Η Επιτροπή προτείνει σήμερα τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού συστήματος πληροφοριών και άδειας ταξιδίου (ETIAS) για την ενίσχυση των ελέγχων ασφάλειας των ταξιδιωτών χωρίς θεώρηση. Αυτό αποτελεί συνέχεια της αναγγελίας του Προέδρου Γιούνκερ τον Σεπτέμβριο στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης το 2016, και αποτελεί πρώτη επιδίωξη των δράσεων προτεραιότητας που προσδιορίστηκαν στον χάρτη πορείας της Μπρατισλάβας.
Το ETIAS θα συλλέγει πληροφορίες για όλους όσοι ταξιδεύουν προς την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς θεώρηση ώστε να είναι δυνατή η εκ των προτέρων διεξαγωγή ελέγχων όσον αφορά την ασφάλεια και την παράτυπη μετανάστευση. Αυτό θα συμβάλει στην αποτελεσματικότερη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και στη βελτίωση της εσωτερικής ασφάλειας, ενώ ταυτόχρονα θα διευκολύνει τη νόμιμη κυκλοφορία διαμέσου των συνόρων Σένγκεν.
Ο Επίτροπος Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος δήλωσε: "Το ETIAS είναι ο συνδετικός κρίκος που έλειπε από την πολιτική διαχείρισης των συνόρων μας. Συμπληρώνει την πολιτική μας για τη μετανάστευση και την ασφάλεια, και ταυτόχρονα διευκολύνει την πρόσβαση στη Σένγκεν για το 95% των ταξιδιωτών χωρίς υποχρέωση θεώρησης."
Η έγκριση ταξιδίου μέσω ΕΤΙΑS δεν σημαίνει υποχρέωση θεώρησης διαβατηρίου. Οι υπήκοοι των χωρών που δεν έχουν υποχρέωση θεώρησης, θα εξακολουθούν να ταξιδεύουν χωρίς βίζα. Θα πρέπει μόνο να αφιερώνουν 10 λεπτά και 5 ευρώ για την έγκριση από το ETIAS πριν από το πρώτο ταξίδι τους στις χώρες Σένγκεν –αυτή δε τη διαδικασία, δε θα την επαναλαμβάνουν παρά κάθε 5 χρόνια.
Το ΕΤΙΑS έχει στόχο να ενισχύσει σημαντικά την ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων και την ποιότητα των συνοριακών ελέγχων. Θα καλύψει το κενό που υπάρχει στις πληροφορίες που κατέχουμε για τους ταξιδιώτες που δεν έχουν υποχρέωση θεώρησης. Η συλλογή αυτών των πληροφοριών μπορεί να αποδειχθεί ζωτικής σημασίας για τις αρχές των κρατών μελών για σκοπούς ασφαλείας και διαχείρισης μεταναστευτικών ροών.
Η σημερινή πρόταση του Επιτρόπου αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την δημιουργία ισχυρότερων και εξυπνότερων πληροφοριακών συστημάτων για τη διαχείριση των συνόρων και την ασφάλεια της Ευρώπης.
Ένα εξίσου σημαντικό όμως στοιχείο είναι ότι το ETIAS θα διευκολύνει τη διέλευση από τα εξωτερικά σύνορα υπηκόων τρίτων χωρών που ταξιδεύουν χωρίς βίζα, μειώνοντας την ώρα αναμονής.
Εκτός αυτού, με αυτό τον προ-έλεγχο, οι ταξιδιώτες θα έχουν μια πρώτη αξιόπιστη ένδειξη σχετικά με την είσοδό τους στη Σέγκεν και έτσι ουσιαστικά
θα μειωθεί και ο αριθμός των αρνήσεων εισόδου κατά την άφιξη στην Ευρώπη, μετά από συχνά ένα πολύωρο και ακριβό ταξίδι. Για να εκδοθεί ή να απορριφθεί ένα αίτημα, ένα αυτοματοποιημένο σύστημα θα διεξάγει ελέγχους, με πλήρη σεβασμό στα θεμελιώδη δικαιώματα και την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Η τελική απόφαση για τη χορήγηση ή την άρνηση εισόδου, θα λαμβάνεται πάντοτε από τους εθνικούς συνοριοφύλακες στο πλαίσιο των συνοριακών ελέγχων που διεξάγουν σύμφωνα με τον κώδικα συνόρων της Σένγκεν.
Η επαλήθευση στα σύνορα μέσω του ΕΤΙΑS, θα διευκολύνει την είσοδο των ταξιδιωτών και θα εξασφαλίσει την συντονισμένη αξιολόγηση των υπηκόων τρίτων χωρών που δεν έχουν υποχρέωση θεώρησης.
Η δε διαχείριση του συστήματος θα γίνεται από την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή, σε στενή συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και της Europol.
Ο Ευρωπαϊκός οργανισμός EU-Lisa θα αναπτύξει και θα παρέχει την τεχνική διαχείριση του συστήματος πληροφοριών.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΕΤΙΑΣ:
1. Η επαλήθευση των στοιχείων που υποβάλλονται από τους υπηκόους τρίτων χωρών χωρίς υποχρέωση θεώρησης (όπως: ταυτότητα, ταξιδιωτικά έγγραφα, πληροφορίες διαμονής, στοιχεία επικοινωνίας κλπ), πριν από το ταξίδι τους, προκειμένου να αξιολογηθεί εάν υπάρχει κίνδυνος: παράτυπης μετανάστευσης, ασφάλειας ή δημόσιας υγείας.
2. Θα ελέγχει κάθε αίτηση που υποβάλλεται προς άλλα συστήματα πληροφοριών της Ευρωπαικής Ένωσης (όπως το SIS, VIS, Europol, Interpol, EES, Eurodac, ECRIS) και την ειδική λίστα παρακολούθησης/ασφαλείας (watchlist) του ETIAS που θα δημιουργηθεί στην Europol. Έχουμε καθορίσει σαφείς κανόνες ελέγχου σχετικά με το αν υπάρχουν επαρκείς λόγοι για την χορήγηση ή την άρνηση της ταξιδιωτικής έγκρισης.
3. H έκδοση ταξιδιωτικών αδειών. Στις περιπτώσεις που δεν εντοπίζονται στοιχεία που χρήζουν περαιτέρω ανάλυσης, η έγκριση ταξιδιού θα εκδίδεται αυτόματα και μέσα σε λίγα λεπτά μετά την υποβολή της αίτησης.
Η έγκριση θα λαμβάνεται μέσω μιας διαδικασίας που είναι απλή οικονομική και γρήγορη. Στο 95-98% των περιπτώσεων, η άδεια θα μπορεί να χορηγείται μέσα σε δέκα λεπτά.
Επιπλέον, η συμπλήρωση της αίτησης δεν θα διαρκεί περισσότερο από δέκα λεπτά και θα απαιτείται μόνο ένα έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο.
Η έγκριση θα ισχύει για περίοδο πέντε ετών και για πολλαπλά ταξίδια.
Η αίτηση θα κοστίζει μόνο 5€ για πέντε χρόνια, και η πληρωμή θα καταβάλλεται μόνο για άτομα πάνω από 18 ετών.
Αν για κάποιο λόγο κάποιος ταξιδιώτης δε λαμβάνει αυτόματη έγκριση, η αίτησή του θα μεταφέρεται για εξέταση στις αρμόδιες υπηρεσίες των Κρατών-Μελών.