Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι θα μπορούσε να είναι το «πιο σοβαρό», «πιο σοκαριστικό», «πιο κραυγαλέο» σκάνδαλο διαφθοράς που έπληξε τις Βρυξέλλες εδώ και χρόνια, αναφέρει σε ανάλυσή του το Politico και επιχειρεί να απαντήσει σε κρίσιμες ερωτήσεις σχετικά με το σκάνδαλο που συγκλονίζει τις Βρυξέλλες.
Μετά από τουλάχιστον 16 εφόδους της βελγικής ομοσπονδιακής αστυνομίας την Παρασκευή συνελήφθησαν πέντε άτομα για «εγκληματική οργάνωση, διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος». Οι έρευνες εντόπισαν επίσης 600.000 σε μετρητά, ενώ κατασχέθηκαν κινητά και υπολογιστές.
Όπως τονίζει το Politico οι «συναλλαγές» με το Κατάρ, δείχνουν ότι θα μπορούσε να είναι μία έξυπνη «επένδυση» της χώρας του Κόλπου καθώς αρχικά, οι ένοχοι που αποκαλύφθηκαν δεν ήταν «μεγάλα ονόματα». Ένα πρώην μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μερικοί κοινοβουλευτικοί βοηθοί και ένας επικεφαλής συνδικαλιστικών οργανώσεων.
Μέχρι το βράδυ της Παρασκευής ήταν ξεκάθαρο ότι η υπόθεση παίρνει άλλη τροπή. Η Εύα Καϊλή, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τέθηκε υπό κράτηση από την αστυνομία, σύμφωνα με τη βελγική ομοσπονδιακή αστυνομία. Στο Κατάρ στόχευαν συγκεκριμένα άτομα, συνεχίζει το Politico. Όπως ο σύντροφος της Ελληνίδας Έυας Καϊλή, Φραντσέσκο Τζιόρτζι, που κρατείται επίσης από τις αρχές. Έχει τον ρόλο του συμβούλου για ζητήματα της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής.
Ποια είναι η Εύα Καϊλή;
Ως μία από τους 14 αντιπροέδρους του Κοινοβουλίου, η Καϊλή έχει ιδιαίτερη βαρύτητα στους κόλπους του Ευρωκοινοβουλίου, και ως πρώην παρουσιάστρια ειδήσεων και διάσημη στην πατρίδα της, την Ελλάδα, μια από τις πιο λαμπερές φιγούρες των Βρυξελλών.
Αλλά η Καϊλή έχει επίσης αναδειχθεί ως μία από τους πιο φανατικούς υπερασπιστές του Κατάρ. Πρόσφατα χαρακτήρισε τη χώρα «πρωτοπόρο στα εργασιακά δικαιώματα» μετά τη συνάντησή της με τον υπουργό Εργασίας της χώρας, παρά τις έντονες διεθνείς ανησυχίες σχετικά με τις συνθήκες εργασίας. Μέλος του κεντροαριστερού κόμματος των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D), το χαρτοφυλάκιό της περιλαμβάνει ειδικές αρμοδιότητες που σχετίζονται με τη Μέση Ανατολή.
Ο σύντροφος της, Φραντσέσκο Γιόργκι έχει επίσης τεθεί υπό κράτηση, σύμφωνα με την αστυνομία και άτομα με άμεση γνώση. Είναι σύμβουλος για θέματα της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο — και ιδρυτής μιας ΜΚΟ που ονομάζεται Fight Impunity, η οποία στοχεύει να προωθήσει «την λογοδοσία ως κεντρικό πυλώνα της αρχιτεκτονικής της διεθνούς δικαιοσύνης».
Το σημαντικότερο είναι ότι πρόεδρος του Fight Impunity ο Πιερ Αντόνιο Παντζέρι θεωρείται ως το πρόσωπο - κλειδί της υπόθεσης.
Ο Παντζέρι, Ιταλός πρώην ευρωβουλευτής επίσης από το S&D ήταν μεταξύ των συλληφθέντων το πρωί της Παρασκευής. Μέχρι το βράδυ, η σύζυγος και η κόρη του συνελήφθησαν επίσης από την ιταλική αστυνομία. Ένα ένταλμα σύλληψής τους, το οποίο είδε το POLITICO, κατηγόρησε τον Panzeri ότι «παρενέβη πολιτικά σε μέλη που εργάζονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προς όφελος του Κατάρ και του Μαρόκου».
Εκτός από τη σύλληψη του Τζόρτζι, η αστυνομία σφράγισε επίσης το γραφείο ενός άλλου κοινοβουλευτικού βοηθού που εργαζόταν για την Καταπολέμηση της Ατιμωρησίας, που επί του παρόντος υπηρετούσε ως βοηθός του Βελγίου ευρωβουλευτή του S&D Marie Arena.
Περιορίζεται το σκάνδαλο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;
Οχι. Συνελήφθη επίσης ο Λούκα Βισεντίνι, ο οποίος μόλις τον περασμένο μήνα έγινε γενικός γραμματέας της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Συνδικάτων (ITUC). Πριν από αυτό, ήταν ο επί μακρόν αρχηγός της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων.
Τι συμβαίνει με το Κατάρ;
Το εμιράτο του Κόλπου φιλοξενεί το Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά αντί να πετύχει στον τομέα των δημοσίων σχέσεων, αποδείχθηκε ότι έκανε πολύ κακό στη δημοσιότητα της χώρας. Οι κατηγορίες για δωροδοκία στη διαδικασία υποβολής προσφορών και οι συνθήκες για τους ξένους εργάτες αμφισβητούν την επιλογή και οι φιλελεύθεροι επικριτές άδραξαν τη στιγμή για να επιτεθούν στη θέση της συντηρητικής μουσουλμανικής χώρας σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών και των LGBTQ+.
Η διατήρηση μιας καλής φήμης είναι ζωτικής σημασίας, καθώς το Κατάρ εργάζεται για να συνάψει συμφωνίες με χώρες της ΕΕ για το φυσικό του αέριο. Παράλληλα, «τρέχει» και η πρόταση να δοθεί στους ταξιδιώτες από Κατάρ είσοδος χωρίς βίζα στον χώρο Σένγκεν της ΕΕ, ή τουλάχιστον βρισκόταν στο τραπέζι μέχρι πριν ξεσπάσει το σκάνδαλο.
Πόσο μεγάλο είναι το σκάνδαλο;
Το σκάνδαλο του Κατάρ θα μπορούσε να είναι «η πιο κραυγαλέα υπόθεση» διαφθοράς που έχει δει το Κοινοβούλιο εδώ και χρόνια, δήλωσε ο επικεφαλής της Διεθνούς Διαφάνειας, Michiel van Hulten. Ο Alberto Alemanno, καθηγητής Νομικής στο HEC Paris, το χαρακτήρισε «το πιο συγκλονιστικό σκάνδαλο ακεραιότητας στην ιστορία της ΕΕ».
Ο Γερμανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων Ντάνιελ Φρόιντ, συμπρόεδρος της διακομματικής ομάδας του Κοινοβουλίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς, το χαρακτήρισε ως ένα από τα «πιο σοβαρά σκάνδαλα διαφθοράς στις Βρυξέλλες τις τελευταίες δεκαετίες».
Ο Βαν Χούλτεν είπε ότι το Κοινοβούλιο έχει δημιουργήσει μια «κουλτούρα ατιμωρησίας… με έναν συνδυασμό χαλαρών οικονομικών κανόνων και ελέγχων και παντελούς έλλειψης ανεξάρτητης (ή μάλιστα οποιασδήποτε) εποπτείας δεοντολογίας». Ο Alemmano προέβλεψε επίσης ότι αυτό θα ήταν απλώς η «κορυφή του παγόβουνου», ελπίζοντας ότι μια συσσώρευση σκανδάλων θα δημιουργούσε πολιτική ώθηση για ένα ανεξάρτητο σύστημα ηθικής.
Τι μπορεί να γίνει για αυτό;
Η Επιτροπή αναμένεται να προτείνει ένα ανεξάρτητο όργανο δεοντολογίας που θα ισχύει για όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα διαθέτει αρμοδιότητα διερεύνησης ή επιβολής.
Οι χώρες που δεν είναι μέρος της ΕΕ θα πρέπει να ακολουθούν τους «σχετικά καλούς κανόνες λόμπι που ισχύουν ήδη» στις Βρυξέλλες, σχολιάζουν αναλυτές. Προς το παρόν, οι χώρες δεν χρειάζεται να εγγραφούν στο μητρώο διαφάνειας ομάδων συμφερόντων της ΕΕ, για παράδειγμα, και οι ευρωβουλευτές δεν χρειάζεται να αναφέρουν αυτές τις επαφές.