Είναι απίστευτο το πάρτι που κάνουν. Βαριές υπογραφές βραβείων Νόμπελ της οικονομίας, όπως του Στίγκλιτς, του Κρούγκμαν και του Ζαν Τιρόλ, αλλά και άλλων ουκ έστιν αριθμός, παρελαύνουν από σελίδες περιοδικών, εφημερίδων και ιστοτόπων.
Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Πραγματικοί θούριοι ακούγονται σε τηλεοράσεις και ραδιόφωνα για την επιστροφή του κράτους. Ομολογώ τα έχω χαμένα. Δεν μπορώ αν καταλάβω τι συμβαίνει.
Ποιό κράτος επιστρέφει και που στην Κίνα, δεύτερη οικονομική δύναμη στον κόσμο, η οικονομία είναι κομματικοποιημένη και κρατική σε ποσοστό πάνω από 70%.
Στη μετακομμουνιστική Ρωσία, το σύστημα Πούτιν, μια χούφτα ολιγάρχες και το κράτος κινούν το 80% της οικονομίας. Στην Αφρική, Κινέζοι και τοπικοί δικτάτορες ελέγχουν σχεδόν το σύνολο των πλουτοπαραγωγικών πηγών της «Μαύρης Ηπείρου» και το 90% των οικονομικών της.
Στη Μέση Ανατολή, οι αγιατολλάδες, οι μαφιόζοι της Χαμάς και της Χεζμπολλάχ, οι εμίρηδες και λοιποί σεΐχηδες και από κοντά οι ναρκέμποροι του Αφγανιστάν, έχουν το σύνολο των οικονομιών στα χέρια τους, με εξαίρεση βέβαια την ισραηλινή οικονομία, κρατικοποιημένη και αυτή όμως σε ποσοστό πάνω από 50%.
Στη γειτονική μας Τουρκία, ο Ερντογάν και το στρατιωτικό κατεστημένο κάνουν ότι θέλουν με το 65% της τουρκικής οικονομίας, η οποία σήμερα βρίσκεται μπροστά στο γκρεμό.
Όσο για τη Λατινική Αμερική, θα πρέπει να αφιερώσει κανείς ένα ξεχωριστό βιβλίο, για το πώς συμβιώνουν κρατική οικονομία και οικονομικό έγκλημα.
Τέλος, στη Ασία, με αφετηρία την Ινδία, δεν υπάρχει εθνική οικονομία στην οποίαν το κράτος να έχει συμμετοχή λιγότερη από 60%.
Αυτά ως προς την οικονομία. Από πολιτικής πλευράς, όπως αναφέρει στην τελευταία έκθεσή του το Διεθνές Ινστιτούτο για τη Δημοκρατία και την Εκλογική Συμπαράσταση (IDEA), σε παγκόσμιο επίπεδο, η τόνωση του κρατισμού συνοδεύεται και με σταδιακή αποδυνάμωση της δημοκρατίας, η οποία μετά την άνοιξη της περιόδου 1993-2009, αρχίζει να μπαίνει σε χειμώνα.
Είναι περίεργοι έτσι οι πανηγυρισμοί για την δήθεν επιστροφή του Κράτους, σε μια περίοδο όπου το μόνο σίγουρο είναι η επανάκαμψη του αυταρχισμού και ο περιορισμός της δημοκρατίας. Μπορεί βέβαια οι σημερινές αυταρχικές κυβερνήσεις να μην δολοφονούν πληθυσμούς και να μην χρησιμοποιούν την ωμή βία του παρελθόντος, αυτό δεν μειώνει όμως την ψυχολογική βία που ασκούν κυνικές και αρπακτικές κυβερνήσεις.
Πολύ φοβούμεθα έτσι, ότι οι αλαλαγμοί υπέρ του κράτους αφορούν κυρίως τη Δύση και στόχο έχουν την ενίσχυση της κρατικής εξουσίας και των πλεγμάτων σχέσεων που τη συνθέτου, μπροστά στην ψηφιακή εποχή. Αυτό λοιπόν που συμβαίνει σήμερα, είναι η μέσω της υγειονομικής κρίσης επέλαση του λαοκρατισμοί… που είναι ένας νέος κορπορατισμός.
Εκκολάπτεται έτσι το πελατειακό κράτος του 21ου αιώνα, στο πλαίσιο του οποίου νέες συντεχνίες και νέα γραφειοκρατικά δίκτυα θα επιδιώκουν τον έλεγχο της ψηφιακής εποχής.
Για να χρησιμοποιήσουμε μια έκφραση από ένα λαμπρό βιβλίο του καθηγητού Γ.Β. Δερτιλή, οι περί το κράτος θριαμβολογίες, υποκρύπτουν τη γέννηση ενός νέου «Λερναίου Κράτους», το οποίον αυτή τη φορά θα στηρίζεται και θα χρησιμοποιεί τα ψηφιακά πλέγματα εξουσίας, τα οποία σίγουρα θα είναι ταχύτερα, πληρέστερα και πιο αποτελεσματικά από τα αντίστοιχα του παρελθόντος.
Προφανώς δε, επειδή ιστορικά στα εκάστοτε πλέγματα εξουσίας δεν εντάσσονται όλα τα κοινωνικά υποκείμενα, στην νέα εποχή μπορούμε να προβλέψουμε ότι η μεγάλη μάζα των υπηκόων του κράτους θα παραμένει απλός θεατής των τεκταινομένων. Εις βάρος ασφαλώς της δημοκρατίας, η οποία συνεχώς θα λιγοστεύει.