Φόβοι για ακόμη μία περιβαλλοντική καταστροφή εκφράζονται στην Ουκρανία, έπειτα από βομβαρδισμό του μεγαλύτερου αγωγού αμμωνίας στον κόσμο, που βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, στο Χάρκοβο.

Ο αγωγός βρίσκεται σε περιοχή ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις και των δύο πλευρών, οι οποίες την χαρακτηρίζουν πλέον «γκρίζα».

Η Ρωσία έδωσε στη δημοσιότητα πλάνα που υποτίθεται ότι δείχνουν ένα σύννεφο αερίου να κατακάθεται πάνω από μια δασώδη περιοχή κοντά στην πόλη Μασιουτίβκα, η οποία βρίσκεται σε μια «γκρίζα ζώνη» μεταξύ ρωσικών και ουκρανικών γραμμών ακριβώς βόρεια του Κουπιάνσκ.

Ακριβώς στην περιοχή αυτή υπάρχει ένα αντλιοστάσιο για τον αγωγό αμμωνίας από το Τολιάτι στην Οδησσό. Η αμμωνία είναι βασικό συστατικό του νιτρικού λιπάσματος, του οποίου η Ρωσία είναι ένας από τους κορυφαίους παραγωγούς παγκοσμίως. 

Αλλά είναι πολύ τοξικό και μπορεί να προκαλέσει σοβαρό ερεθισμό στους πνεύμονες, το λαιμό, τη μύτη και τα μάτια.

Σύμφωνα με την Ρωσία,  μια ουκρανική «ομάδα δολιοφθορών και αναγνώρισης» ανατίναξε τον αγωγό. Ωστόσο, το Κίεβο κατηγόρησε τα ρωσικά στρατεύματα, και είπε ότι αν έχει γίνει ζημιά στον αγωγό, είναι «συνέπεια πολέμου». Η τρομακτική προοπτική μιας χημικής καταστροφής έρχεται μόλις μία ημέρα μετά την ανατίναξη του φράγματος στην Καχόβκα στη νότια Ουκρανία, που έχει προκαλέσει εκτεταμένες πλημμύρες σε πόλεις και χωριά στην περιοχή της Χερσώνας, θέτοντας σε κίνδυνο περίπου 40.000 ανθρώπους.

Ο αγωγός αμμωνίας έχει μήκος 2.469 χιλιόμετρα. Αρχίζει από το Τολιάτι της Ρωσίας, στον ποταμό Βόλγα και φτάνει σε τρία λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας στη νότια Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της Οδησσού. Τέθηκε εκτός λειτουργίας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022, αλλά μεγάλες ποσότητες αερίου αμμωνίας εξακολουθούν να υπάρχουν στο εσωτερικό του.

Τι είπε ο Ζελένσκι

Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είπε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη σχέδια για την εκκένωση τριών χωριών που βρίσκονται στην περιοχή και ελέγχει ο Ουκρανικός Στρατός. Ο ίδιος απέδωσε την ζημιά στον αγωγό σε ρωσικά πουρά πυροβολικού. Ωστόσο, φρόντισε να κάνει μια διάκριση μεταξύ της έκρηξης στο φράγμα Kakhovka – κάτι που είπε ότι ήταν μια ξεκάθαρη τρομοκρατική ενέργεια από τη Ρωσία – και αυτό που περιέγραψε ως «συνέπειες του πολέμου» σε σχέση με την επίθεση στον αγωγό αμμωνίας.  «Στη γκρίζα ζώνη θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε όπλο – πιθανότατα πυροβολικό», είπε και συνέχισε: «Ναι, φταίει η Ρωσική Ομοσπονδία, αλλά αυτές είναι οι συνέπειες του πολέμου. «Αλλά στη Καχόβκα, καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για τρομοκρατία. Το υπονόμευσαν εκ των προτέρων και το ανατίναξαν μόνοι τους. Το βλέπουμε αυτό ως μια εντελώς διαφορετική κατηγορία».

Τι λέει η Ρωσία

Από τη μεριά της, η Ρωσία ισχυρίστηκε ότι η Ουκρανία έκανε τον βομβαρδισμό σε μια προσπάθεια να ματαιώσει μια νέα συμφωνία με βάση την οποία θα άνοιγε εκ νέου ο αγωγός.

Το βίντεο που έδωσε η Ρωσία δείχνει ένα σύννεφο αερίου σε δασώδη περιοχή. Το έδωσε στη δημοσιότητα ο Ντανιίλ Μπεζονόφ, αναπληρωτής υπουργός πληροφοριών στην κατεχόμενη από τους Ρώσους «Λαϊκή Δημοκρατία του Ντόνετσκ»

Τι αναφέρει ο κυβερνήτης του Χάρκοβο 

Πάντως, ο Όλεχ Σινεχιούμποφ, κυβερνήτης της περιφέρειας Χάρκοβο της Ουκρανίας, είπε ότι δεν είχε καταγραφεί ρύπανση από ρήξη του σωλήνα μέχρι αργά την Τρίτη. «Δεν υπάρχει καμία απειλή για τη ζωή και την υγεία των ανθρώπων», έγραψε σε ανάρτησή του.

Η αμμωνία είναι αέριο άχρωμο άχρωμη σε θερμοκρασία δωματίου, αλλά αν γίνουν εκρήξεις σε αγωγό με αμμωνία, τότε μπορεί να παρατηρήσει κανείς σκόνη, συντρίμμια ή άλλα υλικά, και να διαπιστώσει κάποιος ένα ορατό σύννεφο καπνού, ιδιαίτερα εάν η αμμωνία αντιδράσει με άλλες ουσίες με τις οποίες θα ενωθεί αν βρεθεί ελεύθερη.

Ο βομβαρδισμός του αγωγού θα μπορούσε να καταστρέψει στην πράξη τις συμφωνίες γύρω από την Πρωτοβουλία για τα Σιτάρια της Μαύρης Θάλασσας – η οποία προβλέπει μεταφορές ουκρανικών σιτηρών με πλοία, μέσω της Τουρκίας για να μην προκύψει παγκόσμια επισιτιστική κρίση, μετά τον πόλεμο.