Η αντιπαράθεση του Γάλλου προέδρου με τις συντεχνίες των σιδηροδρομικών θα είναι αποφασιστική για το μέλλον του, αλλά και για την θέση της Γαλλίας στην Ευρώπη.
Το είχε ξεκαθαρίσει πριν την εκλογή του. «Τα συντεχνιακά προνόμια δεν θα έχουν θέση σε μία Γαλλία όπου προικισμένοι νέοι αδυνατούν να βρουν μία ευπρεπή απασχόληση. Η σταδιακή άμβλωση αυτών των προνομίων μπορεί, μέσα σε μία πενταετία, να αποδώσει 200.000 νέες θέσεις εργασίας», επαναλάμβανε συχνά-πυκνά ο Εμμανουέλ Μακρόν σε προεκλογικές του ομιλίες.
Σήμερα, έχοντας άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, η κυβέρνηση υπό τον πρωθυπουργό Εντουάρ-Σαρλ Φιλίπ καλείται να κάνει πράξη προεκλογικές διακηρύξεις. Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης που ξεκίνησε πριν λίγες ημέρες και της απειλής των συνδικάτων να προχωρήσουν σε κυλιόμενες απεργίες δύο φορές την εβδομάδα και επί τρεις μήνες, βρίσκεται η επιθυμία του Εμμ. Μακρόν να βάλει τέλος σε προνομιακούς όρους απασχόλησης, οι οποίοι, στους κόλπους των σιδηροδρομικών, ισχύουν εκατό χρόνια σχεδόν.
Για τον Γάλλο πρόεδρο, στην σημερινή Γαλλία του 21ου αιώνα το ειδικό καθεστώς –που προσφέρει απασχόληση εφ’ όρου ζωής, δωρεάν σιδηροδρομικά εισιτήρια, αυτόματες προαγωγές και πρόωρες συνταξιοδοτήσεις– είναι η επιτομή των «προνομίων» που συσσώρευσαν προστατευόμενοι «insiders» στην γαλλική οικονομία, περιορίζοντας την ανταγωνιστικότητά της.
Σίγουρα ο τερματισμός του ειδικού καθεστώτος δεν είναι ο μοναδικός σκοπός της μεταρρύθμισης. Είναι μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου για να βοηθηθεί η SNCF, διαχειρίστρια των τραίνων υψηλών ταχυτήτων TGV, να είναι ανταγωνιστική απέναντι στους νεοεισερχόμενους όταν το 2020 λήξει το μονοπώλιο, βάσει του χρονοδιαγράμματος που απαιτούν οι ευρωπαϊκοί κανόνες. Επίσης, ένα πολύ πιο καυτό θέμα είναι το βάρος του χρέους, ύψους 46 δισεκατομμυρίων ευρώ, που συσσωρεύτηκε μετά από χρόνια λανθασμένων επενδυτικών αποφάσεων που έλαβε η διοίκηση υπό την επίβλεψη του κράτους, σε εποχές ευφορίας.
Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί, πέρα από την ρητορική των συνδικαλιστών, ότι η «επίθεση» της γαλλικής κυβέρνησης στα ειδικά προνόμια κάθε άλλο παρά σκληρή είναι. Μόνον οι νέοι εργαζόμενοι θα προσληφθούν με τα κλασσικά συμβόλαια εργασίας, ενώ 130.000 σιδηροδρομικοί θα διατηρήσουν τα υφιστάμενα προνόμιά τους. Είναι ο τρόπος που εφαρμόστηκαν οι μεταρρυθμίσεις σε άλλες κρατικά ελεγχόμενες εταιρείες, όπως η διαχειρίστρια δικτύου κινητής τηλεφωνίας Orange.
Όμως, η κίνηση είναι πολιτικά φορτισμένη και θα καθορίσει την προεδρία Μακρόν. Μία νίκη θα σταθεροποιήσει την φήμη του ως αμείλικτου ρεφορμιστή που επιτέθηκε σε κατεστημένα συμφέροντα απέναντι στα οποία άλλοι έκαναν πίσω. Οι μαζικές διαδηλώσεις το 1995 μετέτρεψαν τον Αλαίν Ζιπέ στον πιο οδυνηρό πρωθυπουργό της Γαλλίας, για την αποτυχημένη προσπάθειά του να διορθώσει το συνταξιοδοτικό σύστημα των σιδηροδρομικών.
Μία ήττα θα μπορούσε να σταματήσει την μεταρρυθμιστική δυναμική του Εμμ. Μακρόν και να προκαλέσει σοβαρά δημοσιονομικά προβλήματα στην Γαλλία.
Από την άλλη πλευρά, η μάχη Μακρόν-συνδικάτων δεν αφορά μόνον την Γαλλία. Την παρακολουθεί, όπως διαπιστώσαμε, με εξαιρετικό ενδιαφέρον ολόκληρη η Ευρώπη. Αρκεί να διαβάσει κανείς κύρια άρθρα μεγάλων εφημερίδων στην Γερμανία, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Ιταλία και καταλαβαίνει το διακύβευμα.
Στόχος του Μακρόν είναι να δημιουργήσει μία κερδοφόρα δημόσια επιχείρηση, η οποία αυτή την στιγμή χάνει περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο, ώστε να έχει την δυνατότητα να αντιμετωπίσει τον διεθνή ανταγωνισμό όταν θα τελειώσει το μονοπώλιό της το 2020, όπως ορίζει η κοινοτική νομοθεσία. Μπορεί πέρυσι ο Γάλλος πρόεδρος να κατάφερε να επιβάλει μία σειρά από μεταρρυθμίσεις στον τομέα του Δημοσίου και της αγοράς εργασίας, αλλά με τα συνδικάτα της SNCF η κατάσταση είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για το γόητρο και το κύρος του.
Το ότι η εταιρεία έχει 46 δισεκατομμύρια ευρώ συσσωρευμένα ελλείμματα, αφήνει παγερά αδιάφορα συνδικάτα όπως το GGT, πρώην δορυφόρος του ΚΚ Γαλλίας. Το μόνο που τα ενδιαφέρει είναι η διατήρηση των προνομίων και η υπονόμευση των ιδιωτικοποιήσεων. Και από την άποψη αυτή στην μάχη τους με τον Εμμ. Μακρόν θα παίζουν όσο καλύτερα μπορούν με τον χρόνο, εκμεταλλευόμενα τον διάχυτο κρατισμό που παραδοσιακά επικρατεί στην Γαλλία.