Ολοκληρώθηκε λίγο πριν από τις 02:30 τα ξημερώματα η πρώτη ημέρα συνεδρίασης της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες. Οι ηγέτες διαπραγματεύονταν το μεταναστευτικό από τις 17:30, με την Ουγγαρία και την Πολωνία να μπλοκάρουν τα συμπεράσματα για το συγκεκριμένο θέμα μέχρι την ολοκλήρωση της πρώτης ημέρας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Σήμερα οι ηγέτες θα συνεδριάσουν και πάλι στις 10:30 ώρα Ελλάδος με το μεταναστευτικό εκ νέου στο τραπέζι, ενώ θα συζητηθούν επίσης η Κίνα και η οικονομία.
Αναθεώρηση της μεταρρύθμισης των κανόνων για το άσυλο απαιτούν Πολωνία και Ουγγαρία
Την πρώτη ημέρα της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι «27» και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπάθησαν να καταλήξουν στο ακριβές ποσό που θα πρέπει να καταβληθεί για να αποτραπεί η παράνομη είσοδος μεταναστών στην ΕΕ και παράλληλα να διευκολυνθεί η νόμιμη είσοδος των προσφύγων και η μετεγκατάσταση αυτών εντός των κρατών -μελών της ΕΕ.
Η Πολωνία, με την υποστήριξη της Ουγγαρίας, απαιτεί να αναθεωρηθεί η σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση των κανόνων για το άσυλο στη Σύνοδο Κορυφής που βρίσκεται σε εξέλιξη στις Βρυξέλλες. Δυνάμει της μεταρρύθμισης που προτάθηκε, όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποδέχονται αιτούντες άσυλο που φθάνουν στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι χώρες που δεν επιθυμούν να υποδέχονται πρόσφυγες και μετανάστες θα πρέπει να καταβάλλουν χρηματικές αποζημιώσεις.
Η Πολωνία, η οποία όπως και η Ουγγαρία δεν υποστήριξε την πρόταση πριν από τρεις εβδομάδες, αλλά μειοψήφησε, απαιτεί τώρα η υποδοχή αιτούντων άσυλο να γίνεται σε εθελοντική βάση, σύμφωνα με έγγραφα που περιήλθαν σε γνώση του Γερμανικού Πρακτορείου.
Η Ουγγαρία επίσης εξέφρασε την εναντίωσή της στη μεταρρύθμιση ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Σύμβουλος του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν ανέφερε αργά το βράδυ χθες Πέμπτη μέσω Twitter ότι «το πολωνοουγγρικό δίδυμο μάχεται και αντιστέκεται μαζί».
Το προσχέδιο των συμπερασμάτων
Σύμφωνα με το προσχέδιο των συμπερασμάτων, υπάρχουν δύο παράγραφοι που αφορούν στο μεταναστευτικό. Ειδικότερα, αναφέρεται ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για την τρομερή απώλεια ζωών ως αποτέλεσμα της πρόσφατης τραγωδίας στη Μεσόγειο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει προσηλωμένη στην κατάρριψη του επιχειρηματικού μοντέλου των διακινητών, συμπεριλαμβανομένης της εργαλειοποίησης, και στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της παράτυπης μετανάστευσης, ώστε να αντιμετωπίζονται καλύτερα οι μεταναστευτικές ροές και να αποφεύγεται η επιβίβαση των ανθρώπων σε τέτοια επικίνδυνα ταξίδια.
Επίσης, επισημαίνεται ότι η μετανάστευση είναι μια ευρωπαϊκή πρόκληση που απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέτασε τη μεταναστευτική κατάσταση στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και εντός της ΕΕ με συνολικό τρόπο και σημείωσε το έργο που έχει αναληφθεί μέχρι στιγμής στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής απάντησης.
Η Προεδρία του Συμβουλίου και η Επιτροπή ενημέρωσαν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τη σταθερή πρόοδο στην εφαρμογή των συμπερασμάτων του της 9ης Φεβρουαρίου 2023, με έμφαση στις εξωτερικές πτυχές της μετανάστευσης και στους μηχανισμούς χρηματοδότησής τους. Μετά την πρόσφατη επιστολή της Επιτροπής, και με βάση τη μέχρι τώρα πρόοδο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί να ενταθούν οι εργασίες σε όλους τους τομείς δράσης, κατά μήκος όλων των μεταναστευτικών οδών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να συνεχίσουν να παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς και να διασφαλίζουν την εφαρμογή των συμπερασμάτων του και να υποβάλουν σχετικές εκθέσεις. Καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να εργάζεται για τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην επιστολή της. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εξετάζει τις εργασίες αυτές.
Πολωνία και Ουγγαρία είχαν ταχθεί κατά της πολιτικής συμφωνίας σε δύο πυλώνες του Συμφώνου για το Μεταναστευτικό και το Άσυλο, που είχε επιτευχθεί στο Συμβούλιο των Υπουργών Εσωτερικών στις αρχές Ιουνίου.
Τρία «στρατόπεδα»
Σε τρία «στρατόπεδα» έχει χωριστεί η Ευρώπη όσον αφορά το μεταναστευτικό, καθώς 14 χώρες, ανάμεσα στις οποίες η Ελλάδα και η Ιταλία, θέλουν πιο σκληρή γραμμή για την προστασία των συνόρων.
Οι χώρες που προασπίζονται την πιο σκληρή γραμμή όσον αφορά το μεταναστευτικό ζητούν πιο αυστηρές διατυπώσεις και αποφάσεις όσον αφορά κυρίως την εξωτερική διάσταση της μεταναστευτικής πολιτικής της Ευρώπης. Συγκεκριμένα, ζητούν μεγαλύτερη προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, πιο αποτελεσματικές στρατηγικές για την καταπολέμηση των δικτύων των διακινητών και συνεργασίες με τρίτες χώρες εκτός της Ένωσης για την διαχείριση των αιτημάτων ασύλου.
Από εκεί και πέρα, κάποιες χώρες όπως το Λουξεμβούργο, η Γερμανία και η Πορτογαλία ζητούν μεγαλύτερη βαρύτητα όσον αφορά ζητήματα διεθνούς δικαίου και υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ως τρίτο «στρατόπεδο» ορίζονται οι χώρες Πολωνία και Ουγγαρία, που ανέκαθεν απέρριπταν οποιαδήποτε πρόταση αφορούσε την κοινή προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά την διαχείριση του μεταναστευτικού, κυρίως σε επίπεδο αλληλεγγύης, και μάλιστα «φέρουν βαρέως» το γεγονός ότι πριν μερικές εβδομάδες ελήφθησαν αποφάσεις χωρίς αυτές να συναινέσουν.
Μητσοτάκης: Η Ελλάδα είναι τα σύνορα της Ευρώπης
Την ανάγκη για μία συνεκτική ευρωπαϊκή πολιτική στο μεταναστευτικό επανέλαβε ο πρωθυπουργός, προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, υπογραμμίζοντας τη σημασία που αποδίδει η Ελλάδα στη φύλαξη των συνόρων της που αποτελούν – όπως είπε – και τα εξωτερικά σύνορα της ευρωπαϊκής ένωσης. «Θέλω να χαιρετίσω την πρόοδο η οποία έχει επιτευχθεί, την οποία η πατρίδα μας αναζητούσε εδώ και πολύ καιρό, καθώς αποτελεί ευρωπαϊκή υποχρέωση, η ευρωπαϊκή αντιμετώπιση ενός προβλήματος που τελικά αφορά ολόκληρη την ήπειρό μας», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Το μεταναστευτικό που κυριαρχεί στην ατζέντα της Συνόδου βρέθηκε επί τάπητος και στη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα. «Προστατεύουμε τα σύνορα και σώζουμε ζωές», το σαφές μήνυμα του Κυριάκου Μητσοτάκη, στη βαριά σκιά του τραγικού ναυαγίου ανοιχτά της Πύλου.
«Είναι πολύ, πολύ άδικο να κουνάμε το δάχτυλο στο Ελληνικό Λιμενικό Σώμα. Το Ελληνικό Λιμενικό Σώμα έχει σώσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, που κινδύνευαν να πεθάνουν στη θάλασσα. Αυτές οι συμμορίες είναι εγκληματικές. Κερδοσκοπούν πάνω στην ανθρώπινη δυστυχία. Και δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να σταματήσουμε αυτή την τρομακτική διακίνηση ανθρώπων και να αντιμετωπίσουμε στη ρίζα του το πρόβλημα», υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης.
«Δεν είναι ένα ελληνικό ζήτημα. Κανένα κράτος μέλος δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μόνο του τις μεταναστευτικές ροές. […] Η μετανάστευση δεν μπορεί να εργαλειοποιείται. […] Η Ελλάδα είναι η καρδιά της Ευρώπης και προσδοκώ να ενισχύσουμε περαιτέρω και να συνεχίσουμε τη συνεργασία μας», επεσήμανε η Ρομπέρτα Μέτσολα.
Την ανάγκη για κοινό βηματισμό των κρατών μελών στο μεταναστευτικό, αλλά και για την πάταξη των δικτύων των διακινητών επισήμανε και η πρόεδρος της Κομισιόν. «Η τραγωδία στη Μεσόγειο έδειξε ξανά τον αδίστακτο τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι διακινητές. Θα παρουσιάσω τρεις εκθέσεις σχετικά με την ενίσχυση των εξωτερικών μας συνόρων, έτσι ώστε να έχουμε παρόμοια διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης παντού», ανέφερε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Στη συνάντησή του με την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο πρωθυπουργός φωτογράφισε πρόσθετα μέτρα για τη στήριξη της ελληνικής κοινωνίας και την αντιμετώπισης της ακρίβειας, με τη Ρομπέρτα Μέτσολα να αναφέρεται στην εμφατική επικράτηση της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη στην κάλπη του Ιουνίου.
Στο μέτωπο του μεταναστευτικού, η ελληνική πλευρά επισημαίνει επίσης τη σημασία ενίσχυσης της συνεργασίας με τρίτες χώρες, αλλά και της υλοποίησης των συμφωνιών επιστροφών.