Yψηλές παρουσίες καταγράφηκαν πριν από µία εβδοµάδα στην Τεχνόπολη του ∆ήµου Αθηναίων, καθώς στον χώρο βρέθηκαν τρεις από τους πιο προβεβληµένους υπουργούς της Κυβέρνησης.

Οι Κυριάκος Πιερρακάκης, Άδωνις Γεωργιάδης και Γιώργος Γεραπετρίτης ήταν οµιλητές στο αµφιθέατρο «Μιλτιάδης Έβερτ», που είχε γεµίσει από κόσµο νωρίς το πρωί της περασµένης Παρασκευής.

Του Χρήστου Δρούζια

Ο λόγος; Η εκδήλωση του υπουργείου Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης για το κυβερνητικό σχέδιο για ένα πιο φιλικό ∆ηµόσιο και η πρόοδος που έχει ήδη καταγραφεί. Σε αυτό το πλαίσιο, η εκδήλωση περιλάµβανε την παρουσίαση δύο πρωτοβουλιών: της Εθνικής Πολιτικής ∆ιοικητικών ∆ιαδικασιών και της νέας υπηρεσίας για την ίδρυση ατοµικής επιχείρησης µέσω του gov.gr. ∆ίπλα στους υπουργούς, σε κεντρικό ρόλο στην παρουσίαση των δράσεων, βρέθηκε ο πλέον αρµόδιος, δηλαδή ο Γενικός Γραµµατέας Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης και Απλούστευσης ∆ιαδικασιών, Λεωνίδας Χριστόπουλος.

Ήδη πριν από την εκδήλωση ήταν αναµενόµενο ότι η θεµατολογία για την ίδρυση ατοµικής επιχείρησης θα συγκέντρωνε τα περισσότερα βλέµµατα. Και αυτό, αφενός διότι πρόκειται για τη δηµοφιλέστερη επιχειρηµατική δοµή της χώρας, µε 50.000 νέες επιχειρήσεις κατ’ έτος, αφετέρου γιατί µέχρι σήµερα η διαδικασία χαρακτηρίζεται από πολύ βαριά γραφειοκρατία, µε πολλαπλά στάδια σε διαφορετικές δηµόσιες υπηρεσίες να ταλαιπωρούν σηµαντικά τους ενδιαφεροµένους.

Ο Κυριάκος Πιερρακάκης το κωδικοποίησε µε τη φράση «Μία υπηρεσία που απαιτούσε αναµονή σε πέντε διαφορετικές ουρές πλέον γίνεται µέσα σε πέντε λεπτά, από τον υπολογιστή ή το κινητό µας τηλέφωνο». Ωστόσο, αν µελετήσει κάποιος την Εθνική Πολιτική ∆ιοικητικών ∆ιαδικασιών, θα βρει πολλούς λόγους να είναι αισιόδοξος για τις προοπτικές ριζικής αναδιάρθρωσης του κράτους. Κι αυτό, διότι, όπως θα εξηγηθεί παρακάτω, η Ελλάδα δηµιουργεί πλέον έναν πρωτοποριακό, ακόµα και για τα διεθνή δεδοµένα, µηχανισµό, που δεν θα αφήνει στην τύχη ούτε την παραµικρή λεπτοµέρεια γύρω από την οργάνωση, τη δοµή και τη λειτουργία της ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης. Οπως εξήγησε αναλυτικά ο Λεωνίδας Χριστόπουλος, η ΕΠ∆∆ αποτελείται από τρεις πυλώνες. Οι δύο είναι ήδη γνωστοί σε όσους παρακολουθούν την καθηµερινότητα του υπουργείου Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης: πρόκειται για το Εθνικό Μητρώο ∆ιοικητικών ∆ιαδικασιών «Μίτος» και για την Εθνική Πολιτική Απλούστευσης ∆ιαδικασιών.

Ο τρίτος πυλώνας που εµφανίζεται στον ορίζοντα είναι το Παρατηρητήριο Γραφειοκρατίας, που έρχεται να πλαισιώσει «Μίτο» και ΕΠΑ∆, ώστε να δηµιουργήσουν µαζί τον µηχανισµό «λίφτινγκ» όλης της εικόνας του κράτους.

Ο «μίτος»

Όπως έχει αναλυθεί και στο παρελθόν, ο «Μίτος» επιτελεί την αποστολή της καταγραφής όλων των αλληλεπιδράσεων πολιτών και επιχειρήσεων µε το ∆ηµόσιο. Η αποστολή αυτή, όµως, έχει δύο διαφορετικούς αποδέκτες και, συνακόλουθα, δύο ξεχωριστές χρήσεις. Από τη µια, απευθύνεται στον πολίτη, δίνοντάς του τη δυνατότητα να γνωρίζει επακριβώς κάθε λεπτοµέρεια της διαδικασίας που τον ενδιαφέρει (αρµόδιος φορέας, χρόνος και κόστος διεκπεραίωσης, απαιτούµενα δικαιολογητικά, νοµοθετικό πλαίσιο κ.λπ).

Από την άλλη, απευθύνεται στη ∆ιοίκηση, επιτρέποντάς της να εντοπίζει εύκολα και µε ακρίβεια περιττές διαδικασίες, αρρυθµίες και, εν γένει, κάθε πηγή αχρείαστης γραφειοκρατίας. Αυτό το οποίο αναφέρθηκε από όλους τους οµιλητές της εκδήλωσης ως πιο ξεχωριστό στοιχείο του «Μίτου» είναι η έκταση που έχει. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο Μητρώο ήδη έχουν δηµοσιευτεί πάνω από 2.500 διαδικασίες, ενώ σε φάση επεξεργασίας είναι σχεδόν άλλες τόσες. Σύντοµα, δηλαδή, η Ελλάδα θα έχει καταγεγραµµένες δηµόσια και µε κάθε λεπτοµέρεια πάνω από 5.000 διαδικασίες. Οπως χαρακτηριστικά σηµείωσε ο Γιώργος Γεραπετρίτης, «κανένα άλλο ευρωπαϊκό κράτος δεν έχει σε αυτή την έκταση το συγκεκριµένο ψηφιακό εγχειρίδιο.

Με ένα κλικ ο πολίτης µπορεί να γνωρίζει εύκολα, προσβάσιµα, λειτουργικά ποια είναι η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει». Το Εθνικό Πρόγραµµα Απλούστευσης ∆ιαδικασιών αποτελεί τον «αρχαιότερο» από τους τρεις πυλώνες, καθώς η λειτουργία του ξεκινά σχεδόν ταυτόχρονα µε τη δηµιουργία του υπουργείου Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης.

Ουσιαστικά, πρόκειται για το πρόγραµµα-οµπρέλα των απλουστεύσεων σε όλους τους τοµείς της καθηµερινότητας, µέσα από τον σχεδιασµό και την εφαρµογή κοινών προτύπων στη ∆ιοίκηση για την καταγραφή των λεγόµενων «γεγονότων ζωής». Προς τον σκοπό αυτό, η Γενική Γραµµατεία Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης και Απλούστευσης ∆ιαδικασιών συνάπτει µνηµόνια συνεργασίας µε άλλες γενικές γραµµατείες ή φορείς του ∆ηµοσίου, µε σκοπό την απλούστευση των επιµέρους διαδικασιών µε µία ενιαία φιλοσοφία.

Μέσα από το ΕΠΑ∆ έχουν ήδη απλουστευτεί περισσότερες από 100 διαδικασίες, ενώ πάνω από 40 βρίσκονται ακόµη σε στάδιο επεξεργασίας. Είναι αυτονόητο ότι η πιο εµβληµατική από αυτές τις διαδικασίες είναι η δήλωση γέννησης, που σε λίγες ηµέρες θα συµπληρώσει τρία χρό νια λειτουργίας και έχει απαλλάξει τους νέους γονείς από µια σειρά διοικητικών βαρών σε ληξιαρχεία, δηµοτικές υπηρεσίες και ασφαλιστικούς φορείς. Ετσι, το ∆ηµό σιο αποκτά ενιαίες διαδικασίες, οι οποίες είναι απλές και φιλικές προς τον πολίτη, καθώς έχουν σχεδιαστεί µε γνώµονα τις ανάγκες του.

Το παρατηρητήριο

Και αν τα παραπάνω έχουν ξαναδεί το φως της δηµοσιότητας, το νέο «εργαλείο» που παρουσιάστηκε την περασµένη Παρασκευή ήταν το Παρατηρητήριο Γραφειοκρατίας. Πρόκειται για έναν µηχανισµό αξιολόγησης και τεκµηρίωσης, που λειτουργεί σύµφωνα µε διεθνή πρότυπα. Συγκεκριµένα, βάση όλων των υπολογισµών αποτελεί η µεθοδολογία του Τυποποιηµένου Μοντέλου Κόστους (Standard Cost Model) για τη µέτρηση διοικητικών βαρών. Το µοντέλο αυτό αποτέλεσε µια πολιτική παρακαταθήκη του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος το εισήγαγε πρώτος στην Ελλάδα, ως υπουργός ∆ιοικητικής Μεταρρύθµισης.

Τα αποτελέσµατα τότε κάθε άλλο παρά πενιχρά ήταν, ωστόσο από το 2015 έως το 2019 η εφαρµογή του αδράνησε πλή ρως. Μέσω του Παρατηρητηρίου υπολο γίζονται τα λεγόµενα «διοικητικά βάρη» ως γινόµενο των εργατοωρών που απαιτούνται για µια διαδικασία επί των περιπτώ σεων που διεκπεραιώνεται η διαδικασία αυτή σε ένα χρονικό διάστηµα.

Τώρα, µε δεδοµένη τη µεγάλη κλίµακα παρεµβάσεων που πραγµατοποιεί το υπουργείο Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης, το Παρατηρητήριο Γραφειοκρατίας έρχεται να υπολογίσει το οικονοµικό αποτύπωµα του ψηφιακού µετασχηµατισµού και των απλουστεύσεων. Ενδεικτικά, από τα µέχρι τώρα στοιχεία, µόνο από την ψηφιοποίηση της υπεύθυνης δήλωσης έχουν εξοικονοµηθεί περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ.

Οι τρεις πυλώνες βρίσκονται σε διαρκή αλληλεπίδραση µεταξύ τους, περιγράφοντας κατά σειρά τρεις αλληλοσυµπληρούµενες λειτουργίες: την καταγραφή των βηµάτων, τη µείωση των βαρών και τον υπολογισµό του οφέλους για τον πολίτη και το κράτος.

Ο στόχος, σαφής: να δηµιουργηθεί ένα κράτος που έχει πλήρως «χαρτογραφηµένο» τον εαυτό του, που ξέρει πού ακριβώς χρειάζεται να παρεµβαίνει και που γνωρίζει τι κερδίζει µε κάθε παρέµβαση. Με τέσ σερις λέξεις: ένα κράτος που µετράει. Κοµβικό ρόλο σε όλο τον µηχανισµό παίζει, φυσικά, και η ψηφιοποίηση των µη τρώων και της επικοινωνίας των φορέων του ∆ηµοσίου. Ενας από τους πρώτους όρους που εισήγαγε ο Κυριάκος Πιερρακάκης στη φιλοσοφία του υπουργείου Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης είναι η αρχή «µόνον άπαξ» ή «once only», σύµφωνα µε την οποία ο πολίτης δηλώνει µία και µόνο φορά ένα γεγονός σε έναν φορέα και στη συνέχεια τα διάφορα µητρώα του ∆ηµοσίου καλούνται να «συνοµιλήσουν» µεταξύ τους και να ενηµερωθούν αυτόµατα για τη µεταβολή που συνέβη.

Η διαδικασία αυτή στη γλώσσα της πληροφορικής ονοµάζεται διαλειτουργικότητα και πραγµατοποιείται µε τη συναίνεση του πολίτη µέσω του Κέντρου ∆ιαλειτουργικότητας της Γενικής Γραµµατείας Πληροφοριακών Συστηµάτων ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης.

Διαλειτουργικότητες

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι διαλειτουργικότητες το 2018 κυµαίνονταν στα 4 εκατοµµύρια τον χρόνο, τη στιγµή που το 2022 ξεπέρασαν τα 440 εκατοµµύρια. Και αυτό αποτελεί την καλύτερη διάψευση κάθε ισχυρισµού περί «ψηφιοποίησης της γραφειοκρατίας». Μέσα από την Εθνική Πολιτική ∆ιοικητικών ∆ιαδικασιών, λοιπόν, το υπουργείο Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης αποδεικνύει ότι δεν αφήνει τίποτα στην τύχη, είτε πρόκειται για ψηφιακές υπηρεσίες είτε για διαδικασίες που απαιτούν (τουλάχιστον ακόµη) φυσική παρουσία.

ΠΗΓΗ: εφημερίδα «Παραπολιτικά»