Στην πλέον κρίσιμη καμπή του πλησιάζει ο πόλεμος στο Ισραήλ, οκτώ ημέρες μετά την επίθεση της Χαμάς που κόστισε τη ζωή σε περισσότερους από 1.300 Ισραηλινούς και την αντεπίθεση που μετρά μέχρι στιγμής σχεδόν 2.000 Παλαιστινίους νεκρούς.
Ο ισραηλινός στρατός βρίσκεται παρατεταγμένος στα σύνορα με τη Λωρίδα της Γάζας έτοιμος να ξεκινήσει την χερσαία επιχείρηση στον Παλαιστινιακό θύλακα μόλις λάβει το πράσινο φως από την κυβέρνηση. Ο στρατός του Ισραήλ είπε σε περισσότερους από ένα εκατομμύριο ανθρώπους που ζουν στη βόρεια Λωρίδα της Γάζας να εκκενώσουν, να μετακινηθούν νότια στον πολιορκημένο θύλακα, καθώς συνεχίζονται οι μάχες μεταξύ αυτού και της Χαμάς.
Η Χαμάς έχει αποκρούσει τη διαταγή, λέγοντας στους Παλαιστίνιους ότι πρόκειται για τακτική ψυχολογικού πολέμου του Ισραήλ και ότι όλοι πρέπει να παραμείνουν στη θέση τους.
Αλλαγή της εξίσωσης
Η πολύπλευρη επίθεση των Ταξιαρχιών Κασάμ αιφνιδίασε τους Ισραηλινούς, κάτι που έχει να συμβεί από τον πόλεμο του Οκτωβρίου του 1973 πριν από 50 χρόνια. «Ο στόχος του Ισραήλ για μια χερσαία εισβολή είναι να καταστρέψει τις υποδομές της Χαμάς και να εξαλείψει εντελώς τις στρατιωτικές δυνατότητές της έτσι ώστε να μην εξαπολύσει ποτέ ξανά οτιδήποτε παρόμοιο με το Σάββατο», δήλωσε στο Al Jazeera ο Yossi Mekelberg, ειδικός για το Ισραήλ στη δεξαμενή σκέψης Chatham House.
Αλλά η στόχευση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Χαμάς δεν θα ήταν αρκετή για το Ισραήλ, το οποίο θα ήθελε να εξαλείψει την ικανότητα της Χαμάς να κυβερνήσει ξανά τη Γάζα, σύμφωνα με τον Nimrod Goren, ανώτερο συνεργάτη για ισραηλινές υποθέσεις στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής.
Το Ισραήλ θα επιδιώξει να «αλλάξει την εξίσωση και να αναδιατάξει τη δυναμική με τρόπο ώστε η Χαμάς να μην είναι ξανά σε θέση να κυβερνήσει», δήλωσε ο Goren στο Al Jazeera. Αλλά μια τέτοια φιλοδοξία μπορεί να είναι κοντόφθαλμη.
Ο Zoran Kusovac, στρατηγικός αναλυτής και σύμβουλος, δήλωσε ότι η εξάλειψη της Χαμάς δεν είναι απλώς ένας υψηλός στόχος - αλλά σχεδόν αδύνατος. «Είναι εντελώς αδύνατο, διότι δεν είναι σαν να μπορείς να διακρίνεις τους μαχητές από τους πολίτες. Φυσικά, οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες έχουν εντοπίσει πολλούς από αυτούς. Αλλά σε μια κατάσταση όπου πολεμάς, είναι πολύ δύσκολο», δήλωσε στο Al Jazeera.
Δεν είναι η πρώτη φορά
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που το Ισραήλ φαίνεται να προσπαθεί να εξοντώσει τη Χαμάς μέσω μιας χερσαίας εισβολής. Προσπάθησε πριν από σχεδόν μια δεκαετία κατά τη διάρκεια της επίθεσής του στη Γάζα το 2014. Το γεγονός ότι το Ισραήλ αποσύρθηκε στις προηγούμενες επιθέσεις πριν ολοκληρωθεί η αποστολή δείχνει ότι αν εξαπολύσει χερσαία εισβολή αυτή τη φορά, θα έχει λιγότερο σκοπό να εξαλείψει τη Χαμάς και περισσότερο να επιδείξει τη στρατιωτική του ισχύ, υποστήριξε ο Sami Hamdi, διευθύνων σύμβουλος της International Interest, μιας εταιρείας πολιτικών κινδύνων που επικεντρώνεται στη Μέση Ανατολή.
«Ο πρωταρχικός στόχος του Ισραήλ για μια χερσαία εισβολή θα ήταν να πραγματοποιήσει μια πολύ δημόσια επίδειξη δύναμης και ισχύος που ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου θα μπορούσε να παρουσιάσει σε ένα ισραηλινό κοινό που ζητά όλο και περισσότερο την παραίτησή του», δήλωσε ο Hamdi στο Al Jazeera. «Ο Νετανιάχου επιθυμεί πολύ πριν υπάρξει οποιαδήποτε αποκλιμάκωση, να αποκατασταθεί η δημόσια αντίληψη που βλέπει το Ισραήλ ως αυτή τη συντριπτική δύναμη και τους Παλαιστίνιους ως μια αδύναμη δύναμη», πρόσθεσε. Αυτή η ισχύς θα επιδειχθεί μέσω της πρόκλησης «μέγιστης ζημίας στους Παλαιστίνιους», ώστε στο μέλλον να υπάρχει υψηλό κόστος για κάθε μορφή αντίστασης, δήλωσε ο αναλυτής.
Αλλά η Χαμάς που καλεί τον κόσμο να αγνοήσει την εντολή εκκένωσης του Ισραήλ δείχνει ότι αυτό δεν θα επιτευχθεί χωρίς μάχη, όπως και οι συνεχιζόμενες επιθέσεις των Ταξιαρχιών Κασάμ εναντίον του Ισραήλ, δήλωσε ο Χαμντί. «Παρά τους ισραηλινούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς και τις καταστροφικές εικόνες που βλέπουμε, το πείσμα των Παλαιστινίων επιμένει», δήλωσε ο Hamdi.
«Συνεχίζουν να αντιστέκονται και οι Ισραηλινοί δεν είναι σε θέση να προσδιορίσουν από πού εκτοξεύονται αυτές οι ρουκέτες, γεγονός που δείχνει κενά στη γνώση των μυστικών υπηρεσιών, τα οποία δεν θα λύσει απαραίτητα μια χερσαία εισβολή», πρόσθεσε.
Ολική εκδίωξη;
Ο Kusovac επισημαίνει έναν τρίτο, πιο ακραίο πιθανό στόχο της χερσαίας εισβολής του Ισραήλ: την πλήρη εκκένωση του πολιορκημένου θύλακα. «Θα ήθελαν να δημιουργήσουν μια κατάσταση όπως η κατάσταση του 1995 στα κατεχόμενα από τους Σέρβους εδάφη της Κροατίας ή όπως η κατάσταση του περασμένου μήνα στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, όπου όλοι φεύγουν», είπε.
Παρόλα αυτά, αυτό θα ήταν δύσκολο, είπε ο Kusovac, επισημαίνοντας ότι στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, 100.000 άνθρωποι αποσύρθηκαν στη μητέρα πατρίδα τους, την Αρμενία, αλλά η μητέρα πατρίδα των Παλαιστινίων στη Γάζα είναι η Παλαιστίνη. «Είναι το τελευταίο πράγμα που θέλει το Ισραήλ, να έχει άλλα δύο εκατομμύρια Παλαιστίνιους στα κατεχόμενα εδάφη ή μέσα στο Ισραήλ», είπε.
Η Αίγυπτος έχει προβληθεί ως πιθανό καταφύγιο, αλλά το Κάιρο έχει απορρίψει την ιδέα, σύμφωνα με αιγυπτιακές πηγές ασφαλείας. Ωστόσο, επιτρέπει την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω των συνόρων της με τη Γάζα. Ο Γκόρεν υποστήριξε ότι το Ισραήλ δεν έχει καμία διάθεση να καταλάβει εκ νέου τον πολιορκημένο θύλακα.
Ο Χάμντι είπε ότι ο λόγος που το ισραηλινό κράτος εγκατέλειψε τη Γάζα το 2005 ήταν αρχικά επειδή έγινε βίαιη και δύσκολα διαχειρίσιμη, αφού οι Ισραηλινοί έδιωξαν τους Παλαιστίνιους από όλα τα κατεχόμενα εδάφη εκεί. «Αντί να τους διοικήσουν και να τους διαχειριστούν, αποφάσισαν απλώς να δημιουργήσουν μια υπαίθρια φυλακή και να μείνουν έξω και να αποκλείσουν την περιοχή», συνέχισε ο Hamdi, επισημαίνοντας ότι το Ισραήλ πιθανότατα θα προτιμήσει τη συνέχιση αυτής της διευθέτησης.
Αλλαγή διακυβέρνησης στη Γάζα
Ο Γκόρεν δήλωσε ότι, δεδομένων των μεταβλητών, το επιθυμητό αποτέλεσμα της χερσαίας εισβολής θα είναι πιθανότατα η εγκατάσταση μιας ενιαίας παλαιστινιακής ηγεσίας. Εάν η Χαμάς εξουδετερωθεί, εξήγησε, η Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία κυβερνά τώρα την κατεχόμενη Δυτική Όχθη, μπορεί να επεκτείνει τη δικαιοδοσία της και στη Γάζα.
«"Οι καιροί του πολέμου θα πρέπει τελικά να οδηγήσουν σε καιρούς ειρήνης», δήλωσε ο Γκόρεν. «Ακόμα κι αν φαίνεται λίγο τραβηγμένο αυτή τη στιγμή, νομίζω ότι αυτός θα είναι ο στόχος όλων των πλευρών», πρόσθεσε.
Ωστόσο, ίσως είναι πολύ νωρίς για να διαμορφωθούν σταθερές θεωρίες, δήλωσε ο Χαμντί, «κυρίως επειδή πρόκειται για μια πρωτοφανή κατάσταση». «Νομίζω ότι υπάρχει ακόμα το σοκ τώρα στο Τελ Αβίβ ότι τη στιγμή που οι Παλαιστίνιοι υποτίθεται ότι ήταν οι πιο αδύναμοι, πραγματοποίησαν την πιο ισχυρή επίθεση στο ίδιο το Ισραήλ», είπε.