Ζακ Σιράκ: Ο παράδοξος Ευρωπαίος

Ο αποβιώσας Γάλλος πρώην πρόεδρος τηςΓαλλικής Δημοκρατίας, ήταν μεταξύ άλλων και από τους πρωτεργάτες την γκωλικής πολιτικής «κενής καρέκλας» στην νεοσύστατη Ε.Ο.Κ του 1965

Τον πρωτογνώρισα στις Βρυξέλλες τον Ιούνιο του 1965, ήταν τότε το δεξί χέρι του Γάλλου πρωθυπουργού, Ζωρζ Πομπιντού και συνόδευε στη βελγική πρωτεύουσα τον Γάλλο υπουργό Γεωργίας Έντγκαρ Πιζανί (1968-2016), μια σημαντική πολιτική προσωπικότητα της χώρας του.

Του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου

Την περίοδο εκείνη, η Γαλλία του Σαρλ ντε Γκώλ βρέθηκε σε πλήρη διάσταση με την Ευρώπη των έξη για την Κοινή Αγροτική Πολιτική και επί επτά μήνες ακολούθησε την αποκαλούμενη «πολιτική της κενής καρέκλας» εμποδίζοντας πλήρως τις οποιεσδήποτε λήψεις αποφάσεων στην τότε μάλλον νεοσύστατη Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα.

Ακραιφνώς γκωλικός, τελείως διαφορετικός από τον φιλόσοφο Γάλλο υπουργό Έντγκαρ Πιζανί και σκληρός διαπραγματευτής, ο Ζακ Σιράκ, δεν έκρυβε ότι φλεγόταν από φιλοδοξία.

Πάντα φιλικός, ανοικτός και λάτρης της βελγικής μπύρας, το τότε «πουλαίν» του Ζωρζ Πομπινού, ήταν κατά της λήψης πλειοψηφικών αποφάσεων στην ΕΟΚ και επ’ ουδενί δεν ήθελε να αποκτήσει διευρυμένες εξουσίες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Όπως και ο στρατηγός Σαρλ ντε Γκώλ ο Ζακ Σιράκ δεν πίστευε στην πολιτική ένωση της

Ευρώπης και έβλεπε με καχυποψία την αμερικανική ανάμειξη στη γηραιά ήπειρο.

Από την άποψη αυτή, ήταν πλήρως αντίθετος με τη θέση του Ζαν Μοννέ, «πατέρα της Ευρώπης», που θεωρούσε ότι δημοκρατική Ευρώπη χωρίς την Αμερική δίπλα της ήταν δύσκολο να υπάρξει. Βέβαια, πολλές από τις θέσεις αυτές του μετέπειτα Γάλλου προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας και επί 18 χρόνια δημάρχου του Παρισιού άλλαζαν αρκετές φορές και οι αλλαγές αυτές ήταν μια από τις πτυχές της πολιτικής του προσωπικότητας.

Ο Ζακ Σιράκ, τον οποίον μετά το 1965 συνάντησα εκ νέου δύο φορές υπό την ιδιότητα του Δημάρχου της γαλλικής πρωτεύουσας, στα πλαίσια επισκέψεων της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων, ήταν ένα πραγματικό «πολιτικό ζώο», με πολλές θετικές αλλά και προκλητικές αρνητικές πλευρές.

Οφείλω να υπογραμμίσω όμως σε κάθε περίπτωση τον φιλελληνισμό του και την ιδιαίτερη εκτίμησή του για τον Αριστοτέλη και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Θυμάμαι επίσης ότι ως πρωθυπουργός της γαλλικής κυβέρνησης το 1987 την περίοδο της «συγκατοίκησης» με τον πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας Φρανσουά Μιττεράν, ο Ζακ Σιράκ είχε υποστηρίξει την τότε Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου στην προσπάθειά της να ενισχύσει τα Μεσογειακά Προγράμματα.

Επίσης, ως πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας είχε στηρίξει την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και γενικά ήταν υπέρ της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, ποτέ δεν πίστεψε στην δημιουργία μιας ομοσπονδιακής Ευρώπης και από πολιτιστικής πλευράς ήταν υπέρ της περίφημης «γαλλικής εξαίρεσης».

Πραγματιστής και μακρυά από ιδεολογικές προκαταλήψεις ο Ζακ Σιράκ μπορούσε σχετικά εύκολα να αλλάζει προσανατολισμό αν αυτό εξυπηρετούσε τον ίδιο αλλά και τη Γαλλία.

Μία Γαλλία που την γνώριζε πολύ καλά, γιατί είχε το μοναδικό χάρισμα να πλησιάζει και να κερδίζει απλούς ανθρώπους.

Αν και μέλος της υψηλής γαλλικής ελίτ, ο Ζακ Σιράκ αγαπούσε τον αγροτικό κόσμο, περνούσε πολύ καιρό στην Κορέζ, ιδιαίτερη πατρίδα του και ήταν γνωστός για την ανεπιτήδευτη γλώσσα του, τα ειλικρινή φιλικά κτυπήματα στην πλάτη και την πίστη του στη δημοκρατία. «…Η δημοκρατία θα αντισταθεί σε ότι χωρίζει, σε ότι περικλείει και σε ότι αποκλείει…» είχε πει και τα λόγια του από μόνα τους λένε πολλά.