Όλα άρχισαν στη Φλώριδα της Αμερικής στα μέσα του 19ου αιώνα από έναν γιατρό, τον John Gorria, που πέθανε πάμπτωχος και με τη βούλα του τρελού. Και όμως, ο γιατρός αυτός, σε μια περιοχή που μαστιζόταν από ελονοσία και αφόρητη ζέστη 110 μέρες το χρόνο με θερμοκρασίες 45ο, συνέλαβε τα κλιματιστικά μηχανήματα και τους καταψύκτες.
Του Αθ.Χ. Παπανδρόπουλου
Από πρακτικής πλευράς όμως, η εφεύρεσή του, δηλαδή το πρώτο κλιματιστικό με εξωτερική στήριξη ,κυκλοφόρησε στο Σαν Αντόνιο των ΗΠΑ το 1930 και κόστιζε από 11.000 έως 50.000 δολάρια. Ήταν δηλαδή απρόσιτο στο 99,9% των Αμερικανών. Όσο για τον πρώτο αγοραστή του μηχανήματος, όπως γράφει ο συγγραφέας John Tamny, ήταν ένας πλούσιος κληρονόμος από τη Μινεάπολη με κάποια ακίνητα στη διάθεση του.
Πάντως ο ουσιαστικός εφευρέτης και πρώτος παραγωγός κλιματιστικών, με εξωτερική μονάδα, υπήρξε ο Willis Haviland Carrier (1876-1950), Αμερικανός μηχανικός και επιχειρηματίας στη συνέχεια. Ένας επιχειρηματίας χάρη στον οποίον εκδημοκρατίστηκε ο κλιματισμός, γεγονός που δίνει στη βιομηχανική επανάσταση δημοκρατικό και οικουμενικό χαρακτήρα, πράγμα που δεν έχει συμβεί με καμμιά άλλη επανάσταση.
Όπως γράφει ο John Tamny στον ιστότοπο του Brownstone Institute , «η ιστορία της μαζικής παραγωγής κλιματιστικών είναι ουσιαστικά ότι, αυτά που κάποτε ήταν σύμβολα κύρους είναι πλέον κάτι κοινότοπο. Το κρίσιμο σημείο εδώ είναι ότι κάποιοι άνθρωποι έγιναν πολύ πλούσιοι κάνοντας τα κλιματιστικά κάτι πολύ συνηθισμένο. Έτσι λειτουργεί ο κόσμος. Ή τουλάχιστον έτσι μπορείς να γίνεις πλούσιος σ' αυτόν τον κόσμο. Ο καλύτερος τρόπος για να γίνεις πολύ ευκατάστατος πολύ γρήγορα είναι να παράγεις σε αφθονία και σε χαμηλές τιμές ό,τι παλιότερα ήταν σπάνιο και απαιτούσε αιματηρή οικονομία.»
Στο πλαίσιο αυτό, αν κανείς θεωρήσει την οικονομία με καθαρή σκέψη, θα καταλάβει ότι η βιομηχανική επανάσταση έφερε τον εκδημοκρατισμό της πρόσβασης σε βασικά αγαθά που κάποτε ήσαν ανύπαρκτα ή απρόσιτα όταν δημιουργήθηκαν.Αυτό σημαίνει ότι ο εκδημοκρατισμός της παραγωγής και συνακολούθως των συντελεστών που συμβάλλουν σε αυτήν, κάθε άλλο παρά σε εξαθλίωση οδηγεί.
Από τα αυτοκίνητα έως τους υπολογιστές και τα έξυπνα κινητά, αυτό που αρχικά ήταν ένα απόκτημα αποκλειστικά για πλούσιους, έγινε κοινότοπο χάρη σε ανθρώπους που απέκτησαν μεγάλο πλούτο ακριβώς επειδή το κατέστησαν προσβάσιμο σε πάρα πολύ κόσμο.
Στο Νέο Δελχί έτσι, όταν η θερμοκρασία πλησιάζει τους 50ο βαθμούς, οι θάνατοι από θερμοπληξία έχουν σχεδόν εκλείψει χάρη στα κλιματιστικά.
Αν υποθέσουμε λοιπόν οτι κάποιος που διαβάζει αυτό το κείμενο θα μπορούσε να κατακρίνει τον εκδημοκρατισμό της παραγωγής λέγοντας ότι τα κέρδη του καινοτόμου εφευρέτη αυξάνουν την ήδη μεγάλη ανισότητα, θα έπρεπε να σταθεί για λίγο και να αναλογιστεί ποια πλευρά θα επίλεγε ο κάτοικος του Ν.Δελχί.
Θα απέρριπτε μια τεχνολογική πρόοδο επειδή θα πλούτιζε τον εφευρέτη της ενώ ταυτόχρονα θα έσωζε ζωές και θα έλυνε σοβαρά προβλήματα που προκαλεί η αφόρητη ζέστη;
Στην παραπάνω ρητορική ερώτηση, που πηγάζει από ανεξέλεγκτα συναισθήματα όσων δεν βλέπουν ποιο ρόλο παίζει ο εκδημοκρατισμός της παραγωγής στη δημιουργία κοινωνικού πλούτου, την απάντηση δίνουν οι αποφάσεις των καταναλωτών σε όλα τα επίπεδα.
Όσο για εκείνους που ανησυχούν για τη μαζική χρήση του κλιματιστικού φοβούμενοι την οικολογική κατάσταση του πλανήτη, λογικά απλώς θα έπρεπε να είναι πιο ήρεμοι.Χωρίς να υποχωρούν ούτε ένα εκατοστό από την ακλόνητη άποψη τους ότι η ανθρώπινη άνεση επιβαρύνει έναν πλανήτη ο οποίος υπάρχει εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια (στην πραγματικότητα είμαστε πολύ μικροί, αν δούμε τα πράγματα αποστασιοποιημένα), έχει κανείς την αίσθηση ότι όσοι φοβούνται τη μαζική πρόσβαση στον κλιματισμό, ζουν σε περιοχές όπου ο κλιματισμός διατίθεται σε αφθονία. Με πιο απλά λόγια, έχουν την πολυτέλεια να γκρινιάζουν για το ενδεχόμενο να αποκτήσουν κι οι άλλοι, αυτό που οι ίδιοι δεν θα χρειαστεί να στερηθούν ποτέ.
Στον πραγματικό κόσμο, η πρόοδος γεννιέται από τη μετατροπή των ειδών για λίγους σε συνηθισμένα αγαθά. Αυτό βοηθά να εξηγηθεί γιατί οι φτωχότεροι του κόσμου μεταναστεύουν χωρίς δισταγμούς εκεί όπου η ανισότητα είναι μεγαλύτερη, αλλά υπάρχουν οι δικλείδες ασφαλείας του κράτους δικαίου.Και αυτές οι τελευταίες είναι που ενοχλούν τους μεγάλους «δημοκράτες» της Ρωσίας, Κίνας, Βόρειας Κορέας, Ιράν κλπ αλλά και τους όψιμους νονούς της εθνικής σωτηρίας, που δεν καταλαβαίνουν ότι ο κόσμος μας έγινε ήδη μια τεράστια γειτονιά.
Τι κάνουν οι επιχειρήσεις σε εποχή αναταράξεων
Οι μνηστήρες της Κεντροαριστεράς και οι συμμαχίες για τη συγκρότηση ενιαίου μετώπου
Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
