεντρώνουν την κοινωνική πλειοψηφία; Στην πράξη η κοινωνία στέλνει για μια ακόμη φορά ένα ηχηρό μήνυμα προς την κυβέρνηση ότι βρίσκεται πιο μπροστά από αυτήν. Απαιτεί τολμηρότερα βήματα από αυτά τα οποία κάνει το κυβερνητικό σχήμα για να αντιμετωπιστούν παθογένειες δεκαετιών.
Σε τελευταία ανάλυση αυτό ήταν και το μήνυμα των τελευταίων διπλών εκλογών και κάθε καθυστέρηση δε γίνεται κατανοητή, εκλαμβάνεται ως απραξία, ολιγωρία, ατολμία. Η χώρα έχει ανάγκη από μεταρρυθμίσεις και η στιγμή είναι τώρα. Πριν απ΄όλα γιατί έχει ωριμάσει πια η αναγκαιότητά τους αλλά και γιατί οι πολιτικοί συσχετισμοί βοηθούν σε μια τέτοια κατεύθυνση. Άλλωστε οι βουλευτικές εκλογές θα πραγματοποιηθούν σε τρεισήμισι χρόνια και ακόμα αν υπάρχουν αντιδράσεις, θα έχει φανεί η ωφελιμότητα των μεταρρυθμίσεων, θα έχει φανεί ποιοι είναι προοδευτικοί και μεταρρυθμιστές και ποιοι δίνουν μάχες οπισθοφυλακών.
Μεταρρυθμίσεις παντού και τώρα. Αυτό είναι το μήνυμα, η λαϊκή απαίτηση που διψάει από αλλαγές. Μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και θα τολμούν τομές στο μεγάλο ασθενή που λέγεται κράτος. Μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία με ίδρυση μη Κρατικών Πανεπιστημίων, αλλά και μεγάλες αλλαγές στη λειτουργία της Εκπαίδευσης, την ουσιαστική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, την καταλληλότητα των δομών και το περιεχόμενο, σπουδών από το Νηπιαγωγείο μέχρι τα Πανεπιστήμια ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στον ανταγωνισμό που θα συναντήσουν οι νέοι άνθρωποι στην εποχή της ψηφιοποίησης, της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης.
Ριζικές αλλαγές στην Υγεία με στήριξη και εκσυγχρονισμό του ΕΣΥ. Μεταρρύθμιση στην Δικαιοσύνη που να αντιμετωπίζει τις παθογένειες με πρώτη την παροιμιώδη καθυστέρηση στους ρυθμούς απονομής Δικαιοσύνης που έχει τροφοδοτήσει ανέκδοτα.
Μεταρρυθμίσεις παντού και τώρα και για την ακρίβεια, μεταρρυθμίσεις ή τώρα ή ποτέ. Αυτό είναι το πιο ουσιαστικό μήνυμα από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Η μπάλα είναι στο γήπεδο της κυβέρνησης, η κοινωνία είναι έτοιμη να τις στηρίξει και οι πολιτικοί συσχετισμοί το επιτρέπουν. Σε τελευταία ανάλυση ας χαραχτούν σ΄αυτή τη βάση οι νέες διαχωριστικές γραμμές και όχι στη βάση ξεπερασμένων ιδεοληψιών ή υπαρξιακές ανάγκες τμημάτων της αντιπολίτευσης. Χρειάζεται όμως να ανεβάσει στροφές...