Η αναμενόμενη σαρωτική επικράτηση των Εργατικών του σερ Κιρ Στάρμερ στις βουλευτικές εκλογές στη Μεγάλη Βρετανία σήμερα Πέμπτη θα αποτελέσει και την ταφόπλακα στο λεγόμενο όνειρο του Brexit, κατά την πολιτική επιθεώρηση Politico.
Η πρώτη εκλογική αναμέτρηση στο Ηνωμένο Βασίλειο ύστερα από την έξοδό του από την Ευρωπαϊκή Ενωση έρχεται σε μια χώρα που δεν έχει τίποτε από όσα ονειρεύονταν όσοι πρωτοστάτησαν στην εκστρατεία υπέρ της απομάκρυνσης της Βρετανίας από την υπόλοιπη Ευρώπη, ενώ οι ίδιοι πλέον τίθενται στο περιθώριο – με εξαίρεση ίσως τον Νάιτζελ Φάρατζ.
Ολοι οι υπόλοιποι πρωταγωνιστές του Brexit έχουν αποχωρήσει από τη σκηνή. Τέσσερα χρόνια μετά τη νίκη του στις εκλογές, ο Μπόρις Τζόνσον είναι εκτός κοινοβουλίου, βγάζοντας εκατομμύρια από ομιλίες και στήλες εφημερίδων. Ο Μάικλ Γκόουβ εγκατέλειψε την πολιτική αντί να υποφέρει στην αντιπολίτευση. Ο Ντόμινικ Κάμινγκς περνά το χρόνο του γράφοντας ιστολόγια για τον Ντοστογιέφσκι, το TikTok και τη CIA.
Καθώς οι αρχιτέκτονες της αποχώρησης της Βρετανίας από την Ε.Ε. βλέπουν μπροστά τους μια δεκαετία εκτός εξουσίας, η χώρα που οραματίστηκαν κατά την εκστρατεία του δημοψηφίσματος του 2016 φαίνεται πιο μακριά από ποτέ.
Πραγματικότητα
Τα ακραία σχέδια για να αφαιρέσουν μαζικά τους κανονισμούς της Ε.Ε. από τη νομοθεσία της Βρετανίας έχουν ήδη εγκαταλειφθεί. Τα οφέλη από τις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών έχουν αποδειχτεί άπιαστα. Οι δημόσιες υπηρεσίες της Βρετανίας, αντί να λάβουν την υποσχεθείσα ώθηση, σε πολλές περιπτώσεις έχουν σχεδόν πάψει να λειτουργούν. Ο αριθμός των ανθρώπων που μεταναστεύουν στη Βρετανία από τρίτες χώρες είναι μεγαλύτερος από ποτέ.
Δεν ήταν αυτό που είχαν στο μυαλό τους οι υποστηρικτές του Leave. Και υπάρχουν σοβαροί λόγοι να υποψιαζόμαστε ότι το Brexit έχει πλέον φτάσει στα όριά του.
Το Εργατικό Κόμμα του Κιρ Στάρμερ, που πάει για μια εντυπωσιακή εμφάνιση στις εκλογές, έχει δεσμευτεί να αφήσει την τρέχουσα συμφωνία για το Brexit σε μεγάλο βαθμό ανέπαφη. Οι ένθερμοι υποστηρικτές της Ε.Ε. στη χώρα που ελπίζουν ότι η Βρετανία θα μπορούσε να επανέλθει στην Ενωση υπό την ηγεσία του είναι πιθανό να απογοητευτούν. Το σύνθημα των Εργατικών είναι «Κάνε το Brexit να λειτουργήσει».
Οι υπέρμαχοι του Brexit δεν εμπιστεύονται τον Στάρμερ -έναν σοσιαλδημοκράτη που προηγουμένως είχε κάνει εκστρατεία για ένα δεύτερο δημοψήφισμα που ήλπιζε ότι θα αντέστρεφε το Brexit- για να ολοκληρώσει τη δουλειά. Στην πραγματικότητα, δεν τον εμπιστεύονται γενικώς.
«Φοβάμαι ότι το Εργατικό Κόμμα δεν έχει τα σωστά ένστικτα», είπε ο Στιβ Μπέικερ, ο επί μακρόν αρχηγός των ευρωσκεπτικιστών βουλευτών των Τόρις στο κοινοβούλιο και επί του παρόντος υπουργός της κυβέρνησης. «Είναι πιθανό απλώς να μπερδέψει τα πράγματα».
Ενόψει των εκλογών, οι Εργατικοί άφησαν να εννοηθεί ότι είναι πιθανόν να επιβάλουν τους κανόνες της ΕΕ σε τομείς όπως η γεωργία, τα τρόφιμα και τα χημικά.
Ο Ντάνιελ Χάναν, ευρωβουλευτής των Τόρις για περισσότερες από δύο δεκαετίες και ένθερμος ευρωσκεπτικιστής, φοβάται ότι οι Εργατικοί θα προχωρήσουν παραπέρα. «Σημειώστε ότι το σχέδιο των Εργατικών δεν είναι για αμοιβαία αναγνώριση – αλλά μια πρόταση για τη Βρετανία να ακολουθήσει ό,τι κάνει η ΕΕ», είπε ο Χάναν. «Θυμάστε πώς ο Κιρ Στάρμερ συνέχιζε να απαιτεί ένα δεύτερο δημοψήφισμα; Το μόνο ερώτημα είναι τι τιμή θα πληρώσουν οι Εργατικοί για να επιστρέψουν στην εύνοια της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν».
Απορρύθμιση
Ο κ. Χάναν αναμένει από το Εργατικό Κόμμα να «παραιτηθεί εντελώς από την απορρύθμιση», δηλαδή την έξοδο από τις ευρωπαϊκές ρυθμίσεις, και να επαναφέρει το Ηνωμένο Βασίλειο «στην τυποποίηση της ΕΕ». Ως αποτέλεσμα, είπε, οι προσπάθειες για την υπογραφή περισσότερων συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου μετά το Brexit με τρίτες χώρες από όλο τον κόσμο θα σταματήσουν.
Η απορρύθμιση, για πολλούς ηγέτες του κινήματος του Brexit, ήταν το καίριο σημείο της αποχώρησης από την ΕΕ. Οι προσπάθειες για την εξάλειψη των καταστατικών βιβλίων του δικαίου της ΕΕ του Ηνωμένου Βασιλείου επίσης παραπαίουν. Ενα από τα πιο αξιομνημόνευτα βίντεο της εκστρατείας για την ηγεσία των Τόρις του Ρίσι Σούνακ περιείχε έναν καλοντυμένο άνδρα να τροφοδοτεί σωρούς εγγράφων με την ένδειξη «ΕΕ νομοθεσία» σε καταστροφέα εγγράφων, μαζί με μια υπόσχεση για «αναθεώρηση ή κατάργηση» όλων των νόμων της ΕΕ εντός των πρώτων 100 ημερών του κ. Σούνακ ως πρωθυπουργός. Αυτό ποτέ δεν έγινε.
Το μανιφέστο των Τόρις εξακολουθεί να υπερηφανεύεται ότι έχει αφαιρέσει χιλιάδες νόμους από τους βρετανικούς κανονισμούς – αλλά δεν προσθέτει ότι οι περισσότεροι από τους διαγραμμένους κανονισμούς είχαν πάψει εδώ και καιρό να εφαρμόζονται στην πράξη.
Μετανάστευση
Αλλα «οράματα» για το Brexit είχαν επίσης την τάση να καταρρέουν μόλις έρχονταν σε επαφή με αντίθετες κυβερνητικές προτεραιότητες. Η μετανάστευση, ίσως η πιο σημαντική κινητήρια δύναμη της ψήφου για το Brexit του 2016, είναι αναμφισβήτητα ο τομέας όπου το Ηνωμένο Βασίλειο έχει αναθεωρήσει πραγματικά τους κανόνες του σε μεγάλο βαθμό από τότε που έφυγε από την Ε.Ε.
Ωστόσο, παρά τον τερματισμό της ελευθερίας μετακίνησης από και προς την Ε.Ε., η καθαρή μετανάστευση στη Βρετανία έχει αυξηθεί απότομα τα χρόνια μετά την αποχώρηση της Βρετανίας. Στα τέλη του 2019, το Γραφείο Εθνικής Στατιστικής του Ηνωμένου Βασιλείου κατέγραψε καθαρές 332.000 αφίξεις: Εως το 2023 είχαν εκτοξευθεί σε υψηλό ρεκόρ των 722.000.
Ο Γκι Φερχόφσταντ, ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου, ο οποίος εκπροσώπησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις συνομιλίες μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών, πιστεύει ότι το Brexit έχει ήδη φτάσει στα όριά του. «Νομίζω ότι όλο και περισσότερο μετά τις εκλογές θα δούμε μια αυξανόμενη πίεση για βήμα προς βήμα επιστροφή σε μια κατεύθυνση με πιο λογική προσέγγιση», είπε στο Politico.