Ποια απήχηση μπορεί να έχει η γεμάτη μίσος αντιδυτική ομιλία του Ρώσου προέδρου στο Κρεμλίνο, με αφορμή την προσάρτηση στη Ρωσία του 15% του ουκρανικού εδάφους; Ποιοι μπορούν να ακολουθήσουν τον Βλαντιμίρ Πούτιν στον αυτοκρατορικό του δρόμο και στις κρίσεις που προκαλεί, μόνο και μόνο για να παραμένει στην εξουσία; Τελικά δε, ποιά θα είναι η κατάσταση της Ρωσίας και η δύναμή της μετά το πέρασμα Πούτιν από την εξουσία; Αυτά όσον αφορά τα ρωσικά πράγματα και τις ευρασιατικές ηγεμονικές φιλοδοξίες, ενός ανθρώπου που στα αρχεία της KGB εθεωρείτο «πανούργα μετριότης»;

Ας δούμε όμως ποια είναι η κατάσταση και στον περίφημο αντιδυτικό άξονα που «οραματίζονται» ο Πούτιν και ο εθνικιστής φιλόσοφος σύμβουλος του Αλεξάντερ Ντούγκιν; «...Η ασάφεια είναι ο κανόνας», τονίζει ο Γάλλος πρώην πρέσβης στην Ουάσιγκτων Ζεράρ Αρώ και δεν έχει άδικο. Όσο για τη διαπίστωση του δεν αφήνει έξω από το χορό και τη Δύση.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία το αποδεικνύει: η Δύση, ακόμη και όταν υπερασπίζεται την ανεξαρτησία μιας χώρας που δέχεται επίθεση, αποτυγχάνει να κινητοποιήσει τη διεθνή κοινότητα στο πλευρό της, πέρα από μια αόριστη καταδίκη του επιτιθέμενου, καταρχήν από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Λίγες χώρες ακολούθησαν το παράδειγμά της για την επιβολή κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας.

Πράγματι, ακόμη και αν δεν εγκρίνει ή δεν υποστηρίζει τον Πούτιν, ο υπόλοιπος κόσμος σκοπεύει να μείνει όσο το δυνατόν πιο μακριά από μια σύγκρουση που δεν τον αφορά άμεσα. Ενίοτε, μάλιστα, το εκμεταλλεύεται αγοράζοντας ρωσικό πετρέλαιο στο οποίο έχει επιβληθεί εμπάργκο από τους Ευρωπαίους με έκπτωση. Ως αποτέλεσμα, οι Ρώσοι αξιοποίησαν αυτή τη φαινομενική ουδετερότητα, για να ισχυριστούν ότι ο κόσμος είδε στη στρατιωτική τους επέμβαση έναν αγώνα των λαών ενάντια σε μια παρακμιακή και καταπιεστική Δύση, Υπό αυτό το πρίσμα οι Ρώσοι παρουσίασαν τις κυρώσεις ως αμφισβήτηση της ρωσικής κυριαρχίας και ζήτησαν από την Κίνα και την Ινδία να συμβάλλουν στη δημιουργία ενός αντιδυτικού μετώπου.

Πομπωδώς δε, μετά τη γνωστή συνάντηση των τριών αντιδυτικών δυνάμεων στη Σαμαρκάνδη, ανακοίνωσαν την εμφάνιση μιας νέας διεθνούς τάξης, στην οποία η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία θα ήσαν οι πυλώνες.

Το πρόβλημα όμως με το παραπάνω πουτινικό «όραμα» είναι ότι ο Κινέζος Χι Τζινπίνγκ και ο Ινδός Μόντι, δεν έχουν καμιά πρόθεση να βυθίσουν τους λαούς τους στη φτώχεια. Ούτε τους γοητεύει ο ευρασιατικός φασισμός που αναδύεται μέσα από τη ρητορική Πούτιν. Οι δύο Ασιάτες ηγέτες, πρόσφατα ακόμα, υπενθύμισαν στο Ρώσο δικτάτορα τη δέσμευσή τους υπέρ της ειρήνης και η υπενθύμιση αυτή θα μπορούσε να εκληφθεί ως έμμεση απόρριψη του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία.

Είναι αλήθεια ότι και οι τρεις τους απορρίπτουν την αμερικανική ηγεμονία. Αλλά ο παραλληλισμός σταματά εκεί. Υπάρχει κάτι περισσότερο από μια απόχρωση μεταξύ, αφενός, της λυσσαλέας εχθρότητας της Ρωσίας και της παγκόσμιας αντίθεσης της Κίνας στις Ηνωμένες Πολιτείες και, αφετέρου, της ανησυχίας της Ινδίας για ανεξαρτησία, η οποία είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Ουάσιγκτον όταν την συμφέρει. Επιπλέον, πώς μπορεί η Κίνα και η Ινδία να συνταυτίζονται όταν η αντιπαλότητά τους αποτελεί βασικό στοιχείο της ασιατικής γεωπολιτικής εδώ και μισό αιώνα; Τα κοινά τους σύνορα δεν συμφωνούν καν, οδηγώντας σε επαναλαμβανόμενα περιστατικά που εκφυλίστηκαν σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο το 1962. Τον Ιούνιο του 2020, μια έντονη ένταση στα Ιμαλάια το κατέδειξε και πάλι με κόστος, και από τις δύο πλευρές, τη ζωή δεκάδων στρατιωτών.

Επιπλέον, στη βάση της αρχής ότι ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου, η Κίνα έχει στενές σχέσεις με τον ασυμβίβαστο αντίπαλο της Ινδίας, το Πακιστάν. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι γνωστό ότι η πυρηνική αποτροπή της Ινδίας έχει δύο στόχους, την Κίνα και το Πακιστάν. Το συμπέρασμα είναι τότε εύκολο να εξαχθεί: το Νέο Δελχί έχει κάθε συμφέρον να πλησιάσει τις χώρες της περιοχής που, όπως η Ινδία, ανησυχούν για την εμφάνιση της Κίνας. Αυτό κάνει συμμετέχοντας στο Asian Quad, μια νέα ευέλικτη δομή συνεργασίας, η οποία φέρνει κοντά την Ινδία, την Ιαπωνία, την Αυστραλία και... τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ως εκ τούτου, δεν έχει νόημα να καταστήσουμε την Ινδία συμμέτοχο σε έναν αντιαμερικανικό συνασπισμό· εμμένει στην αυστηρότερη realpolitik: είναι έτοιμη να συμμετάσχει σε οποιοδήποτε εγχείρημα στο οποίο μπορεί να βρει το συμφέρον της. Εάν η Ρωσία της παρέχει εξελιγμένα όπλα και φθηνό πετρέλαιο, γιατί όχι: Aς μην βλέπουμε όμως σε αυτή την πεζή πραγματικότητα απώτερα πολιτικά σχέδια τα οποία δεν υπάρχουν.

Ο άξονας Μόσχας-Πεκίνου είναι πιο στέρεος επειδή βασίζεται σε κοινά συμφέροντα έναντι της Δύσης. Ας μην συναγάγουμε άνευ όρων ευθυγράμμιση, ιδίως όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Κίνα, η οποία υπερασπίζεται την κυριαρχία της στο Θιβέτ ή την Ταϊβάν, δεν μπορεί παρά να δει με ανάμεικτα συναισθήματα τη διοργάνωση δημοψηφισμάτων για την αμφισβήτηση των διεθνώς συμφωνημένων συνόρων. Επιπλέον, δεν μπορεί να εγκρίνει έναν πόλεμο που αποσταθεροποιεί το διεθνές εμπόριο εις βάρος των χωρών που είναι πελάτες και οφειλέτες της. Η σύγκρουση της δίνει ένα απροσδόκητο αποτέλεσμα, αλλά αυτό είναι εις βάρος της Ρωσίας, η οποία σύντομα θα έχει μόνο αυτήν ως κύριο πελάτη του φυσικού αερίου της και έτσι θα γίνει δέσμιος προμηθευτής για να ικανοποιήσει τη ζωτική της ανάγκη για ενεργειακούς πόρους. Ορισμένοι μάλιστα πιστεύουν ότι η Ρωσία, αντί να ανοικοδομήσει την παγκόσμια τάξη προς όφελος της, είναι τώρα καταδικασμένη στον ρόλο του «λαμπρού δεύτερου» της Κίνας, όπως ήταν η Αυστροουγγαρία της Γερμανίας το 1914.

«...Αυτό που βλέπουμε», τονίζει στο περιοδικό “Λε Πουάν” ο πρέσβης Ζεράρ Αρώ, «...δεν μας επιτρέπει να ανακοινώσουμε την ήττα της Δύσης. Οι αντίπαλοί της απέχουν αισθητά από το να είναι ενωμένοι. Στις νέες συνθήκες, απαιτούνται επιδέξιοι χειρισμοί, χωρίς αλαζονεία και με θέληση να γίνεται αντιληπτό τι θέλουν οι άλλοι. Ινδία, Νότια Κορέα, Νότια Αφρική, Βραζιλία, έχουν τα δικά τους συμφέροντα, που μπορεί να μην είναι πάντα τα ίδια με τα αντίστοιχα δυτικά. Η εναλλακτική λύση στη δυτική υπεροχή δεν είναι ένας νέος συνασπισμός, όποιος και αν είναι, είναι ένας πολυπολικός κόσμος χωρίς κυρίαρχη δύναμη, ο οποίος θα αναγνωρίσει τον πραγματισμό ως υπέρτατη αξία και θα προσαρμοστεί σε αυτήν....».