Η «προεκλογική» συζήτηση στο ΚΙΝΑΛ φούντωσε μετά την αναφορά του Γ. Παπανδρέου στην ανάγκη διαμόρφωσης μιας πρότασης «προοδευτικής διακυβέρνησης». Ξαφνικά, ένας όρος που θα έπρεπε να αποτελεί την επικεφαλίδα του μανιφέστου ενός σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, αποτέλεσε σημείο αιχμής στις διαδικτυακές αντιπαραθέσεις μεταξύ των υποψηφίων και –κυρίως- των υποστηρικτών τους.
Και τούτο γιατί με τον όρο «προοδευτικός» έχουν προσδιοριστεί και αυτοπροσδιοριστεί δεκάδες διαφορετικές τάσεις, ρεύματα σκέψεις, πολιτικές, πολιτικοί, κόμματα και σχηματισμοί.
Όμως, αλήθεια, τι συνιστά προοδευτική τοποθέτηση σήμερα και ποιος μπορεί να την εκφράσει;
Εισαγωγικά, θέλω να αναφέρω πως απεχθάνομαι τους γεωγραφικούς προσδιορισμούς στην πολιτική. Γεωγραφικοί (συνεπώς απολίτικοι) προσδιορισμοί είναι οι όροι αριστερά, κεντροαριστερά, δεξιά, κέντρο, μπρος, πίσω, λίγο ακόμα αριστερά. Ανέκαθεν με ενοχλούσε στο ΠΑΣΟΚ η αγωνία αυτοπροσδιορισμού αρκετών συντρόφων αλλά και όλου του πολιτικού μας μορφώματος στην "αριστερά" και το άγχος μην χαρακτηριστούμε "δεξιοί". Αυτοπροσδιοριζόμενος πολιτικά ως σοσιαλδημοκράτης - φιλελεύθερος αδυνατώ και αδιαφορώ να αντιληφθώ και να υπολογίσω εάν και πόσα κλικ αριστερός είμαι.
Πιστεύω βαθιά πως ο διαχωρισμός δεξιάς- αριστεράς είναι σήμερα αναχρονιστικός. Πως η διαχωριστική γραμμή μεταξύ προόδου και συντήρησης δεν είναι μια πραγματική γραμμή, κάθετη στον άξονα των κοινοβουλίων που χωρίζει αυτούς που κάθονται αριστερά και δεξιά, αλλά μια οριζόντια γραμμή που χωρίζει στα δυο τα περισσότερα από τα αστικά δημοκρατικά κόμματα και αφορά την απάντηση σε μια σειρά κυρίαρχα ερωτήματα, όπως:
Πόσο ανεκτική θέλουμε την κοινωνία; Ποιος ο ρόλος των ξένων; Ποια θέση πρέπει να έχει η θρησκεία στην χώρα μας; Πώς θέλουμε να λειτουργεί η παιδεία και η υγεία; Πόσο ανεξάρτητη δικαιοσύνη θέλουμε; Συμφωνούμε ή όχι στην ελεύθερη αγορά και στην ελευθερία διακίνησης αγαθών, προσώπων και υπηρεσιών; Πώς αντιλαμβανόμαστε τις έννοιες νόμος, τάξη και ασφάλεια; Τι ποιοτικά χαρακτηριστικά ζητάμε από τους πολιτικούς μας; Είμαστε πρόθυμοι να αλλάξουμε, να κριθούμε, να αξιολογηθούμε; Είμαστε διατεθειμένοι να παραχωρήσουμε στοιχεία της εθνικής μας βάσης σε ένα υπερεθνικό σχηματισμό; Πώς στεκόμαστε απέναντι στο λαϊκισμό, στις συντεχνιακές διεκδικήσεις και στις συνδικαλιστικές συμπεριφορές του παρελθόντος; Ποια η άποψη μας για την ενεργειακή και κλιματική κρίση και τι είμαστε θα θυσιάσουμε για την προστασία του περιβάλλοντος;
Οι απαντήσεις σε όλα αυτά και πολλά ακόμα, συγκροτούν σήμερα το περιεχόμενο της τοποθέτησης στην προοδευτική ή τη συντηρητική πλευρά της κοινωνίας και της πολιτικής, ανεξάρτητα από την ταμπέλα που θέλουμε εμείς ή οι άλλοι να βάλουμε στην στάση μας.
Μόλις περιγράψουμε τι είναι «προοδευτική» πρόταση, για να έρθουμε στη «διακυβέρνηση», είναι απαραίτητα ακόμα μερικά βήματα:
Το πρώτο είναι να γίνει αποδεκτή η βάση διαχωρισμού προόδου και συντήρησης που περιγράφηκε πιο πάνω. Επιμένοντας σε διαχωρισμούς αριστεράς-δεξιάς βασισμένους σε θεωρίες του 19ου αιώνα, όχι μόνο η πρόοδος δεν θα προσδιορίζεται άλλα η "αντισυστημική" οπισθοδρομική πλευρά θα κερδίζει και έδαφος και -το χειρότερο- νομιμοποίηση.
Επόμενο βήμα είναι να οριοθετηθούν οι τακτικοί σύμμαχοι και οι στρατηγικοί αντίπαλοι στο σύγχρονο πολιτικό κόσμο. Αν ξενίζει ο όρος σύμμαχοι, ας επιμείνουμε στον όρο στρατηγικοί αντίπαλοι και, με την εις άτοπον απαγωγήν, να προσδιορίσουμε τις δυνάμεις που πολιτικά μπορούν να στηρίξουν μια προοδευτική ατζέντα. Αυτό είναι το πιο δύσκολο βήμα, γιατί απαιτεί υπερβάσεις και αναθεωρήσεις αντιλήψεων που συμπλεγματικά και αντανακλαστικά αναπτύσσονται. Είναι δύσκολο για ένα στέλεχος σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, που έχει μάθει να θεωρεί αντίπαλο και "συντηρητικό" τον κεντροδεξιό πολιτικό και εν δυνάμει σύμμαχο τον "αριστερό" ή κομμουνιστή (με τον τελευταίο μπορεί να είχε συνυπάρξει και στο ίδιο κόμμα) να αποδεχθεί πως, ενδεχομένως, ο κεντροδεξιός είναι πιο κοντά στις απόψεις του σχετικά με το τι είναι προοδευτικό σήμερα, από ότι ένα στέλεχος της "αριστερής" πτέρυγας του κόμματος του.
Το τρίτο βήμα είναι η διαμόρφωση ρεαλιστικών και ξεκάθαρων πολιτικών προτάσεων και πρακτικών που να απαντούν στα ερωτήματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω και θα πηγαίνουν την κοινωνία ολοένα και σε πιο προοδευτικά επίπεδα.
Σε αυτά όλα λοιπόν βρίσκεται η ουσία και επομένως η αξιολόγηση του λόγου και της παρουσίας των υποψηφίων προέδρων και όχι σε ευχολογικού και συνθηματολογικού χαρακτήρα επικεφαλίδες που θα μπορούσαν να χωρέσουν τον οποιονδήποτε. Η εποχή απαιτεί καθαρότητα σκέψης, σαφήνεια άποψης, θάρρος και ειλικρίνεια στη διατύπωση τους. Χορτάσαμε από συνθήματα που δεν οδηγούν πουθενά.
Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
