Λιγότερες από 24 ώρες: Τόσο αναμένεται να μείνει στην Ταϊβάν η πρόεδρος της Βουλής των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι.
Η 82χρονη έφτασε στο αυτοδιοικούμενο νησί του Ειρηνικού το βράδυ της Τρίτης (τοπική ώρα), προερχόμενη από τη Μαλαισία, και αναμένεται να αποχωρήσει από εκεί το απόγευμα της Τετάρτης, όπως ανακοινώθηκε.
Αν και σύντομη, η επίσκεψή της έχει ήδη θέσει μεγάλο μέρος της Ασίας σε οριακά «πολεμικό» συναγερμό. Τι θα μπορούσε να γίνει εκεί, με φόντο το Στενό της Ταϊβάν, μέσα στις επόμενες ώρες, όσο η Πελόζι βρίσκεται στην Ταϊπέι; Αυτό είναι το ερώτημα που κυριαρχεί πλέον διεθνώς, καθώς όλοι παρακολουθούν δύο υπερδυνάμεις όπως είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα να επιδίδονται σε επιδείξεις ισχύος, οι μεν ΗΠΑ στέλνοντας αντιπροσωπεία του Κογκρέσου στην Ταϊβάν, η δε Κίνα «απαντώντας» με στρατιωτικά γυμνάσια.
«Μεταξύ απολυταρχίας και δημοκρατίας»
Η προερχόμενη από το κόμμα των Δημοκρατικών πρόεδρος της αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι, που αναμένεται αύριο Τετάρτη να επισκεφθεί το κοινοβούλιο της Ταϊβάν και να έχει επαφές με την πρόεδρο της αυτοδιοικούμενης περιοχής Τσάι Ινγκ Γουέν, υπερασπίστηκε την επιλογή της να επισκεφθεί την Ταϊβάν, υποστηρίζοντας ότι «ο κόσμος καλείται σήμερα να επιλέξει μεταξύ απολυταρχίας και δημοκρατίας» και ότι οι ΗΠΑ στέκονται στο πλευρό της δημοκρατικής Ταϊβάν επιδεικνύοντας «αλληλεγγύη» που «είναι σήμερα πιο σημαντική από ποτέ».
Αξίζει να σημειωθεί, βέβαια, ότι επισήμως η Ουάσιγκτον δεν έχει αναγνωρίσει την Ταϊβάν ως ανεξάρτητο κράτος, ενώ και ο Λευκός Οίκος (Τζο Μπάιντεν, Τζέικ Σάλιβαν) είχε φροντίσει να διαχωρίσει τη θέση του παίρνοντας αποστάσεις από την επίσκεψη της Πελόζι στην Ταϊπέι. Σημειωτέων πως την εν λόγω επίσκεψη αποδοκίμασαν σε ιδιαίτερα έντονο μάλιστα ύφος και επιφανείς Αμερικανοί αρθρογράφοι όπως για παράδειγμα ο Τόμας Φρίντμαν των New York Times.
Αψηφώντας τις επικρίσεις, η Νάνσι Πελόζι τελικώς προσγειώθηκε στην Ταϊβάν το βράδυ της Τρίτης, γράφοντας ιστορία ως η πρώτη πρόεδρος της Βουλής των ΗΠΑ που επισκέπτεται το συγκεκριμένο νησί έπειτα από 25 χρόνια. Η προηγούμενη επίσκεψη είχε πραγματοποιηθεί εκεί το 1997 από τον Ρεπουμπλικάνο Νιουτ Γκίνγκριτς. Από τότε, όμως, έχουν αλλάξει άλλα πάρα πολλά, μεταξύ αυτών και η ίδια η Κίνα που έχει εν τω μεταξύ γιγαντωθεί και πλέον κινείται κατά τρόπο πολύ πιο δυναμικό στη διεθνή σκηνή.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο εντεινόμενων γεωπολιτικών ανταγωνισμών, αποκτούν νόημα και οι αντιδράσεις του Πεκίνου το οποίο κατηγορεί πλέον τους Αμερικανούς πως προετοιμάζουν το έδαφος για την de-jure ανεξαρτησία της Ταϊβάν και την ανατροπή της πολιτικής της «μίας Κίνας» (one-China policy) στη βάση της οποίας η Ουάσιγκτον αναγνωρίζει σήμερα επισήμως ως κράτος μόνο τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας.
Με άρθρο που δημοσίευσε σήμερα στην Washington Post, η ίδια η Πελόζι υποστηρίζει πως η επίσκεψή της στην Ταϊβάν «σε καμία περίπτωση δεν έρχεται σε αντίθεση με τη μακροχρόνια one-China policy». Πίσω στο Πεκίνο ωστόσο, η οπτική είναι διαφορετική.
Το Πεκίνο στην «αντεπίθεση»
Το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας έσπευσε, με ανακοίνωση που εξέδωσε αμέσως μετά την άφιξη της Πελόζι στην Ταϊβάν, να καταδικάσει την επίσκεψη της Αμερικανίδας πολιτικού, υποστηρίζοντας πως υπονομεύει την ειρήνη και τη σταθερότητα στο Στενό της Ταϊβάν αλλά και τα ίδια τα πολιτικά θεμέλια των σινοαμερικανικών δεσμών.
Ακόμη πιο «ηχηρή» ήταν όμως η ανακοίνωση του κινεζικού υπουργείου Άμυνας που έκανε γνωστό πως πρόκειται να ξεκινήσει «στοχευμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις» στην περιοχή ως απάντηση στην επίσκεψη της προέδρου της Βουλής των ΗΠΑ.
Οι κινεζικές ένοπλες δυνάμεις έκαναν από την πλευρά τους γνωστό πως πρόκειται να πραγματοποιήσουν στρατιωτικές επιχειρήσεις κοντά στην Ταϊβάν ξεκινώντας από το βράδυ της Τρίτης. Στο πλαίσιο των εν λόγω επιχειρήσεων, ανακοινώθηκε πως θα γίνουν βολές και με πυραύλους στη θάλασσα ανατολικά της Ταϊβάν.
Αναμένονται εναέριες και θαλάσσιες ασκήσεις στα βόρεια, νοτιοδυτικά και βορειοανατολικά της Ταϊβάν, βολές μεγάλης εμβέλειας στο Στενό της Ταϊβάν και δοκιμές πυραύλων στη θάλασσα ανατολικά της Ταϊβάν, σύμφωνα με την σχετική κινεζική ανακοίνωση.
Αντιδρώντας στις εξαγγελίες περί στρατιωτικών γυμνασίων από την πλευρά της Κίνας, το υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν κατηγόρησε το Πεκίνο πως επιχειρεί με αυτές τις κινήσεις να απειλήσει λιμάνια και πόλεις της Ταϊβάν που κατέχουν στρατηγική θέση στον χάρτη.
Δύο ερωτήματα
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, τα ερωτήματα που ανακύπτουν είναι πια κατά βάση δύο: ένα βραχυπρόθεσμο και ένα μακροπρόθεσμο.
Θα μπορούσε η ένταση να κλιμακωθεί στρατιωτικά τις επόμενες ώρες επί του πεδίου στην ευρύτερη περιοχή της Ταϊβάν; Και αν ναι, πού και σε πόσο μεγάλο βαθμό; Αυτό είναι το βραχυπρόθεσμο ερώτημα.
Όσο για το μεσομακροπρόθεσμο, εκείνο δεν έχει να κάνει τόσο με την Ασία αλλά με τον πόλεμο που συνεχίζει να διεξάγεται στο άλλο μεγάλο μέτωπο της Ουκρανίας. Θα μπορούσε άραγε η επίσκεψη της Πελόζι να κάνει το Πεκίνο να αλλάξει στάση στο Ουκρανικό ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την αποστολή κινεζικών οπλικών συστημάτων υπέρ των ρωσικών δυνάμεων;
Ρωσική σφήνα
Το ρωσικό ΥΠΕΞ έσπευσε πάντως από την πλευρά του σήμερα να συνδαυλίσει την ένταση, υποστηρίζοντας πως η επίσκεψη της Πελόζι στην Ταϊβάν αποτελεί «καθαρή πρόκληση» και πως η Κίνα έχει κάθε δικαίωμα να πάρει μέτρα για την προστασία των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
Ο Τόμας Φρίντμαν των New York Times σημειώνει, ωστόσο, ότι η τρέχουσα κρίση μάλλον εξυπηρετεί τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ, καθώς η Πελόζι με την επίσκεψή της του δίνει πάσα ώστε να κάνει μια επίδειξη στρατιωτικής ισχύος αποσπώντας έτσι την προσοχή των ιδίων των Κινέζων από τις ουκ ολίγες αποτυχίες της κινεζικής ηγεσίας που είχαν προηγηθεί: τα προβλήματα που προκάλεσαν η Zero-Covid στρατηγική και τα εξαντλητικά λοκντάουν, την φούσκα των ακινήτων που απειλεί με τραπεζική κρίση εντός των κινεζικών συνόρων κ.ά.
Αρκεί, βέβαια, αυτή η επίδειξη επίδειξη στρατιωτικής ισχύος από την πλευρά του Πεκίνου να παραμείνει… υπό έλεγχο.