Το αποτύπωμα του Κώστα Σημίτη στην πορεία της χώρας και πώς συνδέεται με το σήμερα

Η απώλεια του πρώην πρωθυπουργού και αρχηγού του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σημίτη, αποτελεί ένα σημείο αναφοράς, όπου η σημερινή μεταμνημονιακή Ελλάδα, καλείται να αναμετρηθεί με τις σκληρές αλήθειες και τις επιλογές της προμνημονιακής περιόδου.

Ο Κώστας Σημίτης, από τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, επί της ουσίας ήταν ένα... ανεπιθύμητο πρόσωπο, για τους περισσότερους συντρόφους του, οι οποίοι ήταν πωρωμένοι από τα συνθήματα του Ανδρέα Παπανδρέου "ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο" και "Έξω η Ελλάδα από την ΕΟΚ".

Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης

Το 1985 ως υπουργός Εθνικής Οικονομίας ανέλαβε το βάρος να βάλει τέλος στον λαϊκισμό της πρώτης τετραετίας του Ανδρέα Παπανδρέου, καταργώντας την Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (Α.Τ.Α.) και λαμβάνοντας μέτρα για να μειωθούν τα ελλείμματα και να καταστεί η ελληνική οικονομία πιο ανταγωνιστική. Αν ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν έπνεε τα λοίσθια λόγω του σκανδάλου Κοσκωτά, ο Κώστας Σημίτης θα είχε φέρει την οικονομία σε λογαριασμό το 1989. Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν έγινε και η συνέχεια ήταν πολύ δυσκολότερη.

Μετά τις τρεις εκλογικές αναμετρήσεις με τον... πονηρό εκλογικό νόμο Κουτσόγιωργα, ήρθε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο οποίος, κλήθηκε να εξυγιάνει την ελληνική οικονομία, καθώς πήγαινε με... φόρα στα... βράχια. Είχε ακυρωθεί πλήρως η σταθεροποιητική πολιτική Σημίτη της διετίας 1985-1987, ακολούθησε η κραιπάλη της περιόδου 1987-1989 και ήρθε ο Μητσοτάκης με οριακή πλειοψηφία να λάβει δύσκολες αποφάσεις την περίοδο 1990-93 για να μην καταντήσουμε ικέτες στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, όπως ορθά είχε πει, απευθυνόμενος στον Ανδρέα Παπανδρέου το 1994.

Ο αποχώρηση του Ανδρέα Παπανδρέου από τη διακυβέρνηση της χώρας και η ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Κώστα Σημίτη το 1996, δεν ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς. Μόλις είχε εκλεγεί πρωθυπουργός με τις ψήφους των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ και μέσα σε ελάχιστα 24ωρα σημειώθηκε η εμπλοκή στα Ίμια, που αποτέλεσε ουσιαστικά την πρώτη ήττα για την Ελλάδα, μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974. Χωρίς να πέσει ούτε μία σφαίρα, η Ελλάδα είχε τρεις νεκρούς, με την πτώση του ελικοπτέρου του Πολεμικού Ναυτικού στη θάλασσα κατόπιν τουρκικών πυρών, οδηγώντας στον θάνατο τρία επίλεκτα στελέχη των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων.

Οι εκλογές του 1996, όπου το ΠΑΣΟΚ και ο Κώστας Σημίτης επικράτησαν της Νέας Δημοκρατίας του Μιλτιάδη Έβερτ, διαμόρφωσαν νέα δεδομένα. Ο τεχνοκράτης και ορθολογιστής Κώστας Σημίτης, διαμόρφωσε τις συνθήκες, ώστε η χώρα να εισέλθει σε τροχιά ένταξης στη Ζώνη του Ευρώ. Προχώρησε στις πρώτες ιδιωτικοποιήσεις, μια λέξη που ήταν απαγορευμένη μέσα στο ΠΑΣΟΚ. "Έχτισε" μια ομάδα τεχνοκρατών και έμπειρων πολιτικών, ανέχθηκε να έχει μέσα στο σχήμα την πιο χυδαία εκδοχή του παλαιού ΠΑΣΟΚ και προσπάθησε να επιτύχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Τηρουμένων των αναλογιών, μάλλον τα πήγε καλύτερα από τις προσδοκίες.

Η βελτίωση των προοπτικών της οικονομίας αποτυπώθηκε στο Χρηματιστήριο, το οποίο έφτασε σε ιστορικό ρεκόρ το 1999 και μάλιστα είχε γίνει και αφίσα (έμπνευση του Κώστα Λαλιώτη) το καλοκαίρι του ιδίου έτους, κατά την περίοδο των Ευρωεκλογών. Το μεγάλο "ξεφούσκωμα" της... Σοφοκλέους, όπως λέγαμε τότε, ήρθε ως αποτέλεσμα της κατάρρευσης των εταιρειών τεχνολογίας στις ΗΠΑ, ενώ στη συνέχεια, το 2001 με την τρομοκρατική επίθεση κατά των Δίδυμων Πύργων στη Νέα Υόρκη, οι αγορές μπήκαν σε μια έντονα καθοδική πορεία. Απαξιώθηκε το Χρηματιστήριο, χάθηκαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δραχμές και το όνειρο των πολλών να γίνουν... πλούσιοι, κάπου εκεί σταμάτησε. Όπως είχε πει ο Σημίτης θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικοί. Μεγάλη αλήθεια, που δύσκολα μπορεί να γίνει αποδεκτή από τον Έλληνα με τη γνωστή νοοτροπία που έχει. Αυτό που σίγουρα μπορούμε να κρατήσουμε είναι ότι επί των ημερών ενός σοσιαλιστικού κόμματος, το Χρηματιστήριο Αθηνών έσπασε όλα τα ρεκόρ, αντικατοπτρίζοντας σε μεγάλο βαθμό τη νέα θετική πραγματικότητα που διαμορφωνόταν στην οικονομία.

Το 2000, ο Κώστας Σημίτης επικράτησε οριακά επί του τότε αντιπάλου του στη Νέα Δημοκρατία, Κώστα Καραμανλή και έτσι, ήταν αυτός που έως το τέλος της θητείας του το 2004, πέτυχε τρεις πολύ σημαντικούς στόχους. Ο πρώτος αφορούσε την ένταξη της χώρας στο Ευρώ, ο δεύτερος την ολοκλήρωση των έργων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και ο τρίτος την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι τρεις αυτοί στόχοι έκαναν μάλιστα τον Κώστα Σημίτη, να μη δώσει βάρος στα σκάνδαλα στελεχών της τότε κυβέρνησης, για να μην προκληθεί πολιτική αστάθεια. Ανέχτηκε διεφθαρμένους στο υπουργικό του συμβούλιο, για χάρη ιερών σκοπών και στόχων, καθώς η πολιτική αστάθεια δεν θα ήταν και πολύ δύσκολο να επανέλθει. Επιπλέον, επί των ημερών του ολοκληρώθηκαν πολύ μεγάλα έργα υποδομής, τα οποία ωστόσο, είχε οραματιστεί, σχεδιάσει και ξεκινήσει, η Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Για την ακρίβεια, αν δεν υπήρχε ο Στέφανος Μάνος, δεν θα είχαν ξεκινήσει έργα όπως το "Ελευθέριος Βενιζέλος", η Αττική Οδός, το Ρίο-Αντίρριο και πολλά ακόμη.

Ο Κώστας Σημίτης, όπως φάνηκε και στην πολιτική κρίση του 2000 με αφορμή το ασφαλιστικό νομοσχέδιο Γιαννίτση, τόλμησε να θέσει σε ρεαλιστική βάση το βασικό πρόβλημα της χώρας, αλλά τον πολέμησε το ίδιο του το κόμμα. Αναγκάστηκε να πάρει πίσω το νομοσχέδιο, το οποίο αφαιρούσε προνόμια από τα... καλοβολεμένα συνδικαλιστικά κομματόσκυλα του ΠΑΣΟΚ. Ένα εκατομμύριο κόσμος κατέβηκε στους δρόμους, ενώ ο τότε εσωκομματικός του αντίπαλος Άκης Τσοχατζόπουλος, είχε απειλήσει ευθέως με πτώση της κυβέρνησης! Βλέπετε το πρόβλημα του ασφαλιστικού υποτασσόταν στα... οράματα του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος έβαλε τις βάσεις για τον πλήρη δημοσιονομικό εκτροχιασμό της χώρας και την υπερχρέωσης.

Επί της ουσίας, όσα επιτεύχθηκαν επί των ημερών του ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη, κρίνονται ως εξαιρετικά σημαντικά, μόνο και μόνο αν φανταστούμε ότι στη θέση του, θα μπορούσε να είναι ο Άκης Τσοχατζόπουλος και όλη η καμαρίλα του Παπανδρεϊκού και... Λιανικού ΠΑΣΟΚ! Ο εκλιπών κατάφερε να μάθει αρκετούς από τους συντρόφους του, ώστε να σκέφτονται τεχνοκρατικά με το βλέμμα στραμμένο στις επόμενες γενιές. Όχι τυχοδιωκτικά, μόνο και μόνο για να καλυφθούν οι... εφήμερες "ανάγκες" του φθηνού λαϊκισμού. Ήταν οι "δύο Ελλάδες", όπως είχε πει χαρακτηριστικά.

Ο Κώστας Σημίτης ήταν αυτός που έκανε το ΠΑΣΟΚ να προσαρμοστεί στη νέα εποχή της Ευρώπης, αποτελώντας το "κόκκινο πανί" για τους συντρόφους του, που ήταν... κολλημένοι με τον Ανδρέα και τις αδιέξοδες πολιτικές του για τη χώρα. Δεν είναι τυχαίο ότι η εκσυγχρονιστική δεξιά, επί της ουσίας δεν άσκησε στείρα αντιπολιτευτική πολιτική στον Κώστα Σημίτη. Ο Σημίτης ήταν ο επικεφαλής μιας σοσιαλιστικής... δεξιάς, καταφέρνοντας να πάρει πολύ κόσμο από το κέντρο, αλλά και από τη "δεξαμενή" της Νέας Δημοκρατίας. Η εκλογική νίκη του 2000, κυριολεκτικά πάνω στο νήμα, ήρθε από τις ψήφους Νεοδημοκρατών, οι οποίοι, πίστευαν σε μια ανάκαμψη του Χρηματιστηρίου, το οποίο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1999, "έτρεχε" σαν... αφηνιασμένο άλογο!

Ο Κώστας Σημίτης δημιούργησε μια σχολή τεχνοκρατικής και ορθολογικής σκέψης, η οποία, σε κάποιο βαθμό συνεχίστηκε από τη Νέα Δημοκρατία του Κώστα Καραμανλή έως το 2009, αλλά στη συνέχεια, θόλωσε λόγω της μνημονιακής περιόδου. Η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ ή Σαμαρά-Βενιζέλου έφερε για πρώτη φορά μαζί τα δύο κόμματα που κυβέρνησαν στη Μεταπολίτευση, κάτι που υπό κανονικές συνθήκες, δεν θα είχε συμβεί ποτέ. Δυστυχώς όμως, τα λάθη των περασμένων δεκαετιών, η ανευθυνότητα του Γιώργου Παπανδρέου, όταν ανέλαβε πρωθυπουργός το 2009 και μια σειρά πολλών λαθών, δικών μας και των εταίρων μας, μας έφεραν τον... Τσίπρα!

Ο Κώστας Σημίτης, μετά από μια σιωπή 13 ετών, μίλησε το 2017 στους δημοσιογράφους του ΣΚΑΪ, Παύλο Τσίμα και Σία Κοσιώνη, επισημαίνοντας με απλά λόγια τι θα συνέβαινε αν βγαίναμε από το ευρώ, καθώς και τις ευθύνες της ευκαιριακής και σε κάθε περίπτωση "ερμαφρόδιτης" κυβερνητικής συμμαχίας ΣΥΡΙΖΑ και Ανεξαρτήτων Ελλήνων. Ήταν βαθιά ευρωπαϊστής και οραματιστής και αυτά που έβλεπε να συμβαίνουν επί των ημερών Τσίπρα-Καμμένου, τον ανησυχούσαν, αφού η χώρα απομακρυνόταν από την Ευρώπη. Ευτυχώς, την κρίσιμη στιγμή έκαναν πίσω, αλλά το κόστος που φόρτωσαν στους πολίτες και τις επόμενες γενιές ήταν τεράστιο.

Η νίκη της Νέας Δημοκρατίας το 2019, σηματοδότησε την αξιοποίηση πολλών στελεχών και πολιτικών... παιδιών της εποχής Σημίτη. Το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη αποτέλεσε μια "δεξαμενή" στελεχών για τη Νέα Δημοκρατία. Ήταν το ΠΑΣΟΚ του Σημίτη που ήταν απέναντι στο αναχρονιστικό ΠΑΣΟΚ του Άκη Τσοχατζόπουλου και των Παπανδρεϊκών... ρεταλιών. Αυτό αναμφίβολα αποτέλεσε ένα μεγάλο κέρδος για τη χώρα. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και στη Νέα Δημοκρατία, όπου η εκσυγχρονιστική Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν, είναι και θα είναι απέναντι στα δεξιά και ακροδεξιά... ρετάλια του λαϊκισμού.

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης σε πολύ δύσκολη εποχή για τον ίδιο, ήταν αυτός που έθεσε σε νέες βάσεις τον πολιτικό ρεαλισμό και τη σύγχρονη τεχνοκρατική αντίληψη για την οργάνωση της οικονομίας και του κράτους. Στα χνάρια αυτά βάδισε και ο Κώστας Σημίτης, υπηρετώντας μάλιστα τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής που είχε διαμορφώσει ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού στο ανατολικό μπλοκ, το 1990. Σήμερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης καλείται να συνεχίσει μια ανάλογη πορεία, υπηρετώντας τον ρεαλισμό, βαδίζοντας στα χνάρια του πατέρα του, αλλά και του Κώστα Σημίτη, χωρίς ωστόσο, να απομακρυνθεί και από τις ιδρυτικές αρχές του κορυφαίου Κωνσταντίνου Καραμανλή. Αν κάτι μας διδάσκει ο θάνατος του Κώστα Σημίτη, είναι ότι ο λαϊκισμός βλάπτει σοβαρά το μέλλον της πατρίδας και ότι οι πολιτικές αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται με μικρό κόστος σήμερα για να μην είναι πολλαπλάσιο αύριο.  Θεματοφύλακας αυτής της αντίληψης, στην παρούσα στιγμή, είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Εν κατακλείδι, ο θάνατος του Κώστα Σημίτη, αποτελεί μια ευκαιρία για στοχασμό, σε σχέση με τις προσωπικότητες που άφησαν το δικό τους αποτύπωμα στη Μεταπολίτευση. Όλοι όσοι κυβέρνησαν είχαν τις καλές και τις κακές στιγμές τους, τις αρετές και τις αδυναμίες, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα τους. Όλοι προσέφεραν στον τόπο, τηρουμένων των αναλογιών και των ιδιαιτεροτήτων ενός λαού, που ήταν εθισμένος στο... παραμύθι και στον λαϊκισμό. Ο μόνος που δεν συμπεριλαμβάνεται σε αυτήν τη χορεία των προσωπικοτήτων προς αξιολόγηση, είναι ο Τσίπρας! Δεν είχε καμία σχέση με όσους κυβέρνησαν και ήταν μια θλιβερή ανάμνηση για τον τόπο, χωρίς να χρειαστεί να προχωρήσουμε σε περαιτέρω αναλύσεις...

Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις