Παρά το εμπάργκο που έχουν επιβάλει οι δυτικοί στις εξαγωγές αγαθών προς τη Ρωσία λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αν και νατοϊκή, συνεχίζει να εξάγει στη Ρωσία υλικά τα οποία είναι «ζωτικής σημασίας για τη ρωσική πολεμική μηχανή», όπως αναφέρουν σε μακροσκελές άρθρο τους οι Financial Times.
Σύμφωνα μάλιστα με όσα αναφέρουν οι ανταποκριτές των FT σε Άγκυρα και Λονδίνο, αυτές οι τουρκικές εξαγωγές «αυξήθηκαν κατακόρυφα» φέτος, προκαλώντας έτσι αυξημένη ανησυχία μεταξύ των νατοϊκών συμμάχων αναφορικά με τον ρόλο που διαδραματίζει πια η ίδια η Τουρκία με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία.
«Οι τουρκικές εξαγωγές αγαθών στη Ρωσία τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την πολεμική μηχανή της Μόσχας εκτινάχθηκαν στα ύψη φέτος» γεγονός το οποίο «έχει υπονομεύσει τις προσπάθειες των ΗΠΑ και της Ευρώπης να περιορίσουν την ικανότητα της Μόσχας να εξοπλίζει τις ένοπλες δυνάμεις της», γράφουν οι FT, υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι αυτές οι αυξημένες ρωσοτουρκικές συναλλαγές «συνδαυλίζουν τις εντάσεις ανάμεσα στην Άγκυρα και τους εταίρους της στο ΝΑΤΟ».
Ως δηλωτική της δυτικής ανησυχίας παρουσιάζεται, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η επίσκεψη που πρόκειται να πραγματοποιήσει στην Κωνσταντινούπολη και στην Άγκυρα αυτήν την εβδομάδα ο Μπράιαν Νέλσον, υφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ αρμόδιος για τη διαχείριση εκείνων των οικονομικού χαρακτήρα πληροφοριών που σχετίζονται με δράσεις τρομοκρατίας (terrorism and financial intelligence).
«Ο Μπράιαν Νέλσον, υφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ για θέματα τρομοκρατίας και χρηματοοικονομικών πληροφοριών, θα επισκεφθεί την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα αυτήν την εβδομάδα, όπου πρόκειται να συζητήσει «προσπάθειες για την πρόληψη, διακοπή και διερεύνηση του εμπορίου και των οικονομικών δραστηριοτήτων που ωφελούν τη ρωσική προσπάθεια στον πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας», γράφουν οι ανταποκριτές των FT, υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι αυτό είναι το δεύτερο ταξίδι που πραγματοποιεί ο Νέλσον στην Τουρκία φέτος.
Το πρόβλημα έχει να κάνει, κατά κύριο λόγο, με είδη διπλής – στρατιωτικής και μη στρατιωτικής – χρήσης (dual-use parts) που, όπως καταγγέλλεται, εξάγονται στη Ρωσία μέσω Τουρκίας παρακάμπτοντας τις δυτικές κυρώσεις.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει, επί παραδείγματι, επιβάλει αυστηρότερους και εκτενέστερους ελέγχους στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών διπλής (στρατιωτικής και μη στρατιωτικής) χρήσης. Σύμφωνα με όσα αναφέρει στον ιστοχώρο της η Κομισιόν, ο στόχος είναι να περιοριστεί η πρόσβαση της Ρωσίας σε τεχνολογίες και είδη/αγαθά όπως είναι: τα drones και το λογισμικό για drones, οι διόπτρες, το λογισμικό για συσκευές κρυπτογράφησης, οι ημιαγωγοί, οι κινητήρες για drones, οι χημικές ουσίες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή χημικών όπλων, τα εξαρτήματα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε οπλικά συστήματα, οι θερμικές/θερμογραφικές κάμερες, τα καύσιμα αεριωθουμένων και τα πρόσθετα καυσίμων, οι σπάνιες γαίες, οι συσκευές ραδιοπλοήγησης, ο τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός κ.ά.
Οι Αμερικανοί έχουν καταλήξει σε μια λίστα με συνολικά 45 κατηγορίες τέτοιων αγαθών στις εξαγωγές των οποίων προς τη Ρωσία έχουν επιβάλει περιορισμούς οι ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ωστόσο, μόνο τους πρώτους εννέα μήνες του 2023 οι εξαγωγές τέτοιων αγαθών από την Τουρκία προς τη Ρωσία και προς άλλες πέντε χώρες του άλλοτε σοβιετικού μπλοκ (Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Καζακστάν, Κιργιστάν/Κιργιζία, Ουζμπεκιστάν), που υπάρχουν υποψίες ότι ενεργούν ως μεσάζοντες για τη Μόσχα, άγγιξαν τα 158 εκατομμύρια δολάρια, όπως αναφέρουν οι FT υπογραμμίζοντας ότι αυτό το ποσό των 158 εκατ. δολ. είναι τριπλάσιο από το αντίστοιχο που είχε καταγραφεί τους πρώτους εννέα μήνες του 2022, ενώ παράλληλα το 2023 αυξήθηκαν σημαντικά και οι εισαγωγές τέτοιων αγαθών από την Τουρκία.
Με άλλα λόγια, υπάρχουν πια υποψίες, ή η βεβαιότητα κατά πολλούς, ότι η Τουρκία εισάγει πια πολύ μεγαλύτερες ποσότητες ειδών διπλής χρήσης τα οποία όμως εν συνεχεία καταλήγουν στη Ρωσία είτε μέσω Τουρκίας είτε με ενδιάμεσους σταθμούς την Τουρκία και άλλες χώρες, παρακάμπτοντας τις δυτικές κυρώσεις.