Σταθερός εκλογικός κύκλος

Πιστεύω ότι η δήλωση όντως απηχεί τις πραγματικές προθέσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη και ελπίζω ότι θα ισχύσει μέχρι τέλους της θητείας της παρούσας Κυβέρνησης (Ιούλιος 2023). Μακρά σειρά σοβαρών επιχειρημάτων συνηγορεί υπέρ της άποψης αυτής.

Του Κώστα Χριστίδη*

Κατ’ αρχάς, είναι σύμφωνη με παλαιότερες σχετικές εξαγγελίες του σημερινού πρωθυπουργού και, επομένως, ενισχύει την κυβερνητική αξιοπιστία.

Πράγματι ο Κ. Μητσοτάκης, ομιλών σε εκδήλωση του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου την 28η Μαρτίου 2016, κατέθεσε σειρά προτάσεων για συνταγματικές μεταβολές με στόχο, μεταξύ άλλων, την διασφάλιση σταθερής κυβερνητικής θητείας με κατάργηση της δυνατότητας πολιτικών ελιγμών που κατατείνουν στην πρόωρη διάλυση της Βουλής (όπως, ενδεικτικά, με αφορμή την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας).

Προσέθεσε μάλιστα ότι ‘’δεν θα απέκλειε διεύρυνση της τυπικής θητείας της Βουλής από 4ετή σε 5ετή’’. Αλλά και στις προτάσεις για τον εκσυγχρονισμό του Συντάγματος που υπέβαλε η Νέα Δημοκρατία την 6η Νοεμβρίου 2018 περιλαμβάνεται η καθιέρωση σταθερού εκλογικού κύκλου και ο περιορισμός των δυνατοτήτων πρόωρης διάλυσης της Βουλής.

Δεν είναι, όμως, μόνον η ενίσχυση της αξιοπιστίας και η αποφυγή μικροπολιτικών τακτικών, όπως αυτές που ακολούθησαν το 2009 και το 2015 οι κύριοι Γιώργος Παπανδρέου και Αλέξης Τσίπρας αντιστοίχως, αξιοποιώντας την δυνατότητα (που ήδη, ευτυχώς, καταργήθηκε) επίσπευσης των εκλογών λόγω, δήθεν, μη συναίνεσης για το πρόσωπο του ΠτΔ. Η σταθερή κυβερνητική και κοινοβουλευτική θητεία ανταποκρίνεται σε σημαντικές και διαρκούς χαρακτήρα ανάγκες του τόπου.

Πράγματι, βασικό ζητούμενο της θεσμικής οργάνωσης μίας χώρας είναι η αποφυγή της πολιτικής αβεβαιότητας, η οποία υπονομεύει την κυβερνητική αποτελεσματικότητα και διαταράσσει την οικονομική δραστηριότητα. Ως εκ τούτου, προέχει η ανάδειξη σταθερών κυβερνήσεων, η επιβίωση των οποίων να μην εξαρτάται από έναν ή λίγους βουλευτές (φαινόμενα που υποθάλπει το ολέθριο εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής).

Προφανώς, δεν πρέπει η αντιπολίτευση να είναι σε θέση να δημιουργεί κλίμα πολιτικής αστάθειας, ζητώντας εκλογές ανά πάσα στιγμή και, αντιστρόφως, η κυβέρνηση δεν πρέπει να προσφεύγει οπορτουνιστικά σε πρόωρες εκλογές, επικαλούμενη, ως πρόσχημα, ‘’εθνικούς λόγους’’.

Συμπολίτευση και αντιπολίτευση οφείλουν να ασκούν τον θεσμικό τους ρόλο για προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα και οι εκλογές να γίνονται σε τακτούς χρόνους. Εξ άλλου, είναι πολύ πιθανόν ότι η προκαθορισμένη θητεία επιδρά βελτιωτικά στην απόδοση μίας κυβέρνησης, ιδίως όταν αυτή περιλαμβάνει αρκετά εξωκοινοβουλευτικά στελέχη, καθόσον μειώνεται η σημασία των πρόσκαιρων εντυπώσεων και των ενδιάμεσων δημοσκοπήσεων.

Σύμφωνα με την επιχειρηματολογία αυτή, η λαϊκή εντολή πρέπει να δίνεται για μία πλήρη θητεία, για όλα ανεξαιρέτως τα θέματα και για όλες τις περιστάσεις, γνωστές ή αναφυόμενες για πρώτη φορά.

Υπό τις παρούσες συνθήκες, τυχόν πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, είτε για να ‘’καεί’’ η απλή αναλογική, είτε για να δοθεί ένα νέο πολιτικό κτύπημα στον Σύριζα, θα δημιουργούσε αχρείαστη αβεβαιότητα στις οικονομικές εξελίξεις και θα υπονόμευε καίρια την κυβερνητική αξιοπιστία. Εν ολίγοις, θα συνιστούσε βαρύ πολιτικό σφάλμα. Έχουν, όμως, ως φαίνεται, γνώση οι φύλακες.

* Νομικός – Οικονομολόγος