Στις 11 η ώρα αναμένεται να πάει στο Προεδρικό Μέγαρο ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, για να συναντηθεί με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, για την επίσημη προκήρυξη των Εθνικών Εκλογών της 21ης Μαΐου.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα ζητήσει από την Κατερίνα Σακελλαροπούλου επισήμως τη διάλυση της Βουλής και τη διενέργεια εκλογών, επικαλούμενος λόγο εθνικής σημασίας (αρ. 41, παρ. 2 του Συντάγματος).
Αυθημερόν, θα εκδοθεί το Προεδρικό Διάταγμα διάλυσης της ΙΗ’ Προεδρευομένης Κοινοβουλευτικής Περιόδου, θα θυροκολληθεί στη Βουλή των Ελλήνων γύρω στις 3 το μεσημέρι και θα αρχίσει και επισήμως η προεκλογική περίοδος.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης προεκλογικής περιόδου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα παραμείνει τυπικά στη θέση του Πρωθυπουργού, όπως και ο Πρόεδρος της Βουλής, Κώστας Τασούλας, καθώς και στο σύνολό τους οι υπουργοί και υφυπουργοί της Κυβέρνησης.
Αντίθετα, ο υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, ο οποίος θα αντικατασταθεί, όπως έγινε γνωστό, από την καθηγήτρια Διοικητικής Επιστήμης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Καλλιόπη Σπανού.
Ο Άκης Σκέρτσος θα αναλάβει χρέη Κυβερνητικού Εκπροσώπου μέχρι τις Εκλογές, όπως γνωστοποίησε κατά τη σημερινή ενημέρωση των πολιτικών συντακτών ο Γιάννης Οικονόμου, ο οποίος αποχωρεί από το συγκεκριμένο πόστο, καθώς θα είναι υποψήφιος βουλευτής.
Δέκα ημέρες μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου θα γίνει η ανακήρυξη των υποψηφίων από τα αρμόδια δικαστήρια και στις 12 ημέρες, λήγει η επίδοση στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου των δηλώσεων για την κατάρτιση των συνδυασμών.
Η ανακήρυξη των συνδυασμών από το Α΄ Τμήμα του Αρείου Πάγου γίνεται τη 14η ημέρα από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου και την 15η λήγει η προθεσμία για την κλήρωση ή τον διορισμό από τα αρμόδια δικαστήρια των μελών των εφορευτικών επιτροπών και των αναπληρωματικών. Η συγκεκριμένη ημερομηνία αποτελεί σημείο αναφοράς αφού το Α’ τμήμα του Αρείου Πάγου θα κρίνει και το κατά πόσον θα επιτραπεί η κάθοδος στις εκλογές του κόμματος του Ηλία Κασιδιάρη, μετά την τελευταία νομοθετική πρωτοβουλία που απαγορεύει τη συμμετοχή στις εκλογές κομμάτων, που η αφανής ή η επίσημη ηγεσία τους, έχουν καταδικαστεί για βαρύτατα εγκλήματα σε βάρος της Πολιτείας.
Οι διερευνητικές εντολές
Σε περίπτωση που από την κάλπη της 21ης Μαΐου δεν προκύψει κυβέρνηση, λόγω της απλής αναλογικής, θα αρχίσει η διαδικασία των διερευνητικών εντολών.
Από το πρωί της επομένης των Εκλογών, 22 Μαΐου. Η συγκεκριμένη διαδικασία αναμένεται να διαρκέσει 10 ημέρες, δηλαδή έως και τις 31 Μαΐου. Όσοι βουλευτές εκλεγούν στην πρώτη κάλπη θα ορκιστούν και αμέσως μετά θα θυροκολληθεί το διάταγμα διάλυσης της Βουλής, προκειμένου να οδηγηθούμε σε δεύτερες εκλογές, στις 2 Ιουλίου.
Οι επαναληπτικές βουλευτικές εκλογές διεξάγονται μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την αποτυχία σχηματισμού κυβέρνησης μέσω διερευνητικών εντολών μετά την προκήρυξή τους με διάταγμα της Προέδρου της Δημοκρατίας, που προσυπογράφεται από το μεταβατικό Υπουργικό Συμβούλιο (άρθρο 37 εδάφιο 3 του Συντάγματος). Στο μεσοδιάστημα, η ΠτΔ, αναμένεται να ορίσει υπηρεσιακή κυβέρνηση, με υπηρεσιακό Πρωθυπουργό έναν από τους Προέδρους των τριών Ανωτάτων Δικαστηρίων της χώρας, του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου ή του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Στην προκειμένη χρονική στιγμή υπηρεσιακός Πρωθυπουργός θα αναλάβει είτε η Ευαγγελία Νίκα, πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας (επιλέχθηκε το 2022, εισήχθη στο σώμα το 1983) είτε η Μαρία Γεωργίου πρόεδρος του Αρείου Πάγου (επιλέχθηκε το 2021, εισήχθη στο σώμα το 1983) είτε ο Ιωάννης Σαλμάς πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου (επιλέχθηκε τον Νοέμβριο του 2019). Κατά το παρελθόν ανάλογες υπηρεσιακές κυβερνήσεις με επικεφαλής δικαστή τα τελευταία χρόνια, είχαμε το 2012 και το 2015 με τους Παναγιώτη Πικραμμένο (τότε πρόεδρο του ΣτΕ) και Βασιλική Θάνου (τότε πρόεδρο του Αρείου Πάγου).
Οι εμφανίσεις των υποψήφιων βουλευτών
Μετά την προκήρυξη των εκλογών και τη διάλυση της Βουλής, αρχίζει να ισχύει και το πλαίσιο των περιορισμών των υποψηφίων για τις τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές τους εμφανίσεις.
Βάσει του άρθρου 12, για τις απαγορεύσεις των υποψηφίων βουλευτών, οι εμφανίσεις υποψηφίων βουλευτών σε πάσης φύσεως εκπομπές δημόσιων ή ιδιωτικών ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών σταθμών ελεύθερης λήψης, καθώς και σε φορείς παροχής κάθε μορφής συνδρομητικών τηλεοπτικών υπηρεσιών, υπό οποιαδήποτε μορφή, επιτρέπεται, ως εξής:
Σε κάθε ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό εθνικής εμβέλειας, επιτρέπεται η εμφάνιση του υποψήφιου βουλευτή, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, μόνο μία φορά.
Σε κάθε ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό τοπικής ή περιφερειακής εμβέλειας, επιτρέπεται η εμφάνιση του υποψήφιου βουλευτή, κατά τη διάρκεια της πιο πάνω περιόδου, έως δύο φορές.
Ως εμφανίσεις, θεωρούνται οι προσωπικές συνεντεύξεις των υποψηφίων, η συμμετοχή τους σε οργανωμένες συζητήσεις, περιλαμβανομένων και εκείνων που αφορούν τα δελτία ειδήσεων, καθώς και η κάλυψη, κατόπιν αιτήματος του υποψήφιου βουλευτή και υποψήφιου μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της προεκλογικής του δραστηριότητας.
Από τους περιορισμούς της προηγούμενης παραγράφου εξαιρούνται οι Πρόεδροι ή Αρχηγοί κομμάτων και οι υποψήφιοι βουλευτές επικρατείας.