Στους María Corina Machado και Edmundo González Urrutia από τη Βενεζουέλα απονεμήθηκε το Βραβείο Ζαχάρωφ για το 2024.
Η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola ανακοίνωσε στην αίθουσα της ολομέλειας στο Στρασβούργο τους νικητές του Βραβείου Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης για το 2024, μετά τη συνεδρίαση της Διάσκεψης των Προέδρων (δηλ. της προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου και των επικεφαλής των πολιτικών ομάδων), όπου λήφθηκε η απόφαση.
«Το Βραβείο Ζαχάρωφ 2024 για την Ελευθερία της Σκέψης απονέμεται στην María Corina Machado και στον εκλεγέντα πρόεδρο Edmundo González Urrutia για τον γενναίο αγώνα τους για την αποκατάσταση της ελευθερίας και της δημοκρατίας στη Βενεζουέλα. Στην προσπάθειά τους για μια δίκαιη, ελεύθερη και ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας, έχουν υποστηρίξει θαρραλέα τις αξίες που εκατομμύρια Βενεζουελάνοι και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θεωρούν πολύτιμες: την δικαιοσύνη, την δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στέκεται στο πλευρό του λαού της Βενεζουέλας και της María Corina Machado και του εκλεγέντος προέδρου Edmundo González Urrutia στον αγώνα τους για το δημοκρατικό μέλλον της χώρας τους. Αυτό το βραβείο είναι δικό τους», είπε η πρόεδρος του ΕΚ.
Η María Corina Machado επελέγη ως υποψήφια της αντιπολίτευσης για τις προεδρικές εκλογές της Βενεζουέλας εξ ονόματος της «Δημοκρατικής Πλατφόρμας Ενότητας» το 2023, αλλά αργότερα αποκλείστηκε από το ελεγχόμενο από το καθεστώς Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο.
Ο Edmundo González Urrutia, διπλωμάτης και πολιτικός που την διαδέχθηκε ως υποψήφιος της «Δημοκρατικής Πλατφόρμας Ενότητας», κατήγγειλε την αποτυχία της κυβέρνησης της Βενεζουέλας να δημοσιεύσει τα επίσημα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών και αμφισβήτησε τη δήλωση περί νίκης του Nicolás Maduro. Ο κ. González Urrutia εγκατέλειψε τη χώρα τον Σεπτέμβριο μετά την έκδοση εντάλματος σύλληψης.
Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2024, το Κοινοβούλιο τόνισε ότι οι διεθνείς αποστολές παρατήρησης εκλογών κατέστησαν σαφές πως οι προεδρικές εκλογές στη Βενεζουέλα δεν πληρούν με τα διεθνή πρότυπα περί ακεραιότητας. Στο πλαίσιο αυτό, αναγνώρισε τον Edmundo González Urrutia ως τον νόμιμο και δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας και τη María Corina Machado ως ηγέτη των δημοκρατικών δυνάμεων. Το Κοινοβούλιο καταδίκασε επίσης την εκλογική νοθεία και τις σοβαρές και συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται κατά της δημοκρατικής αντιπολίτευσης, του λαού της Βενεζουέλας και της κοινωνίας των πολιτών.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση της Βενεζουέλας, 2.400 άνθρωποι συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων μετά τις εκλογές, ενώ μη κυβερνητικές οργανώσεις ανέφεραν τον θάνατο 24 ανθρώπων. Η María Corina Machado παραμένει κρυμμένη, ενώ ο Edmundo González Urrutia κατέφυγε στην Ισπανία, η οποία του χορήγησε πολιτικό άσυλο στις 7 Σεπτεμβρίου.
Στο ίδιο ψήφισμα, το Κοινοβούλιο κάλεσε την Ευρωπαϊκή Ένωση να παρατείνει τις κυρώσεις κατά του καθεστώτος της Βενεζουέλας και να εφαρμόσει στοχευμένες κυρώσεις μέσω του παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα κατά του Nicolás Maduro και του στενού του κύκλου. Πριν από τις εκλογές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε τα κράτη μέλη να διατηρήσουν τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στο καθεστώς Maduro και επέκρινε την αντισυνταγματική απόφαση να αποκλειστούν εξέχουσες προσωπικότητες της αντιπολίτευσης, όπως η María Corina Machado, από τις εκλογές του 2024.
Το 2017, το Βραβείο Ζαχάρωφ απονεμήθηκε στη δημοκρατική αντιπολίτευση στη Βενεζουέλα με το Κοινοβούλιο να καταγγέλλει την «απαράδεκτη κατάσταση στη Βενεζουέλα».
Τελετή απονομής
Η τελετή απονομής του Βραβείου Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης θα πραγματοποιηθεί στις 18 Δεκεμβρίου στο Στρασβούργο, κατά τη διάρκεια της συνόδου ολομέλειας του Κοινοβουλίου.
Τι είναι το Βραβείο Ζαχάρωφ
Το Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης είναι η ύψιστη διάκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 50.000 ευρώ. Θεσπίστηκε το 1988 προς τιμήν των ατόμων και οργανώσεων που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, παίρνοντας το όνομά του από τον Σοβιετικό φυσικό και πολιτικό αντιφρονούντα Αντρέι Ζαχάρωφ. Απονέμεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάθε χρόνο σε άτομα ή οργανώσεις, σε αναγνώριση του έργου τους σε έναν από τους ακόλουθους τομείς: προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών (ιδίως της ελευθερίας της έκφρασης), διαφύλαξη των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, σεβασμός του διεθνούς δικαίου, ανάπτυξη της δημοκρατίας και υπεράσπιση του κράτους δικαίου.