Του Βασίλειου Γρ.Παπαδάκη*
Ο Covid-19 ωχριά εμπρός στους δύο προαναφερθέντες ιούς.
Άτομα με πνευματική ανεπάρκεια (καθυστέρηση στην ανάπτυξη της νόησης) χαρακτηρίζονται από ακρισία, αντικοινωνικότητα και έλλειψη πνευματικής ευλυγισίας.
Έχουν δείκτη νόησης ίσο ή κατώτερο του 68 στην κλίμακα του Αμερικανού ψυχολόγου DavidWeschler (1896-1981). Στα σύγχρονα λεξικά ψυχολογίας αντί της λέξης «ηλιθιότης» χρησιμοποιείται πλέονο όρος «μέση πνευματική καθυστέρηση».
Η αμάθεια θεωρείται η γενεσιουργός αιτία πολλών δεινοπαθημάτων και είναι σοβαρό εμπόδιο στην εξέλιξη του ανθρώπου. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα (427-347 π.Χ.) «εξ’ αμαθείας πάντα κατά πάσιν φύεται και βλαστάνει» (όλα τα κακά γεννιούνται και αναπτύσσονται από την αμάθεια).
Στην κοινωνική ζωή η αγνωσία(άγνωστη περιοχή) αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα ανάπτυξης. Ανακόπτει την πολιτιστική, πολιτική και οικονομική πρόοδο και θέτει εμπόδια στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.
Ο αμαθής δεν αποδίδει τα πρεπούμενα στην εργασία και στο οικείον περιβάλλον. Γίνεται δεισιδαίμων, προκλητικός, οπισθοδρομικός.
Η παιδεία, το επιτακτικότερο αίτημα του ελεύθερου ανθρώπου, είναι ο αντενεργός ιός της αμάθειας, Σύμφωνα πάντα με τον Πλάτωνα, «τοις ανθρώποις δεύτερος ήλιος εστί».
Αντίθετη λέξη της αμάθειας είναι η μάθηση. Η λ.προέρχεται από το αρχ. ρ. ειδέναι (επιστήμη, μάθημα) και σημαίνει τη διαδικασία απόκτησης γνώσεων, δεξιοτήτων, δεδομένων και εμπειριών που βοηθούν τον άνθρωπο στην προσωπική εξέλιξη και την προσαρμογή στο φυσικό περιβάλλον.
Ο όρος χρησιμοποιείται από πολλές επιστήμες, κάθε μία από τις οποίες δίδει διαφορετικό ορισμό. Στη φιλοσοφία ομιλούμε συνήθως για γνώση η οποία στηρίζεται επάνω στην πράξη. Κατά τον Αριστοτέλη (384-322 π.Χ.) η δίψα για γνώση είναι έμφυτη στον άνθρωπο ενώ ο Πλάτων θεωρεί ότι οι «Μαθήσεις»είναι επί μέρους επιστήμες, ειδικές γνώσεις.
Λόγω της ιδιαίτερης σημασίας η μάθηση αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που απασχολούν ψυχολόγους, κοινωνιολόγους, φιλοσόφους και παιδαγωγούς.
Με την παιδεία το άτομο εμπλουτίζει την ηθική συνείδηση (ηθικός κριτής του ανθρώπου), οργανώνει τον πνευματικό του κόσμο και διαμορφώνει την προσωπικότητα του. Κοινωνικοποιείται, ηθικοποιείται, εξανθρωπίζεται και γενικά γίνεται ικανό ν΄αντιμετωπίσει την καθημερινότητα.
Ο νέος οφείλει να ενεργοποιεί όλες τις δυνάμεις και να εκμεταλλεύεται το χρόνο για απόκτηση γνώσεων.
Ο τραγικός ποιητής Ευριπίδης (485-407 π.Χ.) έλεγε: «Όποιος στη νεότητα του παραμελεί τη μάθηση έχει χάσει και το χρόνο που πέρασε αλλά και το μέλλον». Τα φυσικά προσόντα δεν έχουν αξία χωρίς τις απαραίτητες γνώσεις.
Ο Ιταλός CarloM. Cipolla (1922-2000), ιστορικός της οικονομίας, στο βιβλίο «Οι νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας», κατατάσσει τα άτομα σε τέσσερεις κατηγορίες:Ευφυείς, ανήμποροι, κακοποιοί, ηλίθιοι. Στην κατηγορία των ηλιθίωνανήκουν οι άνθρωποι των οποίων οι πράξεις προκαλούν ζημία σε άλλα άτομαή στο σύνολοτης κοινωνίας, χωρίς οι ίδιοι να αποκομίζουν οφέλη ενώ πιθανόν να υφίστανται και ζημία.
Νομοτελειακά οι πάντες υποτιμούν τον αριθμό των ηλιθίων που κυκλοφορούν ανάμεσα μας και την καταστροφική τους δύναμη. Οι λογικοί άνθρωποι δυσκολεύονται να κατανοήσουν την παράλογη και απροσάρμοστη συμπεριφοράτους η οποία αποτελεί συχνά πηγή αταξίας. Οι ευηθείς προέρχονται απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις.
Βεβαίως υπάρχουν και άλλα παθογόνα μικρόβια και παρασιτικές λοιμώξεις που κατακλύζουν την ατμόσφαιρα λόγω της υπέρμετρης αύξησης ωφελιμιστικών και τεχνικών γνώσεων οι οποίες αποπροσανατόλισαν τον άνθρωπο και άφησαν αδέσποτο το πνεύμα.
Κατά μία διαβολική συνεργία ο Covid-19 έχει πλήξει κυρίως τις ανεπτυγμένες, εύρωστες οικονομικά, καταναλωτικές κοινωνίες. Είναι επιτακτική ανάγκη ο άνθρωπος να σεβαστεί τη θαυμαστή ισορροπία που υπάρχει στη φύση. Να αρκεστεί στις πραγματικές ανάγκες και να πάψει να δημιουργεί πλασματικές (άχρηστες).
Υπεράνθρωπες προσπάθειες καταβάλλονται για να εκτονωθεί η επίταση της δυσίατης πανδημικής νόσου. Δυστυχώς ο ιός της νοητικής έκπτωσης, όπως και ο τοξικός ιός του Covid-19 δεν επιδέχονται προς το παρόν θεραπεία, έως ότου γίνει το θαύμα και με την πρόοδο της ευγονικής ελαττωθεί το κακό.
«Με ηλιθιότητα και καλή πέψη ο άνθρωπος μπορεί να υπομείνει αρκετά. Ενάντια στην ηλιθιότητα ακόμα και οι Θεοί αγωνίζονται μάταια». Τόμας Κάρλαϊλ (1795-1881) Βρετανός σατιρικός συγγραφέας.
Στη«Vulgata», μετάφραση της Βίβλου στη λατινική από τον Άγιο Ιερώνυμο (4ος αι. μ.Χ.) αναφέρεται:«Το πλήθος των ηλιθίων είναι πεπερασμένο» (έχει όρια).
Αντίθετα, κατά τον ‘Αλμπερτ Αϊνστάιν (1879-1955) «Δύο πράγματα είναι ατελείωτα, η ανθρώπινη ηλιθιότητα και το σύμπαν».
* O Βασίλειος Γεώργιος Γρηγ. Παπαδάκης είναι δημοσιογράφος και επίτιμο μέλος Ενώσεως Ευρωπαίων Δημοσιογράφων