Πριν από μερικά χρόνια είχαμε τον Νομπελίστα οικονομολόγο Νουριέλ Ρουμπινί, ο οποίος έβλεπε το τέλος της Ευρωζώνης με αφορμή την περίπτωση του ελληνικού χρέους, ωστόσο, ακόμη και αν έπεσε τραγικά έξω, είχε λειτουργήσει ως πομπός για να λάβουν εγκαίρως τα μέτρα τους οι Ευρωπαίοι.

Χθες, ήρθε ο κορυφαίος τραπεζίτης του κόσμου, ο επικεφαλής της JP Morgan, Τζέιμι Ντάιμον να μας πει ότι πρέπει να έχουμε στην άλλη άκρη του μυαλού μας το ενδεχόμενο να δούμε επιτόκια... πολέμου στις ΗΠΑ, ακόμη και στο 7%! Σημείωσε δε ότι ο κόσμος πρέπει να είναι προετοιμασμένος (γιατί δεν είναι...) για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Ο άνθρωπος ανέπτυξε ένα απαισιόδοξο σενάρια, το οποίο είναι πολύ υπαρκτό. Άλλωστε ζούμε στην εποχή του απρόοπτου και του απρόβλεπτου, όπου συμβαίνουν όλα τα αναπάντεχα και απίστευτα! Να θυμίσουμε ότι ο Διευθύνων Σύμβουλος της JP Morgan έχει συναντηθεί με τον Μητσοτάκη στην Αθήνα και τα έχουν πει αναλυτικά, ενώ ήταν παρών όταν έκλεισε το deal της Αμερικανικής τράπεζας με την εξαγορά της Viva Wallet...

Τώρα, θα πει κάποιος, τι μας ενδιαφέρει εμάς για τα επιτόκια στις ΗΠΑ. Όποιος δεν έχει καταλάβει ότι οι κρίσεις δεν γνωρίζουν από σύνορα, τότε είναι αφελής! Αν υπάρχει ένα τέτοιο ενδεχόμενο σε σχέση με την πορεία των επιτοκίων στις ΗΠΑ, αντιλαμβάνεστε τη δική μας... περιπέτεια, εντός Ευρωζώνης. Ο Πούτιν με την εισβολή στην Ουκρανία αναμφίβολα αποτέλεσε τον καταλύτη της έξαρσης των πληθωριστικών τάσεων και της συνεχούς ανόδου των επιτοκίων. Άλλο να φτάσουν τα επιτόκια στο 4% και να υπάρξει μια αποκλιμάκωση στο 2% μετά από 3-4 χρόνια και εντελώς διαφορετικό πράγμα να φτάσει το επιτόκιο στο 6% ή 7% μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια και να χρειαστούμε άλλα 10 χρόνια για να ξανακατέβει στο 2%! Για όσους δεν το αντιλαμβάνονται, ένα τέτοιο σενάριο ισοδυναμεί με πόλεμο στην παγκόσμια οικονομία. Και όταν ξεσπούν κρίσεις σε έναν... ακήρυχτο οικονομικό πόλεμο, τότε έρχονται καιι τα πραγματικά πυρά στο πεδίο των μαχών. Στην κυριολεξία...

"Βουτιά" στις αγορές, θετικό κλείσιμο στο Χ.Α.!

Ο χρησμός του Ντάιμον ήταν αρκετός για να ρίξει τα χρηματιστήρια και να ωθήσει ακόμη υψηλότερα τα επιτόκια των κρατικών ομολόγων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το επιτόκιο του Αμερικανικού δεκαετούς ομολόγους αναρριχήθηκε χθες στο υψηλότερο επίπεδο από το 2007(!), κάτι που είναι ενδεικτικό του πανικού που σκόρπισε στις αγορές ο επικεφαλής της JP Morgan. Επιπλέον, το Γερμανικό δεκαετές αναρριχήθηκε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 12 ετών (στο 2,80%), ενώ και το Ελληνικό... ξέφυγε προς την περιοχή του 4,35%. Σκεφτείτε πάντως, ότι έχουμε χαμηλότερο επιτόκιο δανεισμού στο δεκαετές ομόλογο σε σχέση με τους Αμερικανούς, τους Βρετανούς και του Ιταλούς! Ας όψονται γι αυτό οι διεθνείς... τοκογλύφοι, οι οποίοι έχουν "κλειδωμένο" το Ελληνικό χρέος σε ποσοστό άνω του 80% και μάλιστα με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο! Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο με τα "αλμυρά" επιτόκια το ξοφλήσαμε και το διώξαμε, αφήνοντας μόνο το χρέος που είναι στον Μόνιμο Μηχανισμό Στήριξης και δεν είναι διαπραγματεύσιμο στις αγορές. Έτσι εξηγείται γιατί τα επιτόκια δανεισμού μας είναι εφάμιλλα των Αμερικανικών, Βρετανικών και Ιταλικών...

Στα χρηματιστήρια, είχαμε χθες τον Dow Jones με απώλειες 400 μονάδων, στη χειρότερη συνεδρίαση από τον περασμένο Μάρτιο! Οι ανησυχίες είναι έκδηλες και στην Ευρώπη, όπου οι χρηματιστηριακοί δείκτες πιέστηκαν περαιτέρω, Τουλάχιστον... μυστήριο αποτελεί το θετικό κλείσιμο του Γενικού Δείκτη στο Χρηματιστήριο Αθηνών, καθώς έκλεισε με άνοδο 0,31%, κρατώντας τις 1.200 μονάδες. Είναι προφανές ότι το κλίμα έχει χαλάσει λόγω της αβεβαιότητας για την πορεία του πληθωρισμού και των επιτοκίων, ενώ οι εκτιμήσεις διαφόρων "γκουρού" των αγορών που "ρίχνουν λάδι στη φωτιά", επιδεινώνουν το κλίμα.

"Θύμα" των χθεσινών δηλώσεων του επικεφαλής της JP Morgan, έπεσε το ομόλογο που έβγαλε στις αγορές η Εθνική Τράπεζα. Πρόκειται για την πρώτη έξοδο της τράπεζας στις αγορές μέσα στη φετινή χρονιά, η οποία, έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, μάλλον πήγε καλά. Είναι ενδεικτικό ότι το αρχικό επιτόκιο ήταν στο 8,375%, αλλά τελικώς, λόγω της ισχυρής ζήτησης υποχώρησε στο 8%. Η Εθνική Τράπεζα πήρε από τις αγορές περίπου 500 εκατ. ευρώ, ενώ οι προσφορές ανήλθαν σε 1,4 δισ. ευρώ. Η έκδοση θεωρείται επιτυχημένη, λαμβάνοντας υπόψιν τη συγκυρία, ενώ πρέπει να ομολογήσουμε ότι οι ανάδοχοι της έκαναν καλή δουλειά. Και όταν μιλάμε για αναδόχους, να διευκρινίσουμε ότι εννοούμε τους κορυφαίους τραπεζικούς κολοσσούς του κόσμου, όπως οι Barclays, Citigroup, Goldman Sachs, Morgan Stanley, Nomura και Société Générale.

Γενικά, το κλίμα στις αγορές έχει στραβώσει πολύ άσχημα και η πορεία των μεγάλων οικονομιών του πλανήτη το 2024, θα θυμίζει... βόλτα σε κινούμενη άμμο! Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει στείλει με... μισές κουβέντες το μήνυμα ότι εδώ που βρίσκονται τα επιτόκια του ευρώ, έχουμε πιάσει "ταβάνι", καθώς αντιλαμβάνεται ότι από ένα σημείο και μετά θα αρχίσει ο... στραγγαλισμός των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, με προφανέστατες αρνητικές συνέπειες σε κοινωνικό επίπεδο σε όλα τα κράτη. Ο Ντάιμον λέει από τη μία ότι το βασικό επιτόκιο του δολαρίου δεν θα αποτελέσει έκπληξη στο 7%, ενώ η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, προσπαθεί να το πάει το... έργο από αλλού. Μάλλον το "ταβάνι" του βασικού επιτοκίου του ευρώ είναι το 4%, αλλά για να ξαναγυρίσει στα επίπεδα του 2%, θα χρειαστεί πολύς χρόνος...

Λαμβάνει τα μέτρα της η ελληνική κυβέρνηση

Ο προϋπολογισμός πάει εξαιρετικά καλά και ήδη έχουμε επιτύχει τον στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα, έχει καλυφθεί το κόστος των παροχών στο πλαίσιο των εξαγγελιών Μητσοτάκη και υπάρχει άνεση για τη διάθεση των απαραίτητων κονδυλίων για την αποκατάσταση των ζημιών από τις πλημμύρες και τις πυρκαγιές.

Όμως, η κυβέρνηση πρέπει να "φορτσάρει" στο μέτωπο των προγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ, για να βάλουν πλάτη στην οικονομική δραστηριότητα την επόμενη χρονιά. Τα έργα υποδομής, η ψηφιοποίηση του Κράτους, η στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας και ανάπτυξης των ΑΠΕ, τα Logistics κλπ., είναι μερικοί μόνο από τους κλάδους που την επόμενη χρονιά θα μπορούσαν να σταθούν όρθιοι, μέσω της αυξημένης απορρόφησης των πόρων από τα ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Χθες, ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης έδωσε μια νότα αισιοδοξίας για τις εξελίξεις στο μέτωπο της απορρόφησης των πόρων, περιγράφοντας τον οδικό χάρτη για τα επόμενα 3-4 χρόνια. Η Ελλάδα έχει "κλειδωμένα" περί τα 56 δισ. ευρώ από το Ταμείο

Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και περιμένουμε να εγκριθούν επιπλέον 5,8 δισ. ευρώ μέσα στον Δεκέμβριο. Άρα, υπάρχει μια "προίκα" 62 δισ. ευρώ, η οποία πρέπει να αξιοποιηθεί έως το 2026 και το 2027, συν τα ιδιωτικά κεφάλαια, τα οποία υπολογίζονται σε πάνω από 40 δισ. ευρώ.

Με βάση μια πολιτική ερμηνεία των παραπάνω, μπορούμε να πούμε ότι η κυβέρνηση έχει μια μοναδική ευκαιρία να αλλάξει ριζικά την εικόνα της χώρας και να πάει να κάνει περίπατο στις εκλογές του 2027, έχοντας να παρουσιάσει την ολοκλήρωση ή το τελικό στάδιο υλοποίησης όλων των προγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης και τουλάχιστον το 90% των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ. Θα μιλάμε δηλαδή για μια άλλη Ελλάδα. Ταυτόχρονα, οι μισθοί θα αυξάνονται κάθε χρόνο και εφόσον έχει αντιμετωπιστεί σε κάποιο σημαντικό και ορατό επίπεδο η ακρίβεια, τότε ο Μητσοτάκης και η Νέα Δημοκρατία θα μπορούν άνετα να διατηρήσουν την πρωτιά στις εκλογές του 2027 με αντίπαλο τον... Κασσελάκη, δημιουργώντας θέμα ηγεσίας στον τότε ΣΥΡΙΖΑ, που μπορεί να έχει αλλάξει και όνομα...