Η Ρωσία θρηνεί τους νεκρούς της: Τι υποστηρίζουν οι επικριτές του Πούτιν

24 Μαρτίου: Η ημέρα που οι Ρώσοι θρηνούν τους νεκρούς τους, ημέρα εθνικού πένθους στη χώρα για τα 133 -επισήμως- θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης στον συναυλιακό χώρο Crocus της Μόσχας. Ημέρα, όμως, και βαθιάς περισυλλογής, καθώς το κλίμα στη χώρα είναι τόσο βαρύ όσο και έκρυθμο, με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, λίγες ημέρες μετά την εκλογή του για πέμπτη θητεία στην προεδρία της χώρας, να αντιμετωπίζει αμείλικτα ερωτήματα για τις συνθήκες ασφαλείας, αλλά και να επιδίδεται σε ένα «blame game» με το Κίεβο για το ποιος βρίσκεται πίσω από την αιματοχυσία. «Προτίμησε να κυνηγάει το κίνημα ΛΟΑΤΚΙ+ και αγνόησε τις προειδοποιήσεις για τρομοκρατικές επιθέσεις» λένε, την ίδια ώρα, οι επικριτές του.

Παράλληλα, συνεχίζεται η επιχείρηση έρευνας στο Crocus City Hall της Μόσχας, μετά την τρομοκρατική επίθεση της Παρασκευής, την ίδια στιγμή που πάνω από 100 τραυματίες δίνουν μάχη, για να κρατηθούν στη ζωή. Συγκεκριμένα, όπως ανακοίνωσε ο κυβερνήτης της περιφέρειας της Μόσχας, Αντρέι Βορομπιόφ, η επιχείρηση διάσωσης έχει ολοκληρωθεί, αλλά η επιχείρηση έρευνας συνεχίζεται. «Οι διασώστες έχουν καθαρίσει ένα τεράστιο κομμάτι του αμφιθέατρου» είπε, προσθέτοντας ότι «η ταυτοποίηση από συγγενείς είναι μπροστά μας. Στα νοσοκομεία οι γιατροί δίνουν μάχη για τη ζωή 107 ανθρώπων».

Μέχρι στιγμής, 133 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, από τους οποίους μόλις 59 έχουν ταυτοποιηθεί.

Όπως γράφει σε ανάλυσή του το Politico, στον απόηχο της πολύνεκρης τρομοκρατικής επίθεσης, την ευθύνη της οποίας ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος, Ρώσοι και Ουκρανοί αξιωματούχοι ανταλλάσσουν κατηγορίες για το μακελειό, καθώς και οι δύο πλευρές είναι αποφασισμένες να «περάσουν» τη δική τους άποψη ως την κυρίαρχη. Μάλιστα, ο πρώην πρωθυπουργός της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, δεν δίστασε να «καρφώσει» την Ουκρανία και τη Δύση. Μέσω του Telegram, προειδοποίησε για... κόλαση, αν η Ουκρανία έβαλε το χέρι της στην επίθεση που έχει σοκάρει τη χώρα. «Εάν διαπιστωθεί ότι πρόκειται για τρομοκράτες του καθεστώτος του Κιέβου, πρέπει να βρεθούν όλοι τους και να καταστραφούν ανελέητα» έγραψε ο Μεντβέντεφ. Οι «επίσημοι εκπρόσωποι του κράτους» δεν θα είναι στο απυρόβλητο, συμπλήρωσε.

Το Κίεβο με τη σειρά του εξαπέλυσε πυρά κατά της Μόσχας και του προέδρου Πούτιν. Η υπηρεσία στρατιωτικών πληροφοριών HUR της Ουκρανίας κατηγόρησε τις «ειδικές υπηρεσίες του Πούτιν» ότι οργάνωσαν την Παρασκευή τους πυροβολισμούς κατά των θεατών της συναυλίας από ενόπλους ντυμένους με στολές παραλλαγής, λέγοντας ότι επρόκειτο για μια «σκόπιμη πρόκληση», που αποσκοπούσε στο να δικαιολογήσει «ακόμη πιο σκληρές επιθέσεις στην Ουκρανία».

Η επίθεση αυτή ξύπνησε μνήμες από τις εκρήξεις του 1999 σε τέσσερις πολυκατοικίες στις ρωσικές πόλεις Μόσχα, Μπουγιάνακσκ και Βολγκοντόνσκ, οι οποίες προκάλεσαν τον θάνατο περισσότερων από 300 ανθρώπων και τον τραυματισμό άλλων 1.000. Οι εκρήξεις προκάλεσαν τον δεύτερο πόλεμο της Τσετσενίας, ο οποίος ενίσχυσε τη δημοτικότητα του τότε πρωθυπουργού Πούτιν, βοηθώντας τον να κερδίσει τον Μπόρις Γέλτσιν, για να τον διαδεχθεί στη θέση του προέδρου. Για χρόνια, παρέμεναν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με το αν οι βομβιστικές επιθέσεις ήταν οι λεγόμενες «επιχειρήσεις ψευδούς σημαίας» που πραγματοποιήθηκαν από τις ίδιες τις υπηρεσίες ασφαλείας της Ρωσίας, προκειμένου να δικαιολογηθεί ο πόλεμος της Τσετσενίας.

Ο ρόλος του ISIS

Ωστόσο, αυτή τη φορά, τα «σύννεφα» ήρθε να διαλύσει -ή και να περιπλέξει ακόμα περισσότερο- το Ισλαμικό Κράτος, που ανέλαβε την ευθύνη για το μακελειό. Μάλιστα, όπως είναι πασιφανές από την πρώτη στιγμή, η επίθεση στη Μόσχα θυμίζει την επίθεση του Ισλαμικού Κράτους το 2015 στο θέατρο Μπατακλάν στο Παρίσι, ένα μακελειό που άφησε πίσω του 90 νεκρούς. Το μακελειό της Παρασκευής είχε επίσης ομοιότητες με την πολιορκία του θεάτρου Nord Ost το 2002, όταν μια ομάδα Τσετσένων ενόπλων και γυναικών κατέλαβε ένα κατάμεστο θέατρο στην ανατολική Μόσχα και απαίτησαν τον τερματισμό του δεύτερου πολέμου της Τσετσενίας. Μια αποτυχημένη διάσωση από τις ρωσικές ειδικές δυνάμεις, με τη χρήση θανατηφόρου αερίου ύπνου, άφησε περισσότερους ομήρους νεκρούς, απ' όσους σκοτώθηκαν από τους ισλαμιστές ενόπλους.

Πολλά μέλη της ισλαμιστικής τσετσενικής αυτονομιστικής ομάδας που ήταν πίσω από την επίθεση στο θέατρο θα μετακινούνταν αργότερα και θα στρατολογούνταν στο ISIS, στη Συρία. Οι Τσετσένοι άρχισαν να φθάνουν στη Συρία από το 2011. Αποτελούσαν το δεύτερο μεγαλύτερο απόσπασμα των ξένων μαχητών του Ισλαμικού Κράτους και ο αριθμός τους ήταν επίσης δυσανάλογα υψηλός στην παράταξη της Αλ Κάιντα στη Συρία. Μαχητικά σκληραγωγημένοι και έμπειροι, αρκετοί Τσετσένοι αναδείχθηκαν σε διοικητές του Ισλαμικού Κράτους, συμπεριλαμβανομένων των Ουμάρ Σισάνι και Σαλαχουντίν Σισάνι.

Οι ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας εκτιμούν ότι 1.700 με 3.000 Τσετσένοι, μαζί με άλλους μαχητές από τον Βόρειο Καύκασο, πήγαν στη Συρία για να πολεμήσουν. Οι μετριοπαθείς αντάρτες της Συρίας πάντα υποπτεύονταν ότι οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες τους ενθάρρυναν να πάνε, διευκολύνοντάς τους να φτάσουν εκεί δίνοντάς τους διαβατήρια, τόσο για να τους ξεφορτωθούν όσο και για να διασπάσουν και να διχάσουν τις ομάδες των ανταρτών που μάχονται τον σύμμαχο της Ρωσίας, τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ.

Οι αντάρτες κατά του Άσαντ κατηγόρησαν επίσης τη συριακή κυβέρνηση ότι συνεργάζεται με το Ισλαμικό Κράτος για να τους αποδυναμώσει και όταν αυτό εξυπηρετεί τακτικούς στρατιωτικούς σκοπούς. Το ISIS φάνηκε συχνά το 2015 και το 2016 να εκμεταλλεύεται την παρέμβαση της Ρωσίας, πιέζοντας επιθετικές ενέργειες εναντίον μετριοπαθών αντάρτικων ομάδων, καθώς στοχοποιούνταν από ρωσικές αεροπορικές επιδρομές.

Οι αντάρτες υποστήριξαν ότι η Δαμασκός και η Μόσχα έπαιξαν ένα πολύπλοκο διπλό παιχνίδι, χρησιμοποιώντας τους τζιχαντιστές για να ενεργήσουν ως πέμπτη φάλαγγα, σχεδιάζοντας να σαμποτάρουν την επανάσταση κατά του Άσαντ και να τη χρωματίσουν ως εξτρεμιστική. Τον Μάιο του 2015, η ευκολία με την οποία το Ισλαμικό Κράτος μπόρεσε να καταλάβει την αρχαία πόλη της Παλμύρας ώθησε ορισμένους στρατιωτικούς παρατηρητές να εικάσουν ότι ο Άσαντ και η Ρωσία εγκατέλειψαν σκόπιμα την περιοχή -με τα μοναδικά ερείπια και τα αναντικατάστατα αρχαία αντικείμενα και θησαυρούς- για να κερδίσουν τη συμπάθεια της Δύσης.

Οι μετριοπαθείς αντάρτες είπαν ότι η συνεργασία ήταν κατά καιρούς σαφής μεταξύ της Ρωσίας και του καθεστώτος Άσαντ και του Ισλαμικού Κράτους. Ένας από τους ηγέτες ανταρτών παραπονέθηκε για αυτό που έγινε το 2015 λέγοντας πως «όταν ο ISIS προσπάθησε να εισβάλει στις θέσεις μας, το καθεστώς Άσαντ και οι Ρώσοι τους υποστήριξαν με αεροπορικές επιδρομές και βομβαρδισμούς». Αλλά αυτό δεν βοήθησε τη Ρωσία στη συνέχεια με τους ριζοσπάστες ισλαμιστές από την Τσετσενία και τον Βόρειο Καύκασο, οι οποίοι εξακολουθούν να αποτελούν απειλή.

Οι ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας, η FSB, λένε ότι έχουν αποτρέψει δεκάδες συνωμοσίες του Ισλαμικού Κράτους τα τελευταία χρόνια και νωρίτερα μέσα στον Μάρτιο ισχυρίστηκαν ότι σκότωσαν δύο υπηκόους του Καζακστάν κοντά στη Μόσχα. Είπαν επίσης ότι έξι ένοπλοι του Ισλαμικού Κράτους σκοτώθηκαν σε πυροβολισμούς στην Ινγκουσετία αυτόν τον μήνα.

Η προπαγάνδα

Παρά την ανάληψη της ευθύνης από το Ισλαμικό Κράτος για τη σφαγή της Παρασκευής στη Μόσχα, το Κρεμλίνο πιθανότατα θα εκμεταλλευτεί τις δολοφονίες για προπαγανδιστικούς σκοπούς, αναφέρει το Politico. Η κυβέρνηση Πούτιν πιθανότατα θα συνεχίσει να υπονοεί ότι η Ουκρανία εμπλέκεται με κάποιον τρόπο, παρ' όλο που η επίθεση ήταν «μια τρομοκρατική πράξη, τελεία και παύλα», όπως υποστήριξε ο Σαμ Γκριν, αναλυτής στο Κέντρο Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής.

«Έχοντας αποτύχει να το αποτρέψει αυτό, το Κρεμλίνο θα αναζητήσει πιθανότατα έναν τρόπο να το χρησιμοποιήσει, πράγμα που μπορεί κάλλιστα να σημαίνει ότι θα κατηγορήσει την Ουκρανία» έγραψε ο Γκριν, προειδοποιώντας παράλληλα: «Το γεγονός ότι το Κρεμλίνο θα χρησιμοποιήσει την επίθεση για πολιτικούς σκοπούς δεν σημαίνει ότι ήταν μια ψεύτικη σημαία».

Πράγματι, ο Πούτιν δήλωσε στο πρώτο του διάγγελμα μετά την τραγωδία ότι οι δράστες της επίθεσης «βρέθηκαν και συνελήφθησαν. Προσπάθησαν να κρυφτούν και κινήθηκαν προς την Ουκρανία, όπου, προηγουμένως, είχε προετοιμάσει ένα παράθυρο για να περάσουν τα σύνορα».

Από την πλευρά του, ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα, χαρακτήρισε τις ρωσικές κατηγορίες ως «σχεδιασμένη προβοκάτσια του Κρεμλίνου για να τροφοδοτήσει περαιτέρω την αντιουκρανική υστερία στη ρωσική κοινωνία, με στόχο να δυσφημιστεί η Ουκρανία στα μάτια της διεθνούς κοινότητας».

«Στο κενό» οι προεκλογικές δεσμεύσεις του Πούτιν

Σε όλα τα παραπάνω δεν θα πρέπει κανείς να παραλείψει να λάβει υπόψη ότι, λιγότερο από μία εβδομάδα πριν από την τρομοκρατική επίθεση στη Μόσχα, ο Πούτιν εξασφάλισε μια πέμπτη προεδρική θητεία, με το υψηλότερο ποσοστό ψήφων που κατείχε ποτέ, χρησιμοποιώντας τις εκλογές για να δείξει στο έθνος και στη διεθνή κοινότητα ότι έχει σταθερά τον έλεγχο. Λίγες μέρες αργότερα, ωστόσο, όπως παρατηρούν οι New York Times, το γόητρο του «τσάρου» πληγώθηκε ανεπανόρθωτα, καθώς ο περίφημος μηχανισμός ασφαλείας του απέτυχε να αποτρέψει την πιο θανατηφόρα τρομοκρατική επίθεση στη Ρωσία τα τελευταία 20 χρόνια.

Με αυτόν τον τρόπο, οι δεσμεύσεις του Πούτιν για την ασφάλεια στη χώρα εν μέσω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία έμειναν... ανεπίδοτο γράμμα. Ο ίδιος μάλιστα έδειξε τουλάχιστον αιφνιδιασμένος από την επίθεση. Του πήρε περισσότερες από 19 ώρες για να μιλήσει στους πολίτες σχετικά με την επίθεση, την πιο θανατηφόρα στη Ρωσία από την πολιορκία του σχολείου του 2004 στο Μπεσλάν, στα νότια της χώρας, η οποία στοίχισε τη ζωή σε 334 ανθρώπους.

Όταν το έκανε, ο Ρώσος ηγέτης δεν είπε τίποτα σχετικά με τα αυξανόμενα στοιχεία ότι ένα παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους, το ISIS-K (Ισλαμικό Κράτος του Κορασάν) διέπραξε την επίθεση. Αντιθέτως, άφησε να εννοηθεί ότι η Ουκρανία βρισκόταν πίσω από την τραγωδία και είπε ότι οι δράστες είχαν ενεργήσει «ακριβώς όπως οι ναζί», οι οποίοι «κάποτε διέπραξαν σφαγές στα κατεχόμενα εδάφη» (σ.σ. «καρφί» για το σημερινό καθεστώς της Ουκρανίας).

Κατά πόσον μπορεί να πείσει τους Ρώσους;

Το ερώτημα, πλέον, είναι εάν αυτή η επιχειρηματολογία θα πείσει τον ρωσικό λαό. Μπορεί να διερωτηθούν, σύμφωνα πάντα με τους Times της Νέας Υόρκης, εάν ο Πούτιν, με την εισβολή και τη σύγκρουσή του με τη Δύση, έχει πραγματικά στο επίκεντρο τα συμφέροντα της χώρας για την ασφάλεια ή αν τα εγκαταλείπει, όπως τον κατηγορούν πολλοί από τους επικριτές του.

Στη δεύτερη εκδοχή συντείνει μάλιστα το γεγονός ότι ο Πούτιν προφανώς αγνόησε μια προειδοποίηση από τις ΗΠΑ για μια πιθανή τρομοκρατική επίθεση. Αντί να τις λάβει σοβαρά υπόψη του και να ενισχύσει τα μέτρα ασφαλείας, τις απέρριψε ως «προκλητικές δηλώσεις». Σαν να μην έφτανε αυτό, αντί να κρατά την κοινωνία ασφαλή από πραγματικούς, βίαιους τρομοκράτες, έδωσε οδηγίες στις υπηρεσίες ασφαλείας του να καταδιώξουν αντιφρονούντες, δημοσιογράφους και οποιονδήποτε θεωρείται απειλή απέναντι σε αυτό που το Κρεμλίνο ορίζει ως «παραδοσιακές αξίες» -όπως για παράδειγμα το κίνημα ΛΟΑΤΚΙ+, το οποίο συμπεριλήφθηκε πρόσφατα σε μια επίσημη ρωσική λίστα «τρομοκρατών και εξτρεμιστών».

«Πινγκ πονγκ» για τους ανθρώπους πίσω από την επίθεση

Εν τω μεταξύ, παρ' όλο που το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε επανειλημμένα την ευθύνη για την επίθεση και η Ουκρανία αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη, το Κρεμλίνο και οι άνθρωποί του επιχειρούν μετά μανίας να πείσουν το ρωσικό κοινό ότι αυτό ήταν απλώς ένα τέχνασμα. Η Όλγκα Σκαμπέγεβα, παρουσιάστρια της κρατικής τηλεόρασης, έγραψε στο Telegram ότι η ουκρανική στρατιωτική υπηρεσία βρήκε επιτιθέμενους «που θα έμοιαζαν με το ISIS. Αλλά αυτό δεν είναι ISIS».

Η Μαργκαρίτα Σιμονιάν, συντάκτρια του κρατικού τηλεοπτικού δικτύου RT, έγραψε ότι οι αναφορές για την ευθύνη της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος ισοδυναμούσαν με μια «βασική παρεξήγηση» από τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης και έδωσε στη δημοσιότητα πλάνα από τη... δημόσια, ενώπιον καμερών, ανάκριση συλληφθέντος για το μακελειό στη ρωσική πρωτεύουσα. Σε τηλεοπτικό talk show στο κρατικό Channel 1, ο πιο γνωστός υπερσυντηρητικός ιδεολόγος της Ρωσίας, Αλεξάντερ Ντούγκιν, δήλωσε ότι η ηγεσία της Ουκρανίας και «οι μαριονέτες τους στις δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών» οργάνωσαν την επίθεση.

Αμερικανοί αξιωματούχοι, ωστόσο, είπαν ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για εμπλοκή της Ουκρανίας στην επίθεση στην αίθουσα συναυλιών και οι Ουκρανοί αξιωματούχοι... ειρωνεύτηκαν τις ρωσικές κατηγορίες. Ο Αντρίι Γιούσοφ, εκπρόσωπος της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών της Ουκρανίας, είπε ότι ο ισχυρισμός του Πούτιν ότι οι επιτιθέμενοι διέφυγαν προς την Ουκρανία και σκόπευαν να περάσουν σε αυτήν, με τη βοήθεια των ουκρανικών αρχών, δεν είχε νόημα.

Ακολουθήστε το Lykavitos.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις