Καταλυτικό στοιχείο για την αναστάτωση στις αγορές αποτελεί η υποβάθμιση της οικονομίας των ΗΠΑ από τον οίκο Fitch, από την ανώτατη βαθμίδα "ΑΑΑ", στην αμέσως χαμηλότερη. Ένα από τα επιχειρήματα για την υποβάθμιση, εκτός των κλασσικών οικονομικών στοιχείων είναι και η επιδείνωση του πολιτικού κλίματος και ο κίνδυνος μελλοντικού... εμφυλίου, με αφορμή τις δικαστικές εκκρεμότητες του πρώην προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ. Οι ΗΠΑ από παράγοντας παγκόσμιας ηγεμονίας, κινδυνεύουν να εμπλακούν σε μια διελκυστίνδα εσωστρέφειας και μάλιστα σε μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο, λόγω του πολέμου των Ρώσων στην Ουκρανία.
Επιπλέον, ο οίκος Moody's υποβάθμισε το αξιόχρεο 10 μικρομεσαίων τραπεζών και τις προοπτικές άλΛων 11, ενώ έχουν πυκνώσει οι εκθέσεις που βλέπουν... σκούρα τα πράγματα στον τραπεζικό κλάδο σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Στα χρηματιστήρια παρατηρούνται κινήσεις μείωσης των θέσεων κυρίως στις τραπεζικές μετοχές, καθώς φαίνεται ότι η επενδυτική στρατηγική πρέπει να προσαρμοστεί με βάση τα νέα δεδομένα. Και βέβαια, όπως λέει ο θυμόσοφος λαός, ενός κακού μύρια (μπορεί να) έπονται...
"Φουντώνουν" οι τιμές της ενέργειας
Οι αμφιβολίες σχετικά με την επάρκεια ποσοτήτων υγροποιημένου αερίου στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης στην Ευρώπη, αλλά και ο φόβος απεργιών από εργαζομένους σε κρίσιμες εγκαταστάσεις, όπως για παράδειγμα στην Αυστραλία, ξαναφέρνουν στο προσκήνιο των εφιάλτη της εκτόξευσης των τιμών του φυσικού αερίου, ενόψει του χειμώνα.
Μετά την κατάρρευση της τιμής του από τα 350 ευρώ ανά μεγαβατώρα πέρυσι, στα 25 ευρώ πριν από μερικές εβδομάδες, έχουν επανέλθει στο προσκήνιο
τα "μαύρα" σενάρια. Η τιμή του πολύτιμου καυσίμου έχει ενισχυθεί πάνω από 50% την τελευταία περίοδο, ενώ τα συμβόλαια Νοεμβρίου δείχνουν ότι θα ξεπεράσει ακόμη και τα 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Η άνοδος της τιμής του φυσικού αερίου, εφόσον διατηρηθεί ή ενισχυθεί, επιφυλάσσει πιθανόν νέες οδυνηρές εκπλήξεις μέσα στο προσεχές διάστημα.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον αβεβαιότητας, η μείωση της ημερήσιας παραγωγής πετρελαίου από τις χώρες του ΟΠΕΚ, διατηρεί τις τιμές των καυσίμων σε υψηλά επίπεδα και αναζωπυρώνει τις πληθωριστικές τάσεις, μετά την επιβράδυνση που σημείωσε ο πληθωρισμός τους τελευταίους μήνες. Πλέον, έχει ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για την άνοδο του πληθωρισμού, καθώς θα αρχίσει η σύγκριση των νέων υψηλότερων τιμών της τρέχουσας συγκυρίας με τις αντίστοιχες του περυσινού φθινοπώρου, όπου σημειώθηκε ραγδαία αποκλιμάκωση, κυρίως στο φυσικό αέριο και το ρεύμα.
Κρίση στα τρόφιμα, άνοδος πληθωρισμού και υψηλά επιτόκια
Το μπλόκο των Ρώσων στα ουκρανικά σιτηρά σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών συνθηκών στην παραγωγή, έχουν οδηγήσει σε απογείωση των τιμών τους, γεγονός που θα φέρει και νέες ανατιμήσεις στα άλευρα.
Ο τιμάριθμος των τροφίμων εξακολουθεί να κινείται σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τον γενικό δείκτη του πληθωρισμού, σχεδόν σε όλες τις αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες. Συνεπώς, η παγκόσμια οικονομία κινδυνεύει να βρεθεί στη δίνη μια νέας κρίσης στην αλυσίδα των τροφίμων και στον ομαλό εφοδιασμό των αγορών, με προφανείς αρνητικές προεκτάσεις για τις φτωχές χώρες του πλανήτη. Ταυτόχρονα, παρατηρούνται εντυπωσιακές αυξήσεις στο ρύζι, λόγω καταστροφών στην Ασία, ενώ οι επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων θα πλήξουν και τη φετινή παραγωγή ελαιόλαδου, η τιμή του οποίου κινείται σε πρωτοφανή ιστορικά υψηλά.
Τα μηνύματα από το διεθνές περιβάλλον δεν είναι ευοίωνα, ενώ οι κυβερνήσεις αναμένεται να βρεθούν αντιμέτωπες με νέες κοινωνικές εκρήξεις, από τη στιγμή που ο μέσος πολίτης, δεν θα μπορεί να καλύψει τις στοιχειώδεις
ανάγκες του για έξοδα στέγασης, διατροφή και ενέργεια. Το σκηνικό αυτό δεν εξυπηρετεί την αντιπληθωριστική πολιτική και μάλιστα πολλοί οικονομικοί αναλυτές αναμένουν ότι κατά τη διετία 2024-2025, δεν θα αποφευχθεί ο στασιμοπληθωρισμός, δηλαδή, η διατήρηση του δείκτη τιμών σε σχετικά υψηλά επίπεδα με ταυτόχρονα υψηλά επίπεδα του δείκτη της ανεργίας. Προς το παρόν το δεύτερο δεν επιβεβαιώνεται.
Μέσα σε ένα τέτοιο σκηνικό, ορθώνονται σοβαρά εμπόδια στην πολιτική των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, οι οποίες, μπορεί να μην έχουν πει την... τελευταία τους λέξη, σε σχέση με το... ταβάνι τους. Οι δυσάρεστες αυτές εξελίξεις, θα καταστήσουν ακριβότερο το χρήμα, πλήττοντας τις επενδύσεις και αναγκάζοντας τις κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε αναθεωρήσεις προϋπολογισμών, καθώς θα αναγκαστούν να δαπανήσουν περισσότερο δημόσιο χρήμα. Μην ξεχνάμε ότι η Ευρωζώνη υποχρεώνει τις χώρες για να επιστρέψουν στους σφιχτούς δημοσιονομικούς κανόνες από το 2024, μετά τη σχεδόν τετραετή χαλάρωση λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, αλλά και της ενεργειακής κρίσης, ως αποτέλεσμα της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Επιπλέον, αν οι τιμές της ενέργειας ξεφύγουν, τότε είναι σίγουρο ότι θα ενεργοποιηθεί και πάλι το μοντέλο κρατικών επιδοτήσεων, προκειμένου να περιοριστεί το βάρος προς τα νοικοκυριά και να αποφευχθούν κοινωνικές εκρήξεις. Πολλοί είναι αυτοί που ισχυρίζονται ότι σε πολλές χώρες η άνοδος των τροφίμων, η έξαρση της ακρίβειας και του πληθωρισμού και η διατήρηση των επιτοκίων σε υψηλά επίπεδα θα οδηγήσουν σε νέα σημαντική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, οι οποίοι δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν μεταξύ άλλων και στην πληρωμή των φόρων τους. Μπορεί να μην υπάρχουν ενδείξεις για επικείμενη "τέλεια καταιγίδα", ωστόσο, το τοπίο είναι πολύ... νεφελώδες!
Η ανθεκτικότητα της Ελληνικής οικονομίας, τα πλεονεκτήματα και οι αβεβαιότητες
Τα... σύννεφα στο διεθνές περιβάλλον έρχονται σε μια περίοδο, όπου η Ελλάδα παίζει δυνατά το "χαρτί" της οικονομίας, περιμένοντας να το...
εξαργυρώσει μέσω της αναβάθμισης στην επενδυτική βαθμίδα από τους διεθνείς οίκους.
Τα δεδομένα που έχουμε μπροστά μας συνθέτουν ένα περιβάλλον... αισιόδοξης αβεβαιότητας! H οικονομία διατηρεί την κεκτημένη ταχύτητα του success story και αναμένει έως το τέλος του έτους, τουλάχιστον τρεις νέες αναβαθμίσεις από αναγνωρισμένους οίκους αξιολόγησης (DBRS, Standard & Poor's, Fitch), ενώ ήδη έχει πα΄ρει επενδυτική βαθμίδα από τον Γερμανικό οίκο Skope Ratings και τον Ιαπωνικό R&I. Επιπλέον, διατηρεί την ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική, διαθέτει υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα πολύ πάνω από τους στόχους, δεν πιέζεται για πληρωμές τοκοχρεολυσίων για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους, πάει για ιστορικό ρεκόρ στις αφίξεις και στις εισπράξεις τουριστικών εσόδων και διατηρεί πολύ υψηλούς ρυθμούς προσέλκυσης επενδύσεων. Επίσης, έχει να παίξει με τα ισχυρά "χαρτιά" των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν παράγοντες αβεβαιότητας που μπορεί να ανακόψουν τη θετική πορεία της οικονομίας, όπως ο υψηλός πληθωρισμός στα τρόφιμα, καθώς "χτυπάει" το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών και μπορεί να προκαλέσει ντόμινο αρνητικών εξελίξεων στην οικονομική δραστηριότητα και στα δημοσιονομικά. Επιπλέον, στοιχείο προβληματισμού αποτελεί η σημαντική κάμψη των εξαγωγών τον Ιούνιο κατά 24%, σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα ενώ είναι σίγουρο ότι πολλές επιχειρήσεις θα προχωρήσουν από τον Σεπτέμβριο σε προληπτικές απολύσεις προσωπικού, απομακρύνοντας τον δείκτη της ανεργίας από το ποσοστό-ορόσημο του 10%, το οποίο, υπό τις καλύτερες προϋποθέσεις μπορεί να επιτευχθεί κάποιον μήνα του 2024.
Γενικά, η οικονομία αντέχει και η πολιτική σταθερότητα υπάρχει έστω και με κάποιες... σκιές στην εικόνα της κυβέρνησης, λόγω των πυρκαγιών ή θευμάτων δημόσιας τάξης, Οι προσεχείς 4 μήνες έως το κλείσιμο του έτους, θα αποτελέσουν τον οδηγό για τις οικονομικές εξελίξεις του 2024. Το θετικό momentum της οικονομίας αντανακλάται στις τιμές των ομολόγων, τις μετοχές και τα ακίνητα, ενώ, σύμφωνα με τους διεθνείς οίκους, η Ελλάδα μπορεί να αντέξει ακόμη και το πλέον ακραίο σενάριο, έχοντας ισχυροποιήσει και το τραπεζικό της σύστημα. Τα θετικά είναι περισσότερα από τα αρνητικά, ωστόσο, μια... απρόβλεπτη εξέλιξη ή κάποιες δυσμενείς ανατροπές, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σημαντική αναθεώρηση δεδομένων και στόχων...
Η οπαδική βία, ο Μητσοτάκης και μία αγχωμένη σύσκεψη
Ο Κάφκα στην ελληνική Δικαιοσύνη
Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
