Αρχίζει σήμερα το τριήμερο διαπραγματεύσεων στην Τουρκία ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία. Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας δηλώνει ότι δεν θα δεχθεί εδαφικές παραχωρήσεις, αλλά δέχεται να συζητήσει ένα καθεστώς ουδετερότητας με ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας για τη χώρα του. Η διαφαινόμενη επιδίωξη της Ρωσίας για απόσχιση των ανατολικών περιοχών, με πρώτο βήμα την ανεξαρτησία του Λουχάνσκ, απορρίπτεται από την ουκρανική πλευρά.
Έπειτα από 32 μέρες αδυσώπητων ρωσικών επιθέσεων στην Ουκρανία, μοιάζει να ανοίγει ένα παράθυρο ελπίδας για ειρήνη, χωρίς ωστόσο να εκφράζεται ακόμα ανοιχτά αισιοδοξία για τη σύντομη λήξη του πολέμου.
Σήμερα η ρωσική και η ουκρανική αντιπροσωπεία ξεκινούν ένα τριήμερο διαπραγματεύσεων πρόσωπο με πρόσωπο στην Κωνσταντινούπολη, με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντιμίρ Ζελένσκι, να δείχνει διατεθειμένος να συζητήσει με τη Μόσχα ένα καθεστώς ουδετερότητας της χώρας του, αλλά να διαμηνύει ότι δεν πρόκειται να κάνει εδαφικές παραχωρήσεις, απαντώντας εμμέσως στις πληροφορίες ότι σχεδιάζεται η απόσχιση των ανατολικών περιοχών.
Οι ρωσικές στρατιωτικές επιθέσεις συνεχίζονται μεν, αλλά με μικρότερη ένταση το τελευταίο 24ωρο και σε διάσπαρτα σημεία της χώρας σε μία εμφανή αναμονή των διπλωματικών κινήσεων.
Το γεγονός ότι μετά από μία παύση περίπου δέκα ημερών, οι αντιπροσωπείες θα βρεθούν και πάλι στο ίδιο τραπέζι, αν και οι συζητήσεις εξ αποστάσεως συνεχίζονταν, ερμηνεύεται ως θετικό σημείο, που αποτυπώνει μία πρόοδο και σύγκλιση στο παρασκήνιο, χωρίς όμως αυτό να είναι αρκετό ακόμα για να οδηγήσει σε κατάπαυση του πυρός και την υιοθέτηση μίας ειρηνευτικής λύσης.
«Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών σήμερα, μέσω τηλεδιάσκεψης, αποφασίστηκε να διεξαχθεί ο επόμενος γύρος, πρόσωπο με πρόσωπο, στην Τουρκία, από τις 28 έως τις 30 Μαρτίου», ανακοίνωσε το στέλεχος της ουκρανικής αντιπροσωπείας Νταβίντ Αρακχάμια.
Ο τελευταίος, άκαρπος τότε, γύρος απευθείας διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις δύο πλευρές είχε διεξαχθεί στις 10 Μαρτίου, στην Τουρκία, στην Αττάλεια.
Ενδεικτική της διπλωματικής κινητικότητας είναι και η τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν το βράδυ της Κυριακής οι Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν και της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Σύμφωνα με την τουρκική προεδρία, ο Ερντογάν διαβεβαίωσε τον Πούτιν ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να παράσχει «κάθε αναγκαία συνεισφορά» για την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία. Σημειωτέον ότι εδώ και μέρες τούρκοι κυβερνητικοί παράγοντες επιμένουν στο αισιόδοξο σενάριο για τις εξελίξεις.
Ζελένσκι: Ουδετερότητα ναι, διχοτόμηση όχι
Σε νέο διάγγελμά του αργά το βράδυ της Κυριακής, αλλά και σε συνομιλία που είχε νωρίτερα με ρώσους δημοσιογράφος, ο ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι έθεσε το πλαίσιο των συζητήσεων και των θέσεων που έχει η χώρα του.
Ο Ζελένσκι ξεκαθάρισε στο διάγγελμά του ότι η κυβέρνησή του επιμένει στην εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας. Δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «οι προτεραιότητές μας στις διαπραγματεύσεις είναι γνωστές: η εθνική κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας δεν τίθενται υπό αμφισβήτηση. Είναι εκ των ων ουκ άνευ το να υπάρξουν αποτελεσματικές εγγυήσεις ασφαλείας. Προφανώς, σκοπός μας είναι η ειρήνη και η επιστροφή της χώρας μας στη φυσιολογική ζωή το συντομότερο δυνατό».
Προς τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ο Ζελένσκι είχε δηλώσει ότι η Ουκρανία είναι προετοιμασμένη να συζητήσει το ενδεχόμενο να υιοθετήσει ένα καθεστώς ουδετερότητας, στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας με τη Ρωσία, με την εγγύηση όμως από τρίτα μέρη και βεβαίως αυτή η συμφωνία να τεθεί σε δημοψήφισμα.
«Εγγυήσεις ασφαλείας και ουδετερότητα, μη πυρηνικό καθεστώς του κράτους μας», ήταν η φράση του Ζελένσκι, που έδειξε ότι οι συζητήσεις μπαίνουν σε πιο ουσιαστικά σημεία και σε κάποια θέματα μπορεί να υπάρξουν συγκλίσεις. Ξεκαθάρισε όμως ότι δεν διοαπραγματεύεται την αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας. Επισήμανε επίσης ότι ένα ακόμα σημείο που συζητείται (σημείωση: προς τη θετική κατεύθυνση για να γίνει αποδεκτό) είναι η χρήση της ρωσικής γλώσσας στην Ουκρανία.
Το μεγάλο αγκάθι στις διαπραγματεύσεις που διεξάγουν Μόσχα και Κίεβο είναι τι θα γίνει με τις περιοχές του Ντονμπάς (Λουχάνσκ και Ντονέτσκ) στα ανατολικά της Ουκρανίας, τις οποίες η Ρωσία θέλει είτε να πάρουν καθεστώς ανεξάρτητης χώρας, είτε να προσαρτηθούν με κάποιο τρόπο στην ίδια, καθώς εκεί υπάρχει ισχυρό στοιχείο ρωσώφων και ένα επίμονο αυτονομιστικό κίνημα. Άλλωστε στην ανακοίνωση του Κρεμλίνου την περασμένη Παρασκευή, τονιζόταν ότι η στρατιωτική επιχείρηση, όπως λέει η Μόσχα την εισβολή, περνά σε δεύτερη φάση με στόχο τον πλήρη έλεγχο αυτών των περιοχών.
Και ακριβώς πριν τη ρωσική εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου, ο Πούτιν είχε αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των αυτοανακηρυχθεισών δημοκρατιών του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ.
Μάλιστα για το Λουχάνσκ, το οποίο ελέγχουν οι Ρώσοι κατά 93%, σύμφωνα με εκείνη την ανακοίνωση, άρχισαν να διατυπώνονται δημόσια οι προθέσεις. Ο τοπικός ηγέτης Λουχάνσκ Λεονίντ Πασετσνίκ δήλωσε την Κυριακή ότι η περιοχή «θα μπορούσε να διεξαγάγει σύντομα δημοψήφισμα για την ένταξή της στη Ρωσία», προσθέτοντας χαρακτηριστικά ότι «οι άνθρωποι θα ασκήσουν το απώτερο συνταγματικό τους δικαίωμα και θα εκφράσουν τη γνώμη τους για την ένταξη στη Ρωσική Ομοσπονδία».
Η άμεση αντίδραση ήρθε την ίδια μέρα από τον επικεφαλής της ουκρανικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών Κίριλο Μπουντάνοφ, ο οποίος δήλωσε ότι «η Ρωσία προσπαθεί να χωρίσει την Ουκρανία στα δύο για να δημιουργήσει μια περιοχή που να ελέγχεται από τη Μόσχα, αφού δεν κατάφερε να καταλάβει ολόκληρη τη χώρα». Ο ίδιος περιέγραψε την επιδίωξη αυτή της Μόσχας ως «μια προσπάθεια δημιουργίας Βόρειας και Νότιας Κορέας στην Ουκρανία» και προειδοποίησε ότι η χώρα του «θα ξεκινήσει σύντομα ανταρτοπόλεμο στα ρωσικά κατεχόμενα εδάφη».